TÜRK TİCARET KANUNU NELER GETİRİYOR?
13 Ocak 2011 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen ve 14 Şubat 2011 tarihinde resmi gazetede yayımlanan bu Yeni Kanun 1 Temmuz 2012'den itibaren yürürlüğe girecek.
Başkent ` te 15 Mayıs 2012 Salı günü saat:16:00'da Serbest Müşavir Mühendis (SMM) üyelerine yönelik Yeni Türk Ticaret Kanunu ile nelerin değiştiğine dair bilgilendirmenin yapılacağı bir seminer düzenlenecektir. Seminer Hukuk Müşaviri Av. Erhan TUNÇ ve Mali Müşaviri Zülküf DEMİR tarafından verilecektir.
Değişen bazı maddeler :
-Kanunda ticari işletme türlerinin sayılması yerine ticari işletme tanımı yapılmıştır. Tanıma göre ticari işletmenin esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan, faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletme olduğu belirtilmiştir. Bu değişiklikle Ticari işletme ifadesi Kanunda merkez kavram olarak kabul edilmiştir.
-Ticaret sicili kayıtlarının elektronik ortamda muhafaza edilmesini ve bu kayıtlara ulaşılmasını sağlamak amacıyla, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve TOBB nezdinde kayıtların elektronik ortamda depolandığı bir bilgi bankası kurulacaktır.
-Ticaret sicilinin tutulmasından doğan zararlardan ilgili oda ile birlikte Devlet de müteselsilen sorumlu olacaktır.
-İşletmenin ticaret unvanı, ticari işletmenin görülebilecek bir yerine okunaklı bir şekilde yazılacaktır.
İşletmeyle ilgili olarak kullanılan her türlü kâğıt ve belgede sicil numarası, ticaret unvanı, merkez adresi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve numarası gösterilecektir. Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde ise sırasıyla yönetim kurulu başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları ile soyadları gösterilecek ve tüm bu bilgiler şirketin internet sitesinde
de yayımlanacaktır.
-Haksız rekabete ilişkin kurallar yeniden yapılandırılmış ve Avrupa Birliği mevzuatına uygun hale getirilmiştir.
-Ticari defterler, Türkiye Muhasebe Standartları'na uygun şekilde tutulacaktır. Ayrıca, ticari işletmeyle ilgili her türlü belge ile ticari defterlerin elektronik ortamda da tutulmasına imkân tanınmıştır.
-Şahıs ve sermaye şirketleri ayrımı yapılarak, kollektif ile komandit şirketler şahıs; anonim,limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ise sermaye şirketi olarak kabul edilmiştir.
-Ticaret şirketlerine sermaye olarak konulabilen sınai haklar yerine fikri mülkiyet hakları ifadesi kullanılmıştır. Böylelikle fikir ve sanat eserleri ile bağlantılı haklardan başka olmak üzere markaları, tasarımları, patentleri, faydalı modelleri, bitki çeşitlerini, yani ıslahçı haklarını ve yarı iletkenlerin topografyalarına kadar çok geniş ve ucu açık bir kavram tercih edilmiştir.
-Taşınmazların aynî sermaye olarak kabul edilmeleri için taahhütte bulunan kişinin taahhüdünü ilgili tapuya şerh olarak kaydettirmesi ve taşınırların ise güvenilir bir kişiye tevdi edilmesi gerekmektedir.
-Şirket birleşmelerinde aynı türden olma şartı kaldırılmıştır. Düzenleme ile:
a. Sermaye şirketlerinin sermaye şirketleriyle, kooperatiflerle ve devralan şirket olmaları şartıyla, kollektif ve komandit şirketlerle;
b. Şahıs şirketlerinin şahıs şirketleriyle, devrolunan şirket olmaları şartıyla sermaye şirketleriyle ve devrolunan şirket olmaları şartıyla kooperatiflerle;
c. Kooperatiflerin kooperatiflerle, sermaye şirketleriyle ve devralan şirket olmaları şartıyla şahıs şirketleriyle birleşmelerine olanak sağlanmaktadır.
Birleşmenin gerçekleşebilmesi için şirket yönetim organlarınca birleşme sözleşmesi ve birleşme raporunun hazırlanması; ayrıca sözleşmenin, raporun ve birleşmeye esas bilançonun uzman bir işlem denetçisi tarafından denetlenmesi gerekmektedir.
-Birleşmenin geçerlilik kazanması için üç aylık bekleme süresi kaldırılmıştır. Birleşme ticaret siciline tescil ile geçerlilik kazanmaktadır.
-Alacaklıların hakları birleşmenin geçerlilik kazanmasından itibaren üç ay içinde başvurulması halinde devralan şirket tarafından teminat altına alınacaktır.
-Bölünme işlemi mevzuatımızda ilk defa kanuni düzenlemeye tabi tutulmuştur:
a) Tam bölünmede bölünen şirketin malvarlığının tümü bölünür ve mevcut veya yeni kurulacak en az iki şirkete geçer. Bölünen şirket, ortadan kalkar. Bölünen şirketin ortakları devralan şirketin ortakları olurlar.
b) Kısmî bölünme ise iki şekilde olur: (1) Kısmî bölünme, (2) Yavru Şirket Kurma. Kısmî bölünmede bölünen şirketin malvarlığının tamamı değil, bir veya bir kaç kısmı bölünmeye tâbi tutulur. Bu bölümler şirketten ayrılır ve mevcut veya yeni kurulacak başka bir şirkete veya ortaklara devredilir. Bölünen şirketin ortakları, devralan şirkette (veya şirketlerde)
ortak olurlar. Bölünen şirket ortadan kalkmaz, elinde kalan malvarlığı ile faaliyetine devam eder ve bu şirketin ortakları da bölünen şirkette ortak olmaya devam ederler.
Kısmî bölünmenin diğer şekli yavru şirket kurmaktır. Bu türde, bölünen şirket bölünen malvarlığı parçasını başka şirkete aynî sermaye olarak koyar; yani geçiş, küllî halefiyet yolu ile gerçekleşmez. Bölünme işleminin gerçekleşmesi için şirketlerin yönetim organları bölünme sözleşmesi veya bölünme planı ve bölünme raporu hazırlamakla mükellef kılınmışlardır.
-Şirketlere nev'i değiştirme serbestîsi tanınmıştır. Düzenleme ile:
a) Bir sermaye şirketinin başka türde bir sermaye şirketine veya bir kooperatife;
b) Bir kollektif şirketin bir sermaye şirketine veya bir kooperatife veya bir komandit şirkete;
c) Bir komandit şirketin bir sermaye şirketine veya bir kooperatife veya bir kollektif şirkete;
d) Bir kooperatifin bir sermaye şirketine dönüşmesi mümkündür.
Nev'i değişikliğinin gerçekleşmesi için yönetim organının bir nev'i değiştirme planı ve nev'i değiştirme hakkında bir rapor hazırlaması gerekmektedir.
-Mevzuatımızda ilk defa şirketler topluluğu hususu düzenlenmiştir. Buna göre; "Hakim Şirket" ve "Bağlı Şirket" tanımları kabul edilerek, hangi hallerde hakimiyet durumunun gerçekleştiği ve bu hakimiyet nedeniyle doğan sorumluluk halleri Kanunda 195 inci ve müteakip maddelerde açıkça ifade edilmiştir.
-Uygulamada yoğun olarak karşılaşılan şirketten yetkisiz para çekilmesi durumu ile ilgili olarak, bunun için faiz ödenmesi ve faizin başlangıcının sadece ödünçlere göre ve şirketin aleyhine düzenleneceği hüküm altına alınmıştır.
-Haklı sebeplerin varlığı halinde bir ortağın başvurusu üzerine temsilcinin temsil yetkisinin mahkemece kaldırılması mümkün olacaktır.
-Yapılan düzenleme ile şirketten ayrılan ortağın şirket borçlarından doğan sorumluluğun süresi sınırlandırılmıştır. Ortaklıktan ayrılmaya, şirketin sona erdiğine veya iflas ettiğine ilişkin hususların Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi`nde yayımlanmasından üç yıl sonra ortaklara ileri sürülecek haklar zamanaşımına uğrayacaktır.
-Anonim şirketlerde esas sermaye en az ellibin Türk Lirası olarak kabul edilmiştir. Yapılan düzenleme ile halka açık anonim şirketler gibi kapalı anonim şirketler de Kayıtlı Sermaye Sistemi`ni kabul edebileceklerdir. Bu şirketlerin başlangıç sermayesi en az yüzbin Türk Lirası olmak zorundadır.
-Kanunun yürürlüğe girmesinden önce (01.07.2012) atanmış olan denetçi Kanunun yürürlüğe girmesinden önce raporunu vermemişse denetimini yeni Kanuna göre yerine getirecektir.
-Türk Ticaret Kanunun Genel Kuruldaki oy hakkı ile oy hakkının doğumuna ilişkin 434 ve 435 inci maddeleri Kanunun yayımı tarihinden itibaren (14.02.2011) on sekiz ay sonra (14.10.2012) yürürlüğe girer;
Eski Kanun zamanında ve yeni Kanunun kabul edildiği tarihten (13.01.2011) en az bir yıl önce (13.01.2010) bazı pay gruplarına tanınan yönetim kurulu üyeliği müktesep hak olarak sayılacaktır;
Oyda imtiyazın eşit itbari değerdeki paylara farklı sayıda oy hakkı verilerek
sağlanabileceğine ilişkin 479 uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı sözleşmeler Kanunun yayımı tarihinden (14.02.2011) itibaren üç yıl içinde (14.02.2014 tarihine kadar) anılan fıkraya uygun hâle getirilecektir;
Esas sözleşme değişikliklerine, işlem denetçisinin seçimine ve ibra ve sorumluk davası açılmasına ilişkin kararlarda oyda imtiyazın kullanılmayacağına ilişkin 479 uncu maddenin üçüncü fıkrası Kanunun yayımı tarihinden (14.02.2011) itibaren bir yıl sonra (14.02.2012) uygulanacaktır;
Nama yazılı payların devrini, red sebeplerini göstererek veya göstermeyerek
sınırlandırmış bulunan anonim şirketler, Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren (01.07.2012) bir yıl içinde (01.07.2013 tarihine kadar), esas sözleşmelerini değiştirerek, Kanununun 492 ilâ 498 inci maddelerine uyarlamak zorundadır; aksi hâlde, bu sürenin dolmasıyla tüm sınırlamalar geçersiz hâle gelecektir.
