Kendi Kendine Yeten 12 İl

Kendi Kendine Yeten 12 İl

Türkiye`nin 81 ilinden ancak 12`si ekonomik açıdan kendine yeter çıktı.

Devlet bütçesinden bu yılın ilk yarısında kişi başına en yüksek harcama Tunceli,Ankara ve Hakkari`ye, en az harcama ise İstanbul, Gaziantep ve Şanlıurfa`ya yapıldı. Bu dönemde Hazine`ye kişi başına en yüksek katkıyı Kocaeli, Ankara veİstanbul sağladı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Maliye Bakanlığı verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre, 2013 yılının ilk yarısında Merkezi Yönetim Bütçesinden yaklaşık 188 milyar liralık harcama yapıldı. Bunun 107 milyar 24 milyon 389 bin liralık bölümünü başta genel kamu hizmetleri, borç ödemeleri ve Sosyal Güvenlik Kurumuna transferler olmak üzere merkezi harcamalar oluşturdu.

Bu dönemde il bazında en yüksek harcama 14 milyar 297 milyon 475 bin liraylaAnkara için gerçekleştirildi. Bunda bakanlıklar ve diğer kamu kuruluşlarının merkezi birimlerinin Ankara`da bulunması etkili oldu. Başkentte kişi başına harcama 2 bin 879 lira, kişi başına gelir de 6 bin 236 lira olarak belirlendi.

Kişi başına en yüksek harcama ise Tunceli`de oldu. Devlet, Tunceli`de kişi başına 3 bin 367 lira harcama yaptı, buna karşılık bu ilden kişi başına 372 lira gelir elde etti. Toplamda bakıldığında Tunceli`de devlet 32 milyon 131 bin lira gelir elde ederken, 290 milyon 500 lira harcamada bulundu.

Tunceli ve Ankara`yı Hakkari izledi. Devletin kişi başına 2 bin 55 lira harcadığıHakkari`de kişi başına elde ettiği gelir sadece 72 lira oldu. Devlet, yılın ilk yarısındaHakkari için 575 milyon 444 bin lira harcamada bulundu. Buna karşılık Hakkari`den 20 milyon 44 bin lira gelir elde edildi. 

Devletin kişi başına yaptığı harcamada bu illeri bin 708 lira harcamayla Kastamonu, bin 691 lira harcamayla Elazığ, bin 654 lira ile Artvin, bin 626 lira ile Trabzon, bin 620 lira ile Erzurum, bin 616 lira ile Isparta, bin 584 lira ile Bayburt, bin 551 lira ileErzincan, bin 505 lira ile Rize takip etti.

Bu illerden Kastamonu`da kişi başına gelir 634 lira, Elazığ`da 483 lira, Artvin`de 653 lira, Trabzon`da 789 lira, Erzurum`da 495 lira, Isparta`da 586 lira, Bayburt`ta 304 lira,Erzincan`da 429 lira, Rize`de ise 718 lira düzeyinde gerçekleşti.

İstanbul 1`e 9 kazandırdı

Yılın ilk 6 ayında Kocaeli 11 bin 826 lira ile kişi bazında devlete en fazla kazanç sağlayan il oldu.

TÜPRAŞ başta olmak üzere diğer sanayi kuruluşlarının da katkısıyla bütçeye 19 milyar 331 milyon 545 bin lira gelir aktaran Kocaeli`ye 6 aylık dönemde bütçeden 1 milyar 545 milyon 763 bin lira harcama yapıldı. Böylece Kocaeli`de kişi başına 946 liralık harcamaya karşılık 11 bin 826 liralık gelir rakamına ulaşıldı.

Yaklaşık 13,9 milyon kişinin yaşadığı İstanbul ise yılın ilk yarısında, devletten aldığı her 1 liranın karşılığını 8,8 lira olarak ödedi. Bütçe gelirlerinin yüzde 38`ini tek başına üstlenen İstanbul, bu süreçte Hazine`ye 72 milyar 702 milyon 990 bin lira kazandırdı. Buna karşılık devletin İstanbul için yaptığı harcama 8 milyar 225 milyon 704 bin lirada kaldı.

Bu rakama göre, İstanbul`da kişi başına harcama 594 lira, kişi başına gelir ise 5 bin 248 lira oldu.

Kişi başına harcamanın 989 lira, kişi başına gelirin de 4 bin 212 lira olduğu İzmirdışında devlet, Ankara, Antalya, Bursa, Hatay, Mersin, Muğla, Tekirdağ, Zonguldakve Kırıkkale`de de harcadığından daha fazlasını geri aldı.

Bu illerden Bursa`da kişi başına harcama 882 lira, kişi başına gelir bin 301 lira,Antalya`da kişi başına harcama 862 lira, kişi başına gelir bin 146 lira, Mersin`de kişi başına harcama 949 lira, kişi başına gelir bin 862 lira düzeyinde gerçekleşti.

Vergi tahsilatında durum

Hakkari, ilk 6 ayda yüzde 11,37`lik oranla Türkiye`de vergi tahsilatının en düşük seviyede gerçekleştiği il olarak dikkati çekti.

Hakkari`de tahakkuk eden 176 milyon 227 bin liralık verginin sadece 20 milyon 44 bin lirası tahsil edilebildi. Vergi tahsilat oranı, Mardin`de yüzde 25,30, Iğdır`da yüzde 26,10, Gaziantep`te yüzde 29,29, Adana`da yüzde 31,64, Kırklareli`nde yüzde 31,66,Niğde`de yüzde 31,90, Düzce`de yüzde 32,47, Batman`da yüzde 34,70, Şırnak`ta yüzde 34,82, Aydın`da yüzde 34,74, Adıyaman`da yüzde 35,44 olarak belirlendi.

Vergi tahsilatı en yüksek il de Tunceli oldu. Tahakkuk eden vergiye karşılık yapılan tahsilat oranı Tunceli`de yüzde 68,83, Ankara`da yüzde 66,87, İzmir`de yüzde 63,18, Gümüşhane`de yüzde 61,68, Rize`de yüzde 60,28, İstanbul`da ise yüzde 46,82 olarak tespit edildi.

-İller itibarıyla gelir giderler

Maliye Bakanlığına göre, bu yılın ilk yarısında iller itibarıyla bütçe gelir ve gider rakamları ile kişi başına harcama ve gelir tutarları şöyle:


İller Toplam Gelir

Toplam harcama

Kişi başına Gelir

Kişi başına harcama

Merkez 17.312.290 107.024.389 - -
Adana 1.301.481 1.839.856 612 866
Adıyaman 144.732 527.958 243 887
Afyon Karahisar 268.287 598.960 381 851
Ağrı 106.031 470.236 192 851
Amasya 127.410 449.563 395 1.395
Ankara 30.967.563 14.297.475 6.236 2.879
Antalya 2.398.912 1.803.793 1.146 862
Artvin 109.122 276.464 653 1.655
Aydın 516.684 904.107 513 898
Balıkesir 734.084 1.235.045 632 1.064
Bilecik 103.848 215.823 509 1.057
Bingöl 50.549 379.509 193 1.446
Bitlis 73.069 398.271 217 1.181
Bolu 161.289 397.848 574 1.415
Burdur 143.400 299.087 564 1.176
Bursa 3.498.514 2.370.678 1.301 882
Çanakkale 386.785 556.096 783 1.126
Çankırı 65.772 232.532 357 1.261
Çorum 214.112 497.337 404 938
Denizli 632.475 820.775 665 863
Diyarbakır 532.028 1.983.895 334 1.246
Edirne 375.481 530.399 939 1.327
Elazığ 271.848 951.557 483 1.691
Erzincan 93.368 337.971 429 1.551
Erzurum 385.261 1.260.712 495 1.620
Eskişehir 923.975 1.070.938 1.170 1.356
Gaziantep 786.104 1.130.615 437 628
Giresun 160.927 454.176 384 1.083
Gümüşhane 39.889 179.640 295 1.329
Hakkari 20.044 575.444 72 2.055
Hatay 1.597.573 1.134.961 1.077 765
Isparta 244.117 673.638 586 1.617
İçel 3.133.466 1.596.339 1.862 949
İstanbul 72.702.990 8.225.704 5.248 594
İzmir 16.871.724 3.963.229 4.212 989
Kars 80.948 427.789 266 1.403
Kastamonu 227.971 614.469 634 1.708
Kayseri 953.248 1.362.919 748 1.069
Kırklareli 201.850 320.355 592 939
Kırşehir 100.662 266.155 455 1.203
Kocaeli 19.331.545 1.545.763 11.826 946
Konya 1.285.548 2.083.778 626 1.015
Kütahya 321.942 517.657 561 903
Malatya 330.949 905.082 434 1.187
Manisa 827.896 991.767 615 737
Kahramanmaraş 416.985 907.229 392 853
Mardin 109.650 926.788 142 1.199
Muğla 826.774 820.324 971 964
Muş 65.349 392.069 158 949
Nevşehir 122.306 290.625 429 1.019
Niğde 106.121 330.970 312 973
Ordu 274.364 594.708 370 802
Rize 232.675 488.015 718 1.506
Sakarya 514.235 755.406 570 837
Samsun 915.735 1.611.328 732 1.287
Siirt 67.464 434.895 217 1.399
Sinop 73.596 237.078 366 1.178
Sivas 263.894 810.265 423 1.299
Tekirdağ 1.514.761 634.009 1.777 744
Tokat 185.977 604.228 303 984
Trabzon 597.687 1.232.460 789 1.626
Tunceli 32.131 290.500 372 3.367
Şanlıurfa 454.572 1.159.687 258 658
Uşak 163.141 295.463 477 863
Van 238.784 1.334.968 227 1.269
Yozgat 122.111 454.719 269 1.003
Zonguldak 731.778 535.985 1.207 884
Aksaray 273.455 308.525 720 812
Bayburt 23.055 120.098 304 1.584
Karaman 56.872 241.952 242 1.028
Kırıkkale 375.186 365.777 1.366 1.331
Batman 147.449 485.236 276 908
Şırnak 100.674 619.743 216 1.327
Bartın 79.328 196.013 421 1.040
Ardahan 26.456 150.200 248 1.408
Iğdır 41.322 220.815 217 1.160
Yalova 166.218 191.773 785 905
Karabük 139.357 264.356 619 1.175
Kilis 36.379 149.990 293 1.206
Osmaniye 142.206 425.249 289 864
Düzce 177.741 287.997 513 831
Toplam 190.933.551 187.870.197 - -

 



  • Cuma 22.9 ° / 9.8 ° Güneşli
  • Cumartesi 24.7 ° / 11.1 ° Güneşli
  • Pazar 23.7 ° / 12.3 ° Güneşli