1 Ocak - 28 Şubat 2020 tarihleri arasında, Ölçüler ve Ayar Kanunu gereği olarak, damga süresi dolmuş olan ısı sayaçlarının periyodik muayene başvurusu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş yetkili kurumlara yapılmadığı takdirde, 2021’de kullanımı kanunen yasaktır. Belediyelerin ve özel şirketlerin dolaylı olarak bölgesel ısıtma (jeotermal veya atık ısı kullanımı) uygulamaları nedeni ile sorumlu oldukları ısı sayaçları kapsamında yapılan denetimlerde damga süresi geçmiş ısı sayacı kullanımının tespiti halinde, kullanım amacına göre 500-10.000 TL’ye kadar para cezaları uygulanmakta ve ısı sayacına el konulmaktadır.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın, 6 Temmuz 2018 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 30470 sayılı Isı Sayaçları Muayene Yönetmeliği ile merkezi sistem ve bölgesel ısıtma ile ısıtılan konutlarda, ısı enerjisinin kullanımını ölçerek maliyetlerin paylaştırılmasında kullanılan ısı sayaçlarına periyodik muayene şartı getirilmiştir. Isı Sayaçlarının Periyodik Muayeneleri için bina yönetim kurulu, bina yöneticisi, bina sahibi ve bölgesel ısıtma firmaları tarafından, bakanlık tarafından yetkilendirilmiş bir servise yapılacak başvurular 1 Ocak tarihinde başlayıp ve 28 Şubat tarihinde tamamlanmaktadır. Periyodik muayene başvuruları, 5 yaşını dolduran ısı sayaçları için geçerli olmakla birlikte, Yönetmelik çıktığında, bir kereye mahsus, 5 yaşından büyük ısı sayaçları da başvuru kapsamına alınmıştır. Ancak, sahada çalışır durumda olan çok fazla ısı sayacı bulunması, yeterli duyuru ve bilgilendirme yapılamamış olması nedeni ile zamanında başvurusu yapılmayan önemli miktarda ısı sayacının kullanımı kanunen yasak hale gelecektir.
Konuya ilişkin QLAB’ın (Isılab Ölçüm ve Kontrol Sistemleri A.Ş.) Kurucusu ve Teknik Müdürü Ergun Veysel Taşdemiroğlu, şu bilgileri veriyor: “6 Temmuz 2018 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 30470 sayılı Isı Sayaçları Muayene Yönetmeliği, merkezi ısıtma ve bölgesel ısıtma sistemlerinde kullanıcıların ısınma bedellerini hakkaniyetli bir şekilde paylaştırılabilmesini gözetmek üzere, ısı sayaçlarının periyodik muayenesini zorunlu hale getirdi.
Yönetmeliğe göre yapılacak muayenelerde hata sınırları içinde çalıştığı doğrulanan 5 yılını dolduran ısı sayaçları, beş yıl daha kullanılmak üzere damgalanmaktadır.
Yönetmelik uygulamaya girdiği tarihte geçici bir madde ile, 5 yaşından büyük ısı sayaçları da ilk başvuru döneminde kapsama dahil edildi ve ertesi yıl geçici madde tekrar uygulandı.
QLAB (Isılab Ölçüm ve Kontrol Sistemleri A.Ş.) olarak bu uygulama neticesinde sadece bu sene 5 yıldan daha yaşlı 20.000 adetten fazla ısı sayacının muayenesini gerçekleştirdik ve kullanılmak üzere damgaladık.
Bu süre bir dönem daha uzatılmıştı. 31 Aralık 2020 tarihine kadar muayenesini yaptırmamış olan 5 yaş ve üstü ısı sayaçlarının kullanımı halinde yükümlüler hakkında ‘damga süresi dolmuş ölçü aleti kullanma fiilinden dolayı 3516 sayılı Kanun hükümlerine göre idari ve cezai işlemler’ yapılacak.
QLAB firması olarak çeşitli marka, model ve boyutlarda günümüze kadar toplam 58.451 adet ısı sayacı muayenesi tamamladık.
1 Ocak-28 Şubat 2021 tarihleri arasında beş yaşını dolduran, yani 2016 tarihli ısı sayaçları için zorunlu periyodik muayene başvurularının yapılması gerekmektedir.
1 Ocak-28 Şubat 2021 başvuru döneminde 5 yaşından büyük ısı sayaçları için başvuru yapılamayacak, hala sağlıklı işleyişini sürdüren tahminen 150.000 adet Avrupa’dan ithal edilmiş ve çok uzun yıllar kullanıma uygun ısı sayacı, ne yazık ki kullanım dışı kalacaktır. Bu durum, hem ısı sayacı kullanıcıları ve sahipleri hem de ülke ekonomisine ciddi bir maddi kayba yol açacaktır.
Geçerli yıla sahip damgası olmayan ısı sayaçlarının kullanımı, 3516 Sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu’nca yasaklanmıştır. Damgası kopmuş, bozulmuş, damga süresi geçmiş ölçü aletini kullanan kişiye, ölçü aletinin türüne ve kullanıldığı işin niteliğine göre değişen, önemli miktarlarda para cezasının verilmesinin yanı sıra ısı sayacına el konularak mülkiyeti kamuya devrolmaktadır.
Zamanında başvuruları yapılmayan, oldukça üstün kaliteye sahip, neredeyse 20 yıl kullanım ömrü olabilecek ısı sayaçları, yeni damga alımlarını gerçekleştiremeyecekleri için değişmek zorunda kalmaktadır.
Uzun yıllar ısı sayacı Ar-Ge’sinde Proje Yöneticisi olarak görev almış biri olarak şunu söyleyebilirim, ısı sayaçlarında yerli olarak anılan ve piyasaya sunulmuş sayaçların imalatında kullanılan malzemelerin %85’i ithal edilmektedir.
Konuyu daha derinlemesine açmak gerekirse, ısı sayacı imalatında kullanılan ithal parçaları; sıcaklık sensörleri, akış sensörleri, elektronik bütün mikroçip ve ölçüm entegreleri, düşük akım özel pilleri olmak üzere sıralayabiliriz. Yerli ısı sayaçlarında yerli olan-neredeyse- tek şey yazılım demek yanlış olmaz diye düşünüyorum.
Pek çok yüksek kaliteli, dövizle aldığımız ısı sayacı ve/veya ısı sayacı parçaları, kullanım ömrünü tamamlamadan sökülecek. Dövizde yaşanan yükselişin de etkisiyle ‘en ucuz ve düşük kalite’ ısı sayaçları bu ısı sayaçlarının yerini alacak. Sadece fiyatının düşüklüğü nedeniyle alım kararı verilen, düşük vasıflı ısı sayaçları, kullanıcısına da ülke ekonomisine de kaybettiriyor.
Isı giderleri paylaşımı ile ilgili pek çok soruna, salt ucuzluğu nedeniyle alınmış ve kullanılan bu ısı sayaçları neden oluyor.
Özellikle bölgesel ısıtma uygulamalarında kullanılan ithal ısı sayaçları yüksek kalitesi nedeniyle 15-25 yıl arasında, muayene, bakım, ayar ve tamirlerinin yapılması koşulu ile sorunsuz bir şekilde işletilebiliyor. 5 yılda bir yapılan bu işlemlerin maliyetleri yeni bir ısı sayacının %15-20’si kadarıdır. Bu ısı sayaçları sera ısıtmaları gibi uygulamalarda kullanımı nedeniyle tarımsal ve endüstriyel boyutlarda olmakta ve ürünlerin satış fiyatları 300-2000 Euro arasında, boyut, marka, model ve haberleşme arayüzüne (Mbus, WMbus, LoRa, GPRS) göre değişiklik göstermektedir. Bölgesel ısıtma uygulamaları ülkemizde genellikle belediyeler tarafından oluşturulan iştirak şirketleri tarafından işletilmekte olup, Isı Sayacı Muayene yönetmeliğine bir sene sonra sorumlu olarak dahil edilmeleri nedeni ile yönetmelik ile ilgili bilgilendirme maalesef yeteri kadar yapılamamıştır.
Ülkemizde bölgesel ısıtma ile 100.000’den fazla konut, sera, işletme vb. ısıtılmaktadır ve bilgilendirme yetersizliği nedeni ile birçok yüksek kalitedeki ısı sayacının kullanımı 2020 yılı Ocak – Şubat döneminde başvuru yapılmadığı için kanunen yasak hale gelecektir. Bu nedenle 5 yılını doldurmuş binlerce ısı sayaçlarının muayenesi ve damga alabilmesi için 2021 yılı için başvuru hakkının tanınmasının, bu kayıpların önüne geçebileceği kanısındayız.
Doğru ısı sayacı seçimi kadar, muayene ve teknik hizmetler konusunda da doğru bir servis ile çalışmak büyük önem taşıyor.
Test ve kontrol, her şeyden önce tarafsız bir merci tarafından yapılmalı. Zira markası ne olursa olsun, test ve kontrol için gereken fiziki ve teknik koşullara sahip tüm ısı sayaçları, aynı titizlik ve tarafsızlık içinde muayene sürecinden geçmelidir. Yetkili servis olarak bu güveni verebilmelisiniz. QLAB’da bütün makine ve ekipmanlar sadece; ısı sayacı servis işlemleri için kullanılıyor. Tamamen tarafsız hizmet veren QLAB, ısı sayacı üretimi yapmıyor, Landis Gyr+ ve Kamstrup AS marka ürünlerin yetkili ve sertifikalı servisi olarak hizmet veriyor.
Bu alanda doğru ve güvenilir hizmet için bilgi ve tecrübe açısından yetkinlik ile ısı sayacı sahiplerine katma değer üretme anlayışı gerekiyor. Bunun için QLAB, pek çok serviste yapılmayan servisler konusunda yurtdışında üreticilerden ve muayene servislerinden eğitimler almıştır.
Pil değişimi, ayar (kalibrasyon) işlemi, akış sensörü bakım ve temizliği, sıcaklık sensörü değişimi, yedek parça temini ve ilgili uygulamalar şeklinde ek hizmetler vermektedirler. Verilen ek hizmetler sonucunda ayar tutmayan ısı sayaçları için herhangi bir ek ücret talep edilmemektedir. Bu ek hizmetlerin önemi; ısı sayacı değişimi yerine orijinal yedek parçalar ile tamiri veya lisanslı firma yazılımları ile ayarın düzeltilmesi sonucu yeni bir ısı sayacına kıyasla %15-20 maliyetlerde ısı sayacının kullanıma tekrar kazandırılabilmesidir. QLAB, kısa sürede sağladığı müşteri memnuniyetinin ivmesi ile kapasitesini iki katına çıkardı. Bu süreçte muayene işleminde uygulanan testler için gerekli etalon (referans) makine ekipmanlar (Mettler Toledo, Yokogawa, DF, Huayi, Labo, Baykon vb.) yurtdışı ve yurtiçinde en iyi firmalardan temin edildi.
QLAB, her şeyden önce kendi teknolojik altyapısını düzenli olarak, günlük, aylık, üç ve altı aylık periyodlarla kontrol ediyor. Etalon ekipmanların periyodik kalibrasyon işlemleri ILAC ve TÜRKAK onaylı laboratuvarlarda yapılmış olup, güncel kalibrasyon işlemlerinde Türk Standartları Enstitüsü’nden hizmet alınıyor. ISO IEC TS 17020 Uygunluk değerlendirmesi - Çeşitli tiplerdeki muayene kuruluşlarının işletimi için şartlar (ISO/IEC 17020: 2012) kapsamında TÜRKAK tarafından ilk denetimi gerçekleştirilerek akredite edilen ilk ısı sayacı servisi QLAB’dır.
QLAB yetkin teknik kadrosu, ısı sayaçları alanında küresel lider kuruluşların eğitimlerini, yetkinlik sertifikalarını alıyor. Üretici kuruluşlarla kurduğu sağlıklı ilişkiler neticesinde hızlı yedek parça temini ve teknik bilgi desteği sayesinde, pek çok ısı sayacının kullanım ömrünü uzatacak iyileştirmeleri gerçekleştirebiliyor. QLAB, hizmet kalitesinde kendisiyle yarışan bir kuruluş. Bu doğrultuda yeni hedeflerimizle, fark yaratan hizmet kalitemizi sürdürülebilir gelişim ivmesi içinde devam ettireceğiz.”
