Sismik aktiviteyi sürekli olarak izleyen sismologlar çok iyi bilirler, Marmara Denizi ve çevresinde irili ufaklı depremler meydana gelirken Ganos Fayı üzerinde pratikte hiç deprem olmaz. Bunun sebebi Marmara Denizi´ nde meydana gelen en son deprem olan 1912 yılındaki 7,3 magnitüdlü Mürefte-Şarköy Depremi´ nin Ganos Fayı üzerinde meydana gelmiş olmasıdır. Bu yüzden Marmara Denizi´ nin batısında Tekirdağ ile Saroz Körfezi arasında asismik ( depremsiz) bir koridorun varlığı biliniyordu, fakat buraya kesin olarak sismik boşluk ( seismic gap ) teşhisi konulamıyordu. Ganos Fayı üzerinde yer aldığı coğrafyayı geçmişte ve günümüzde şekillendiren bir yapıdır. İki okyanussal kabuk ( Marmara ve Ege ) arasında kalmış küçücük bir karasal kabuk parçasını ötelemektedir. Bu karasal kabuk parçası ise 30 km. lik kalınlığı ile, eylemsizlik momenti ( harekete karşı durumunu koruma eğilimi ) beklenilenden daha yüksek bir kabuk parçasıdır. Üstelik bu parça Ege Segmenti ( Saroz Fayı) ile Orta Marmara Segmenti arasında tam anlamı ile açısal transformasyon yapmaktadır. Bu özelliği ise ona kilit görevi vermektedir. O yüzden de kırılması çok zordur.
Bütün bunlara rağmen, doğusunda en son meydana gelmiş olan 17 Ağustos 1999 Kocaeli Depremi, batısında ise 24 Mayıs 2014 tarihinde kırılan Gökçeada Açıkları Depremi Ganos fayı´ na önemli bir miktarda ?ilave stres? aktardığı için Ganos Fayı şu anda çok gergin olup her an çalışarak 7´ den büyük magnitüdlü bir potansiyel deprem üretmeye hazır bir hale gelmiş durumdadır. Yani amiyane tabir ile topun ağzına gelmiştir!
24 Mayıs 2014 tarihli Mw 6,5 magnitüdlü Gökçeada Açıkları Depremi´ nden sonra Marmara Bölgesi´ nin makus talihi değişmiş, sismik aktivite bir sonraki M>7 olası depreminin yerini "sismik boşluk" olarak belli edecek bir şekilde Tekirdağ-Saroz Körfezi arasında belirginleşmeye başlamıştır.
Peki bütün bunlar olurken yerbilimcilerimiz uyuyor mu? Kamuoyunda pek dillendirilmese de bu yeni oluşumun farkında olan pek çok yerbilimci mevcuttur. Bunların başında Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Perinçek hoca gelmektedir. Doğan hoca daha 24 Mayıs 2014 tarihli Gökçeada Açıkları Depremi meydana geldiği gün sıranın Ganos Fayına geldiğini söylemişti yani hoca tehlikenin çoktan farkına varıp elinden geldiği kadar toplumu bu konuda bilgilendirmeye çalışıyor ama böylesine ciddi ve önemli bir konuda, toplumun önemli bir kısmını ilgilendiren ve ölüm kalım meselesi olan bir konuda dahi Doğan hocanın söylediklerine kulak verip ciddiye alan medya yok denecek kadar az. Bir yıl önce Tekirdağ-Kumbağ arasındaki depremsiz koridorun neden asismik olduğunu sorguluyordum. Gökçeada Açıkları Depremi´ nin artçıları nedeni ile son 1 yılda bu asismik koridorun etrafında bol sayıda depremcik meydana gelip Ganos Fayı üzerinde ise pratikte hiç deprem olmayınca oradaki "sismik boşluk" kabak gibi iyice ortaya çıkmış oldu.
Tabi bu durumun bir sonucu olarak da bir sonraki olası büyük depremin lokasyonu da iyice netleşmiş oluyor. Ganos Fayı çok yakında 7 civarında bir deprem üreterek kırılıverecekmiş gibi duruyor. İş bu kadarla kalsa iyi, o melun deprem başladıktan 9-15 saniye sonra Orta Marmara Fayı, hatta belki de Orta Marmara Fayı ile birlikte Adalar Fayı´ nın da tetikleyemeyeceğini hiç kimse garanti edemez. Zira büyük bir depremin harekete geçme süreci çok zordur, fay düzlemleri arasındaki sürtünme direncini yenmeye yetecek kadar enerji biriktirme safhası yüzlerce yıl sürer fakat deprem bir kez harekete geçip yırtılma başladıktan sonra artık durması çok zordur. Yırtılmanın nereye kadar devam edeceğini hiç kimse önceden kestiremez. Doğa bu konuda insanları işine karıştırmaz, başına buyruk davranır.
Haritadaki sismik boşluk olarak Saroz Fayı´ nın Saroz Körfezi girişindeki bir kısmı görünüyor ( Mürefte-Şarköy arası ) ama hiç belli olmaz olası bir büyük depremde Saroz Fayı´ nın da 30-40 km. lik bir kısmı da kırılmaya iştirak edebilir. Tıpkı 17 Ağustos 1999 Kocaeli Depremi´ de olduğu gibi 3-4 segmentli bir kırılma olabilir. O zaman tam bir kaos olur ve Allah korusun, Prof. Dr. Celal Şengör´ ün bahsettiği küçük kıyameti yaşayabiliriz. Deniz araştırmalarının sonuçlarına göre Marmara Denizi´ ndeki basınç sırtları magmatik kökenli olduğu için sismik kesitlerde deniz tabanından geçen fayları tek bir hat olarak izlemek mümkün olamıyor. Fay hatları parçalı olarak görünüyorlar. Bu nedenle de, Türkiye´ nin sismotektonik yapısını pek tanımayan yabancı bilim adamları parçalı kırılma senaryoları üzerine varsayımlar yürütüyor, yabancı hayranı yerli yerbilim hocalarımız da onların söylediklerini üzerinde hiç düşünmeden kabul ediveriyorlar. Fakat bu faylar, deniz tabanında parça parça görüldükleri halde, derinlerde (10-15 km´ den daha derin) tek bir fay düzlemi oluşturacak şekilde birleşiyorlar Marmara Denizi´ nden geçen fayların Cemaziyülevvelinde (geçmişinde) 250 yılda bir, tek yada birkaç segmentli, 1000 yılda bir ise tek seferde yekpare ( tek parça şeklinde ) çalışma gibi bir alışkanlıkları vardır. Deprem biliminin birinci kuralı ise : ? bir yerde geçmişte nerede ve hangi büyüklükte bir deprem meydana gelmiş ise gelecekte orada ve aynı büyüklükte depremler meydana gelecektir? şeklindedir. Bu durumda her şey açıklığa kavuşmuş oluyor.
Eğer çok yakınlarda, günün birinde Ganos Fayı kırılıp büyük bir deprem yaşanırsa artık hiç kimse bu doğal afet ansızın geliverdi, hazırlıksız yakalandık diyemez. Çünkü olası bir Ganos Depremi artık sinsice kendini gizleyemiyor, gümbür gümbür, bağıra çağıra geliyor!
