İrfan AYDINOĞLU -SİSMİK KALEM


DİKKAT! : GİRİT ADASI CİVARINDA DEPREM SAĞNAĞI BAŞLADI. 7' DEN BÜYÜK BİR DEPREM YAŞANABİLİR!

DİKKAT! : GİRİT ADASI CİVARINDA DEPREM SAĞNAĞI BAŞLADI. 7' DEN BÜYÜK BİR DEPREM YAŞANABİLİR!


2016 yılından beri Girit Adası batısında meydana gelen depremlerin sayılarının ve oluş frekansının giderek artması ve magnitüdlerin yükselmesi dikkat çekici ve manidardır. Girit Adası'nın yanı sıra On iki Adalar ( Dodescene Islands) civarında da sismik aktivitedeki artış dikkat çekicidir.

Bu durumda Afrika ve Arabistan levhalarının Anadolu mini plakasına kuzeye doğru yaptığı baskının (ittirme-kaktırma hareketi) arttığı sonucunu çıkarabiliriz. Afrika plakasının (göreceli olarak sabit olduğu kabul edilen) Avrasya levhasına uyguladığı baskı sürekli olmayıp tıpkı darbeli matkap gibidir. Yani bir süre için artar daha sonra ise azalır. Ege Denizi ve Akdeniz' de meydana gelen depremlerin sayısının hızla artmaya başlaması Ege-Akdeniz deprem yoğunluğu eğrisinin eğiminden de bu durum açıkça görülmektedir. Deprem yoğunluğu bir artar, bir süre sakinleşerek azalır, sonra yeniden artmaya başlar.

 Helen Yayı' nda deprem sayısının hızla artmasının yanında bu depremlerin Girit Adası' nın batı ucunda yoğunlaşması çok önemli ve sıra dışı bir olay olup ivedilikle mercek altına alınıp izlenmesi gerekir. Helen Yayı' nın bize yakın Yunanistan'a uzak olan kısmına olası 7 den büyük magnitüdlü bir dalma-batma zonu (Beniof-Wadat zone) depremi geliyor olabilir. Bundan başka son zamanlarda Girit Adası karasal alanındaki kuzey-güney doğrultulu normal faylarda M>4+ büyüklüğünde depremlerin meydana gelmesi de çok ilginç ve kafa karıştırıcı bir durum.

Afrika ve Arap plakaları, Avrasya plakasına yaptığı kuzey yönlü baskı hareketinin devinimini Carlsberg rifti' nin ile Kızıldeniz riftinin açılmasından alır. Yalnız bu Carlsberg riftinin açılması olayı yaygın olarak bilinenin aksine sürekli bir hareket şekilde olmayıp düzensiz ve non-peryodik bir harekettir. Bu yüzden de Afrika ve Arap levhalarının Anadolu mini-plakasına uyguladığı baskı da düzenli bir baskı olmayıp dönemsel olarak bir artar bir azalır.

Bunun yanı sıra 12 Mart 2016 tarihinde Muğla-Bozburun Açıklarında, 84,1 km. derinlikte meydana gelen 4,1 magnitüdlü derin deprem, Bozburundaki magma odası sınırları içerisinde meydana gelmiş olup odak mekanizması çözümü ters fay vermiştir. Bunun anlamı Helen Yayı' nın ardındaki Benioff-Wadati dalma-batma zonunun ısıl etkinlik artışı faaliyetleri içerisinde olduğudur.

2011 yılından beri Santorini Adası'nın altındaki süpervolkanın magma odasında patlama hazırlığı yapan ergimiş magma miktarı dikkat çekecek miktarda artmıştır.

Aynı ısıl etkinlik artışının ve magma odasındaki ergimiş magma malzemesi miktarındaki artışın Bodrum Açıkları' daki Kos Adası'nın karşısında yer alan volkanik bir ada olan Nysros Ada'sında (İncirli Ada) da olduğunu tahmin ediyorum.  

Bunun sonucu ise Girit dalma-batma zonunda sismik aktivite artışının yanı sıra volkanik bir etkinlik olasılığının da ciddi ölçüde artmasıdır. Yani yakınlarda bu bölgede bir yanardağ patlaması yaşanırsa benim için sürpriz olmaz.

GİRİT' TEKİ DEPREM YOĞUNLUĞUNUN KUZEY ANADOLU FAYI VE MARMARA' YA ETKİSİ NE OLABİLİR?

Şimdi artık zurnanın zırt dediği yere gelmiş bulunuyoruz.

Girit Adası' nın batısında deprem fırtınası başlamış ise, Afrika levhasının Anadolu mini plakasını ittirme-kaktırma hareketi hızlanmış ise bunun bize yansımaları ne olur?

Eğer Girit' te büyük magnitüdlü bir deprem olursa İstanbul'da, Güney Marmara'da yahut da Kuzey Anadolu Fayı üzerinde büyük bir deprem olur mu, olmaz mı?

Geçen yıl da tıpkı bu yıl olduğu gibi Girit Adası civarında büyük magnitüdlü depremler yoğunlaşmaya başladığında Girit Adası için deprem tahmini yapmıştım. Okuyucularım, Facebookve Twitter takipçilerim hatırlayacaklardır; Sonuçta 2 Mayıs 2020 tarihinde Girit Adası’nın güneyinden geçen Helen Yayı üzerinde 6.6 büyüklüğünde ciddi bir deprem meydana gelmişti. Şimdi beklediğim M>7+ magnütüdlü deprem bu aktivitenin devamı niteliğinde yeni ve daha büyük bir deprem. Sonuçta benim yaptığım bir kestirimdir. Bir tahmindir. Gerçekleşir ya da gerçekleşmez. Kesinlik yoktur. Yakında olmasa bile ileri tarihlerde deprem beklediğim alanda mutlaka çok büyük bir deprem gerçekleşecektir. Bundan kaçış yoktur. Bu bölgenin sismojenik özellikleri çok tehlikelidir. Geçmiş tarihlerde böyle olduğu defalarca kanıtlanmıştır. Bahsettiğim alanda 8 Ağustos 1303 tarihinde 8.1 büyüklüğünde çok büyük bir mega deprem meydana gelmiştir.

AKDENİZ SİSMO-TEKTONİK SİSTEMİ'NİN ÇALIŞMA ŞABLONU.

Akdeniz ve Ege Deniz' nde meydana gelen depremlerin sayıları arttığında, Akdeniz-Ege deprem yoğunluğu eğrisinin eğimi yükseldiğinde, Kuzey Anadolu Fayı bir süre için kilitlenir. Kuzey Anadolu Fayı (KAFz) üzerinde meydana gelen depremler geçici bir süre için azalır. Fakat bu süre içerisinde Kuzey Anadolu Fayı üzerindeki stres artışı devam eder ve bu gerilim bir süre sonra M>4 M>5 magnitüdlü depremler ile boşalmaya başlar. Akdeniz Sismo-tektonik Sitemi bu şekilde çalışır. 25 Aralık 2015 tarihinde Cebelitarık Boğazı girişinde meydana gelen 6,3 büyüklüğündeki deprem Akdeniz Sismo-tektonik Sistemi' nin çalışmaya başladığının sinyallerini vermişti. (*) Cebelitarık Boğazında meydana gelen 4-5 magnitüdlü depremler, Akdeniz Sismotektonik Sistemi'nin sismik aktivite artışının başladığına işaret eder.

21 TEMMUZ 365 GİRİT DEPREMİ

Milattan sonra 365 yılında Girit Adası nın batısında inanılmaz büyüklükte bir dalma-batma zonu depremi (Büyüklüğü M=8,2 civarında) meydana gelmiş. Bu depremin etkileri İsrail' de, Sicilya' da, Kuzey Afrika'da ve İstanbul'da yaşanmış. Bu deprem ve tsunamisi Libya’daki antik Apolonya kentini yıkmıştır. Bu olaya “evrensel olay” denilmiş. Jeofizikçiler, sismologlar ve tarihçiler bu kadar büyük bir alanda büyük depremlerin birbirini tetiklemesi imkansız bir olaydır diye yıllarca bu depremler arasında bir ilişki kurmaktan kaçınmışılar fakat 2000' li yıllardan sonra bu depremleri yeniden inceleyip değerlendirdiler ve gördüler ki, Akdeniz Bölgesi' nde birbirini tetikleyen onlarca büyük deprem sadece birkaç yıla sığmış, Deprem serisi önce Girit' te başlamış, ardından birbirini tetikleyerek tüm Akdeniz bölgesini etkilemiş ve çok büyük yıkımlar yapmış. Girit depremlerine, büyük yanardağ patlamaları ve Mısır' ın İskenderiye sahillerinden, Sicilya' ya kadar olan doğu Akdeniz sahillerini etkileyen tsunamileri eşlik etmiştir.

Milattan önce 1650 yılında Girit' te çok büyük bir deprem yaşandığı bilinmektedir. Girit' teki depremlerin tarihi milattan 3000 yıl öncelere kadar uzanır. Girit' teki Minos ve Miken uygarlıkları bu mega depremler ve meydana gelen dev tsunami dalgaları yüzünden aniden tarihten silinmiştir.

En kötü senaryo: Akdeniz' de Girit Adası' nda büyük bir dalma-batma depremi. Aynı zamanda belki de volkanik bir hareketlenme.

Akdeniz-Ege' deki dalma-batma zonu depremleri sonucunda, Afrika Plakası Anadolu Plakasına daha fazla yüklenmeye başlaması ile kuzeye doğru olan baskı/sıkışmanın artması sonucu Muğla Bozburun' da deniz tabanında volkanik bir hareketlenme. Fethiye Transform Fayı üzerinde M>6,5 doğrultu atımlı fay depremi. Doğu Marmara Depremi (Beklenen İstanbul Depremi). Belki deeş zamanlı olarak Marmara Bölgesi'nde  güney kol depremleri. Ben sadece kestirim( tahmin) yapıyorum, doğrusunu ancak Allah bilir!?

Kısacası; Helen yayı gerilirse,  Kuzey Anadolu Fayı hapşırmaya başlar, Doğu Marmara Fayı nezle olup hapşırabilir. Sonuç ise malum. Allah esirgesin!

---------------------------------------------------------------

(*) Cebelitarık Boğazı' ndaki 6,3 magnitüdlü deprem neyin habercisi? başlıklı yazımda: "Cebelitarık depremi sistemin en batısındaki depremdir. Akdeniz' in hareketleneceği depremlerin Cebeli tarik boğazından içeri girmeye başlaması ile anlaşılır, Cebelitarık' tan başlayıp İran' ın Hürmüz Boğazı' na kadar uzanan çok büyük bir coğrafi bölgede yaşayan herkesi çok yakından ilgilendirir. Çünkü Cebelitarık Deprem' i Akdeniz Sismo-tektonik Sisteminin çalışmaya başladığını gösterir. Sistem güney-batıdan kuzey-doğuya doğru tıpkı bir solucanın toprak içerisinde ilerlemesi gibi bir sıkıştırmalı-sürüklenmeli işlevi şeklinde çalışır" diye yazmıştım.

berna bayrak
17.11.2021 23:40:59
Bugün Düzce'de olan depremi nasıl yorumlarsınız.Sizce büyük İstanbul Depremi yakın mı.Bununla ilgili bir makale yazar mısınız rica etsem.

  • BIST 100

    8718,11%-1,25
  • DOLAR

    32,33% 0,17
  • EURO

    35,17% 0,00
  • GRAM ALTIN

    2246,71% 0,16
  • Ç. ALTIN

    3950,05% 0,00
  • Salı 15.7 ° / 3.8 ° false
  • Çarşamba 7.9 ° / 2.4 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Perşembe 12.4 ° / 3.3 ° Güneşli

Balıkesir

19.03.2024

  • İMSAK 05:43
  • GÜNEŞ 07:06
  • ÖĞLE 13:21
  • İKİNDİ 16:45
  • AKŞAM 19:26
  • YATSI 20:44