İtalya´ nın orta kesmindeki Perugia şehrine bağlı Norcia kasabasını yerle bir eden 6,6 büyüklüğündeki deprem ile ilgili fotoğraflara bakıyoruz, video görüntülerini izliyoruz kent harabeye dönmüş ama can kaybı yok. Yaralı sayısı 20.
Burada bir terslik yok mu sizce? Aynı deprem bizde olsa ölü sayısı kaç olurdu sizce? İtalya´ daki yapı stoğu çok mu sağlam? Hayır! Bina kalitesi bizden beter, binalar yatsı kadayıf gibi yıkılıp yere serilmiş durumda. Yaklaşık 100.000 kişinin evsiz kaldığı göz önüne alınırsa yıkımın büyüklüğü hakkında bir tahmin yapabiliriz. Peki ne oldu da İtalya´ daki depremde hiç can kaybı yaşanmadı?
PERUGİA DEPREMİNDE ÖNCÜ DEPREM KAVRAMI ÖNEM KAZANDI.
Perugia Depremi´ nde "öncü deprem" kavramının önem kazandığını görüyoruz.
İtalyan yer bilimciler 2009 yılında yaşanan 6,3 büyüklüğündeki L´Aquila Depremi´ nden önce meydana gelen " öncü " depremleri dikkate alıp deprem uyarısı vermedikleri için yargılanmış ve hapis cezasına çarptırılmışlardı..
Bu yüzden bu defa İtalya´ daki 6,6´ lık depremin öncesinde meydana gelen öncü depremleri izleyerek bir durum değerlendirmesi yapmışlar ve ana şoktan 2 gün önce deprem uyarısı vermişler. Bu uyarıları dikkate alan halk evlerine girmemiş. Böylece büyük bir facianın önüne geçilmiş oldu.
PERUGİA DEPREMİNDEN ÇIKARILACAK DERSLER.
6,6´ lık son Perugia Deprem´ i 6,2´ lik 24 Ağustos 2016 depremi ile aynı fay hattı üzerinde meydana geldi. Demek ki 6+ lık orta şiddetteki depremler fay hatlarında yüzyıllardır biriken stresi boşaltmaya yetmiyor, 6+ büyüklüğünde deprem olan bir lokasyonda 3 ay sonra daha büyük magnitüdlü depremler meydana gelebiliyor. İtalya´ daki listrik faylar yapısı ve doğası gereği kısa olduklarından, maksimum deprem üretme potansiyelleri 7 magnitüdlere ulaşamıyor. Bu yüzden de kısa aralıklar ile ard arda üçer beşer adet 6+´ lık depremler ile enerji boşaltmaya çalışıyorlar.
Bizim ünlü bazı yer bilimcilerimiz, diğer yer bilimcilerden farklı bir görüş ileri sürmek, halka şirin görünmek, sempati kazanmak adına, İstanbul Depremi´ nin büyüklüğü 6,7´ yi geçmez filan diyorlar ya, eğer bir an için onların haklı olduklarını kabul edecek olsak bile Doğu Marmara´ daki stresin tamamen boşaltılabilmesi için 50-60 adet 6+´ lık depremin olması gerekiyor. Çünkü Marmara Denizi´ nin içinden geçen KAFz´ nin kuzey kolu üzerinde olan son büyük depremin 1766 tarihinde olduğu ve fay hattının yıllık kayma hızının 18-22 mm olduğu çok iyi biliniyor, fay hattının üzerinde birikmiş olan stres belli. Süre belli. Dolayısı ile bu stresin boşalması için gerekli depremin magnitüdü de belli. Yani bütün bunlar bir hesap kitap yapmayı gerektiriyor. İstanbul Depremi´ nin büyüklüğü konusunda bir tahmin ortaya atan kişinin bu sonuca hangi hesaba göre ulaştığını da açıklaması gerekiyor. Öyle tarihi depremlerde Ayasofya yıkılmamış, Ayasofya 1448 yıllık bir yapı, o halde İstanbul´ da geçmişte 7 magnitüdlü deprem hiç bir zaman olmamıştır demek yetmez. Bu iş bu kadar basit değil.
Marmara Bölgesi´ nde Perugia Depremi gibi 50 adet depremin meydana gelmesi daha mı iyi? Yer bilimcilerin söylediklerinin ne anlama geldiğini ölçüp tartmadan popüler görünme adına öylesine demeç vermeleri ne kadar sakıncalı. Kim demiş 6+´ lık deprem yıkım yapmaz diye? Perugia´ daki yerleşim yerlerinin 6,6´ lık bir deprem sonucu ne hale geldiği ortada.
Perugia Depremi´ nin bize öğrettiği en büyük ders öncü depremleri izleyerek deprem uyarısı verilebileceği gerçeğidir.
Bu konu ise uzmanlık gerektirir.
