BANDIRMA`YI BEKLEYEN DEPREM TEHLİKESİ
İSTANBUL' UN RİSKİNİ AZALTIR MI?
BANDIRMA`YI BEKLEYEN DEPREM TEHLİKESİ
İSTANBUL' UN RİSKİNİ AZALTIR MI?
BANDIRMA`YI BEKLEYEN DEPREM TEHLİKESİ İSTANBUL' UN RİSKİNİ AZALTIR MI? Tehlikeli fay hatlarının tam üzerinde bulunduğu için Bandırma' da önemli ölçüde deprem riski olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Hatta coğrafi konumu itibarıyla Bandırma` dan geçen 3 ayrı fay hattının birbirlerine Bandırma civarında birbirlerine en yakın konumda geçiyor olmaları Bandırma' nın deprem riskini 3 misli daha arttırmaktadır. Fakat bu durum Şener Üşümezsoy hocanın söylediği gibi İstanbul' un deprem riskini ortadan kaldırmaz. Son yıllarda güneyde Bandırma (Kuşgölü) ve Gemlik` te 5,2 büyüklüğünde depremlerin meydana gelmeye başlaması Güney Marmara` nın depremselliğinin yeniden hatırlanıp durumun yeniden gözden geçirilmesine neden oldu. Deprem uzmanı Oğuz Gündoğdu ve Hakan Kutoğlu, Kapıdağ Yarımadası civarındaki geodezik ölçümlere göre kıstakta Kapıdağ Yarımadası ile anakara arasında 15 mm. lik yatay bir kayma olduğunu tespit etmişlerdir. Yani Kapıdağ Yarımadası doğuya doğru her yıl 7,5 mm kayarken Bandırma her yıl 7,5 mm. batıya doğru kaymaktadır. Uydular vasıtasyla ölçülen bu deformasyon miktarı oldukça büyüktür. Bu lokasyonun aynı zamanda son yıllarda görülen aşırı miktardaki ( dikeyde 80 cm. ile 1 metre civarında ) deniz çekilmelerinin maksimum olduğu Düzler mevkîne rastlaması da oldukça dikkat çekicidir. Erdek Mareograf İstasyonu` nunda 1984-2001 yılları arasında yapılan ölçümlere dayanılarak hazırlanmış bir raporda Erdek- Düzler mevkîsinde yıllık 16,7 mm. lik miktar deniz tabanı çökmesi olduğu ortaya çıkmıştı. Yani Erdek sahillerinin tabanı her yıl yaklaşık olarak 1,7 cm. çökmektedir. Çok yakın bir geçmişte Prof. Dr. Celal Şengör, TPAO` nun Marmara Denizi` nde yaptığı doğal kaynak arama çalışmaları sırasında elde edilen verilerden yararlanılarak Marmara Denizi` nde bugüne kadar bilinmeyen yeni bir fay hattı ortaya çıkardıklarını ve bu konuda yakında ayrıntılı bir makale yayınlayacaklarını kamuoyuna duyurdu. Güney Marmara` da meydana gelen depremler sonucu yapılan sınırlı sayıdaki araştırmalar sonucu ortaya çıkan gerçeklerin, Bursa ve Bandırma' da ( genelde Güney Marmara' da..) deprem riskinin yüksek olduğunu ortaya çıkmaya başlaması İstanbul' un deprem riskini azaltmaz. Tam tersine halen İstanbul' da da çok büyük bir deprem riski mevcuttur. Bu iki riskten birisi diğerinin alternatifi değildir. İstanbul, Bursa ve Bandırma' daki potansiyel deprem riskinin nedeni ; Kuzey Anadolu Fay Hattı' nın Doğu Anadolu' dan batıya doğru tek bir hat halinde devam ederken Bolu' nun batısında Mudurnu Vadisi' ni geçtikten sonra saçaklanarak kollara ayrılmakta ve Marmara Bölgesi' nin her yerine dağılmaktadır. Böylece bu fay hatları ile birlikte deprem riski de Marmara' nın her köşesine dağılmış olmaktadır. Marmara Bölgesi' nde geçmişte meydana gelmiş tarihsel büyük depremlerin dönemsel tekrarlama periyodları İstanbul, Bursa ve Bandırma' yı hiç ayırt etmeden üç şehir için de çoktan dolmuş vaziyettedir. Bilindiği gibi Kuzey Anadolu Fay hattında 1939 yılında Erzincan depremi ile başlayan, ardından yaklaşık 90 yılda 7 büyük deprem ile batıya doğru devam eden deprem göçü olgusu mevcuttur. 17 Ağustos 1999 Kocaeli Depremi' nde depreme yenik düşerek kırılan fay hattının batısında kaldığı için İstanbul, Bursa ve Bandırma'nın deprem riski; 17 Ağustos 1999 depremi sonrasında hemen hemen aynı oranda artmıştır denilebilir. Zaten bölgede yüzlerce yıldır büyük depremler meydana gelmediği için birikmiş olan stres, buna ilave olarak, 17 Ağustos 1999 Kocaeli Depremi' nin 45 saniye içinde, kendi batısında kalan faylara, depremsiz olarak yüzlerce yılda biriktirebileceği miktarlarda ilave stres yüklemiştir. Böylece İstanbul, Bursa ve Bandırma çevresindeki fayların üzerindeki stres kritik değerlere ulaşmıştır. İstanbul, Bursa ve Bandırma` daki deprem riski birbirlerinden az yada fazla değildir. Üç aşağı beş yukarı aynıdır. Marmara Bölgesi' nde İzmit Körfezi' den denize girip İstanbul' un 10 km. güneyinden geçerek Marmara Denizi' ni baştan sona kat eden Kuzey Anadolu Fay Hattı' nın kuzey kolu ile Güney Marmara karasal alanından geçen orta ve güney kolların sismik riski hemen hemen aynı olduğu söylenebilir. Sorun hangisinin önce kırılıp depreme sebebiyet vereceğindedir.
