Herkesin bir efendisi vardır.
Herkes bir şeyhin kölesidir.
Kiminin efendisi paradır.
Paranın köleleri, ölünceye kadar o tatlı sarhoş edici, hırslı, vazgeçilmez korkunç kölelikten bir türlü kurtulamazlar. Çoğu da kurtulmak istemez zaten. Parayla yatar, parayla kalkarlar. O efendidir, o yönetendir, o bir aşktır, o bir afyondur. Para olmazsa, onun kölesi olan insan bir "hiç" tir hiç.
Herkesi bir efendisi vardır.
Kiminin efendisi koltuktur.
Kocaman bir masanın arkasındaki koltuk.
O koltuğa oturmak, o erki kullanmak, insanların el pençe durduklarını görmek için neler yaparlar neler.. . . Yalan - dolan, ikiyüzlülük, el etek öpmek, daha yüksekte olan erklere yağcılık yapmak (çünkü her koltuğun üstünde bir başka koltuk vardır), üç maymunu her an oynamak, benliğini yitirmek.
Koltuğun efendiliği, paranın efendiliğinden daha pistir. Kokusu kolay kolay terk etmez. Çekin alın altından koltuğu, o bir hiç olur, hiç. Sadece kokusu kalır.
Herkesin bir efendisi vardır.
Kiminin efendisi tanrıdır.
İnancı, yaşam felsefesinin şeklini belirler, yolunu çizer. Tanrı’dan geldiğine inandığı vahiylere, vahiylerin kurallarına inanır. Bu kuralların, emirlerin dışında yaşamak istemez. Dünya yaşamını dinsel inanışın kurallarıyla ölçer, biçer, tartar. Sufist bir yaşam biçiminde, para ve koltuk tutsaklığının dışında yaşamını sürdürmeye çalışır.
X X X
Hayat dediğimiz bu kısa yolculukta, insan bu köleli, kölelerinden kurtaramıyor kendisini. Para, erk (iktidar - koltuk) ve tanrı. İnsanlık tarihi bu üç köleliğin insanı sarmamasını ve insanın bu üç kölelikten kurtulmasının mücadelesidir.
X X X
Benim efendim kim mi?
Benim efendim: İNSAN'dır.
Ben insana tapıyorum.
Çünkü var oluştan bu yana, her türlü değişimin, her çeşit güzelliğin dünyayı yaşanılabilir kılan her şeyin üstünde; insanın mührü vardır.
İnsan hayatın anlamıdır.
Ben bu insana ancak taparım.
Çünkü onun kölesi yoktur.
