İrfan AYDINOĞLU -SİSMİK KALEM


SANTORİNİ YANARDAĞI PATLAMA HAZIRLIĞINDA MI?

SANTORİNİ YANARDAĞI PATLAMA HAZIRLIĞINDA MI?





.......Ekonomik kriz altında iflas etmemek için mücadele veren
Yunanistan` ın
en büyük gelir kaynağı turizm gelirleridir. Yılda 50.000
den fazla
turistin akın ettiği Santorini ( diğer adı ile Thera ) Adası 2011
yılında uçurum kenarındaki enfes kayalıkları ve nefesleri kesen
günbatımı manzarası yüzünden BBC tarafından en iyi turistik belde
olarak seçilmişti. Santorini Adası Yunan ekonomisi için son derece
önemlidir. Herhangi bir anda Santorini` yi ziyaret etmeye gittiğinizde
limanda tıpkı sizin gibi adayı ziyaret için gelmiş en az 3-5 adet
turist teknesini görebilirsiniz.

Santorini Adası olağanüstü manzaralıl olduğu kadar aynı zamanda çok
tehlikeli bir yer olup 3600 yıl önce yeryüzünde son 10 bin yılın en
büyük patlamasına sahne olan Santorini Yanardağı, Akdeniz` de hüküm
sürmekte olan Minos uygarlığının da sonunu getirmiş ve hatta kayıp
kıta Atlantis efsanesi ile ilişkilendirilmişti. Patlama, Mısır` daki
Nil nehrine kadar ulaşan 12 metrelik dev tsunami dalgalarına yol
açmış, volkan konisini havaya uçurmuş ve Santorini Adası` nın büyük
bir kısmı çökerek suların altında kalmıştı. Santorini yanarden son
patlamasını  1950 yılında yapmıştı.

Santorini volkanının altındaki ergimiş magma miktarının Ocak 2011` de
meydana gelen 3 depremden sonra hızla arttığını saptayan bilim
adamları, Nisan 2012` den sonra bu artışın biraz yavaşlamaya
başladığını söylüyorlar.



Hassas uydu görüntüleri ( İnSAR ) ile yanardağın kraterine

yerleştirilen Küresel Yer Belirleme Sistemini (GPS ) kullanan bilim
adamları, yanardağın altındaki magmanın genişlemesinin toplamda
Santorini Adası` nın deniz seviyesinden 14 santimetre yükselmesine yol
açtığını da keşfetti.Yani Santorini adası tıpkı pişmekte olan bir kek
gibi kabarıyor.

Yeryüzündeki bilinen volkanlar içinde Santorini kalderası (*) çok
büyük olan az sayıdaki yanardağdan bir tanesidir. Bu nedenle bilim
adamlarının bugüne kadar yanıtlayamadığı bir çok soru vardır. 70 yıl
kadar süren uyku döneminden sonra 2011 Ocak ayında yanardağda yeni
hareketlenmeler ve bazı deformasyonlar meydana gelmeye başladı.
Kalderaya yerleştirilen Küresel Konumlama Sistemleri (GPS) kuzeyde,
volkanın tepesindeki kalderada 5-9 cm. dışa doğru genişleme tespit
etti. Şimdilik volkanın altındaki mağma odasının içindeki ergimiş lav
miktarının boyutları antik patlama sınırlarına ulaşmış değildir. Fakat
küçük çaplı da olsa bir patlama oluşturma potansiyeli mevcuttur. Böyle
olası küçük bir patlamada bile gemi trafiği durabilir, limanlar hasar
görebilir, yakın adalarda küçük ölçekli tsunamiler meydana gelebilir.

Önce 13 Aralık 2011` de Santorini` nin 8 km. kuzey-doğusundaki pek
bilinmeyen Kolumbus denizaltı volkanında 3,2 büyüklüğünde bir deprem
meydana geldi.Daha sonra Santorini` nin yakınlarında deprem
fırtınaları kaydedilmeye başladı. Santori` nin kalderasında yeryüzünün
derinlerinden gelen gaz çıkışları gözlendi. Yöre halkı ve sık sık
Santorini` ye gelen turist rehberleri bu değişimi hemen fark ettiler.

Ocak 2011` de Santorini sakinlerinin hissetmeyeceği büyüklükte 1-2
magnitüdlü depremler meydana gelmeye başladı. 2011 yılının Nisan
ayında depremler hissedilir büyüklüklere M>3 magnitüdlere ulaşıp
sayıları da artmaya başladı.

Volkanı araştıran bilim adamları 4 km. derinlikteki magma odasında
biriken ergimiş kayaç miktarının Ocak 2011 ile Nisan 2011 tarihleri
arasında 10-20 milyon metreküp kadar arttığını hesaplamış durumdalar.
Bu büyüme normalde 10-20 yıllık bir artışa eşdeğerdir.

Santorini Yanardağının altında biriken 10-20 milyon metreküplük
ergimiş kayaç hacminin volkan kaldearasında sebep olduğu kabarmanın
oluşturduğu yüzey deformasyonu yapılan Satellite Radar Interferometry
(InSAR) ve Global Positioning System (GPS) ölçümlerine göre daha
önceki patlamalara sebep olmuş normal dome ( kubbe ) oluşumunun %10-%50` sine ulaştığı tespit edilmiştir.




  • BIST 100

    9079,97%3,10
  • DOLAR

    32,32% 0,22
  • EURO

    35,05% -0,15
  • GRAM ALTIN

    2306,14% 1,27
  • Ç. ALTIN

    3843,45% -0,29
  • Cuma 22.9 ° / 9.8 ° Güneşli
  • Cumartesi 24.7 ° / 11.1 ° Güneşli
  • Pazar 23.7 ° / 12.3 ° Güneşli

Balıkesir

29.03.2024

  • İMSAK 05:26
  • GÜNEŞ 06:50
  • ÖĞLE 13:18
  • İKİNDİ 16:50
  • AKŞAM 19:36
  • YATSI 20:55