İrfan AYDINOĞLU -SİSMİK KALEM


İZMİR-ÇEŞME VE ERDEK KÖRFEZİNDE GÖRÜLEN DENİZ ÇEKİLMELERİNİN SİSMOLOJİK YORUMU

İZMİR-ÇEŞME VE ERDEK KÖRFEZİNDE GÖRÜLEN DENİZ ÇEKİLMELERİNİN SİSMOLOJİK YORUMU


Son günlerde İzmir-Çeşme' de ve Erdek Düzler' de deniz çekilmeleri yaşanmaktadır. Bilindiği gibi deniz çekilmelerinin bilimsel açıklaması Ay' ın çekim gücünden kaynaklanan Med-Cezir olayıdır.

Deniz çekilmelerinin görülmesi ile birlikte bir takım deprem söylentileri tartışmalarının yaşandığı bilinen bir gerçektir. Bir kısım bilim adamı ortaya çıkıp, deniz çekilmeleri normal doğal olaylardır deprem ile hiç bir ilişkisi yoktur. Deniz çekilmeleri kesinlikle deprem tetiklemez derler. Bir başka grup insan da bunun tam aksini iddia eder.

Benim burada deniz çekilmeleri depreme neden olur veya depremleri tetikler gibi bir iddiam yok, olamazda zaten. Böyle bir iddia bilime aykırı düşer.

Diğer taraftan deniz çekilmelerinin normalden fazla miktarlarda yaşanması dikkat çekicidir, bu aşırılık, deniz çekilmelerin sebebinin sadece Ay' ın Med-Cezir (gel-git) olayından kaynaklanmayıp aynı zamanda tektonik kökenli nedenlerden oluşabileceğini düşündürüyor. Bu çekilmelerde gel-git olayı ile birlikte olaya eş zamanlı olarak deniz tabanı deformasyonlarının da eşlik ettiğini gösteriyor olabilir. Eğer böyle ise bu tür deniz çekilmeleri deprem ile ilişkili olabilir.

Ege ve Marmara deniz tabanları birbirlerinden bağımsız olarak deformasyona uğrayıp düşey salınımlar yapmaya başlamış olabilir. Yani bu bölgedeki deniz tabanı geçici olarak alçalıp- yükseliyor olabilir. Bu durumda deformasyon altında kalıp gerilen veya ezilen bloklar (fay hatları) civarında yakın zamanda depremler meydana gelebilir. Büyük bir olasılıkla Marmara Denizi' nde ve İzmir-Çeşme ve güney Marmara sahilleri civarında da yakın bir gelecekte yeni bir deprem aktivitesi başlayabilir.

Son aylardaki Ege Denizi' de meydana gelmiş olan yoğun sismik aktivite sonrası Ege denizinin tabanındaki okyanussal sığ kabuğun derinliklerinde bir takım deformasyonların serbestlendiğini ve yeni deformasyonların oluşmakta olduğunu düşünebiliriz. 30 Ekim 2020 tarihli 6.9 büyüklüğündeki Sisam Adası Açıkları Depremi artçıları henüz tam olarak sönümlenmedi.

Marmara Denizi 270 km. uzunluğunda 75 km. genişliğinde küçük bir iç denizdir. Yılın belirli dönemlerinde Marmara Denizi’ de de, her deniz ya da okyanuslarda olduğu gibi Ay kaynaklı med-cezir çekilmeleri yaşanmaktadır.

Özellikle yaklaşık son 10-15 yıldır Bandırma ve Erdek Körfez’ lerindeki deniz çekilmesi miktarının aşırı ölçülerde olmaya başlaması dikkat çekmeye başlamıştır.

Erdek Mareograf İstasyonu’nun da 1984-2001 yılları arasında yapılan deniz seviyesi ölçümlerine dayalı olarak bir rapor hazırlanmış ve bu raporda Erdek Düzler mevkînde sürekli olarak yılda 16,7 mm. lik miktarda deniz tabanı çökmesi olduğu tespit edildiği raporlanmıştır.  Kyzikos Antik kentinin metrelerce toprak altında kalması da bunu kanıtlamaktadır.

Erdek Mareograf İstasyonu’ nun yeni tarihli raporlarlarnın olmaması yüzünden Erdek' teki mareograf istasyonunun şu anda faal durumda olmadığı anlaşılıyor.

Diğer taraftan Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Geomatik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hakan Şenol Kutoğlu tarafından yapılan bir araştırmada farklı zamanlarda uydulardan alınan görüntüleri karşılaştırılarak yapılan hassas geodezik ölçümlerde, Kapıdağ Yarımadası civarında yapılan geodezik ölçümlere göre kıstakta Kapıdağ Yarımadası ile anakara arasında 15 mm.lik yatay kaymanın varlığı tespit edilmiştir. Kapıdağ yarımadası kuzeyi her yıl 7,5 mm. doğuya doğru kayarken güneydeki anakara her yıl 7,5 mm. batıya doğru kaymaktadır. Yukarıdaki sebeplerden dolayı son yıllarda Erdek ve Bandırma Körfezleri’ n deki deniz çekilmelerini dikkatle izlemekteyim. Bazen deniz çekilmeleri olan tarihler ile eşzamanlı olarak adı geçen bölgelere yakın faylar üzerinde 2’ lik, 3‘ lük, 4' lük depremler meydana gelmektedir. Bazen deniz çekilmelerini takip eden 1 Aylık süre içerisinde yakın faylarda 5.2 lik depremler meydana gelmiştir.

Diğer taraftan Gemlik Körfezi ile Erdek Körfezleri arasında deniz çekilmeleri arasında birkaç günlük bir fark olmasını anlayabilirim ama birbirine bitişik adeta tek yumurta ikizleri gibi olan Erdek ve Bandırma İkiz Körfezleri’nden birinde deniz çekilmesi olduğu halde diğerinde neden deniz çekilmesi olmadığı anlaşılır gibi değildir? Erdek Körfezi' nde 26 Şubat 2021 tarihinde deniz çekilmesi olduğu halde Bandırma Körfezi' de deniz çekilmesi yaşanmamıştır. Bu garip olayın nedenlerini araştırıp yorumlamak gerekmektedir. 

  • BIST 100

    9915,62%2,05
  • DOLAR

    32,46% -0,06
  • EURO

    34,73% -0,68
  • GRAM ALTIN

    2434,79% -0,04
  • Ç. ALTIN

    3999,24% 0,19
  • Cumartesi 22.1 ° / 9.9 ° Güneşli
  • Pazar 15.6 ° / 9.6 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Pazartesi 14.7 ° / 10.1 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı

Balıkesir

27.04.2024

  • İMSAK 04:23
  • GÜNEŞ 06:00
  • ÖĞLE 13:07
  • İKİNDİ 16:56
  • AKŞAM 20:03
  • YATSI 21:34