Lider küresel insan kaynakları ve yönetim danışmanlığı firması Mercer Türkiye ve Türkiye'de insan yönetimi alanında faaliyet gösteren ilk sivil toplum kuruluşu PERYÖN (Türkiye İnsan Yönetimi Derneği) işbirliğinde gerçekleştirilen ‘Aralık 2021 Asgari Ücret ve Ücret Artış Trendleri” ara anketinin sonuçları açıklandı. Araştırmanın sonuçlarına göre; 2022 yılı için ortalama ücret artış oranı Kasım ayı anketinde yüzde 24,6 iken, Aralık ayında yüzde 32,2’ye yükseldi. Firmaların yüzde 38,5’i ise 2022 yılı için yüzde 35 veya üzeri bir artış planlıyor.
İstanbul, 04 Ocak 2022 – Firmaların değişen iş gücünün sağlık, varlık ve kariyer alanlarındaki ihtiyaçlarını yönetmeleri için çözümler sunan ve danışmanlık veren Mercer ile PERYÖN - Türkiye İnsan Yönetimi Derneği, ‘Aralık 2021 Asgari Ücret ve Ücret Artış Trendleri’ ara anketinin sonuçlarını gerçekleştirdikleri ‘Gelecek #İnsankonuşunca Başlar webinarı-1’de açıkladı. 344’ü yabancı, 329’u yerli olmak üzere toplam 673 firmanın katıldığı araştırmanın sonuçlarına göre; 2022 yılı için ücret artış beklentisi ortalama yüzde 32 olarak planlanıyor. Artış bütçesi en yüksek olan sektörler ise yüzde 35 ile kimya, enerji, lojistik ve perakende sektörleri olarak dikkat çekiyor. Firmaların yüzde 20’si ücret artış dönemini erkene aldığını söylerken, artış dönemini erkene alan firmaların yüzde 79’u artışları Ocak ayında gerçekleştireceğini belirtiyor. Ankete katılan firmaların yüzde 39’u asgari ücret artışı nedeniyle ek artış bütçesi alındığını söylüyor.
Asgari ücret zammı nedeniyle ek ücret artışı yapacak firmaların oranı yüzde 38,6
Türkiye’den hızlı tüketim ürünleri, otomotiv, perakende, bankacılık, dayanıklı ürünler, enerji, teknoloji, ilaç ve sağlık, üretim, lojistik, sigorta gibi farklı sektörlerden firmaların katılımıyla gerçekleşen ‘Aralık 2021 Asgari Ücret ve Ücret Artış Trendleri ara anketinin sonuçlarına göre; katılan firmaların yüzde 38,6’sı asgari ücret artışı nedeniyle ek artış bütçesi aldı. Bu oran yabancı sermayeli firmalarda yüzde 45 iken, yerli firmalarda yüzde 32 olarak görülüyor. Firmaların gerçekleştirmeyi düşündükleri ek bütçe oranı yüzde 16,82. Ek bütçe artışı alan firmalarda arasında yüzde 58 ile üretim dışı, yüzde 52 ile perakende ve yüzde 50 ile otomotiv ana sanayi sektörleri ön plana çıkıyor. Firmaların yüzde 50’si asgari ücret artış etkisini tüm ücret bantlarına yansıtmayı planlarken, yüzde 25’i ise 72.000 – 86.000 bandına yansıtmayı planlıyor.
Ücret artış dönemleri Ocak ayına kayıyor
Asgari ücretli çalışan oranı en yüksek olan sektörler sırasıyla perakende, hizmet ve lojistik öne çıkarken, ankete katılan firmaların yüzde 78,6’sı asgari ücret, enflasyon ve performans artışlarını aynı dönemde gerçekleştireceklerini belirtiyor. Artış dönemi için de Ocak ayını planladıklarını söylüyor. Firmaların yüzde 14’ü ise asgari ücret ve enflasyon artışını aynı anda, performans değerlendirme artışını farklı ayda gerçekleştireceğini belirtiyor. Firmaların yüzde 7,4’ü enflasyon, asgari ücret ve performans artışlarını farklı aylarda gerçekleştireceğini söylüyor.
Firmaların yüzde 10’u 2021 yılında ek artış gerçekleştirdi
‘Aralık 2021 Asgari Ücret ve Ücret Artış Trendleri ara anketnin sonuçlarına göre; 2021 yılında firmaların yüzde 32’si ortalama yüzde 10 oranında ek artış gerçekleştirdi. Firmaların yüzde 55’i bu artışı 2021 bütçesine ek olarak gerçekleştirirken, yüzde 15’i 2022 bütçesinin bir kısmını 2021’e aktardı, yüzde 12’si ise tek seferlik ödeme olarak gerçekleştirdi. Ek artış uygulaması trendlerine göre, Ağustos ayında ek artış gerçekleştirdiğini söyleyen firmaların oranı yüzde 15 iken, bu oran Kasım ayında yüzde 27’ye, Aralık ayında ise yüzde 32’ye yükseliyor.
Firmaların yüzde 20’si ücret artış tarihini erkene alırken, bu firmaların yüzde 79’u artış dönemini Ocak ayı olarak belirledi. Ücret artışlarını belirlerken, enflasyonun dışında, firmaların yüzde 40’ı ücret araştırmalarını, yüzde 18’i döviz kurunu, yüzde 18’i TÜFE + gıda enflasyonunu ve yüzde 16’sı gıda enflasyonunu dikkate alıyor.
2021 yılında yan haklar kesintiye uğramadı
2021 yılında uzaktan çalışmada uygulanan yan haklar ve ek ödenekler (internet desteği, ergonomi paketi, ilave yemek çeki ödemeleri gibi) korunur ve yaygınlaşırken, mevcut sunulan yan hakları koruma politikası ve yol yardımı, şirket aracı gibi yan hak uygulamalarında da kesinti yapılmadı. Sektör bazlı farklılaşmakla birlikte firmalarda uzaktan çalışma uygulamaları belirli bir netlik kazanmışken, üretim sektöründe de uzaktan çalışma uygulamalarının yaygınlaştığı gözlemlendi.
Dinçer Güleyin: “Yüksek enflasyon ve asgari ücret zammı ücret artışı beklentilerini yükseltti”
Ücret artışı ile ilgili araştırmaların, firmalar için piyasada konumlarını kontrol edebilme, bu doğrultuda ücretlendirme ve yan haklar politikalarını gözden geçirme, personel maliyetlerini etkin yönetme, sektörel bazda karşılaştırmalar yapabilme adına objektif veriler sağlayan ve karar alma süreçlerini destekleyen önemli bir araç olduğuna dikkat çeken Mercer Türkiye CEO’su Dinçer Güleyin, “Son dönemde ücret artışı ile ilgili araştırmalara firmalar hem katılım anlamında hem de bu araştırmalardan faydalanma adına büyük ilgi gösteriyor. Piyasanın bu ilgisinin birçok açıdan oluşan belirsizliklere karşı bilgiye artarak duyulan ihtiyacı gösterdiğini söyleyebiliriz. Türkiye’de 2018 yılında başlayan ve özellikle pandemi sonrasında yaşanan ekonomik belirsizliklerle birlikte bu yıl daha fazla gördüğümüz kur dalgalanmaları, asgari ücret zammı ve yüksek enflasyon, çalışan tarafında ücret artış beklentilerini de yükseltti. 2022 yılında şirketlerin çalışanlarına yapması beklenen ücret oranı da Kasım ayında göre yüzde 25’ten yüzde 32’lere yükseldi. En dikkat çeken noktalardan biri, asgari ücret zammı nedeniyle firmaların ek artış için bütçe alması ve gerçekleştirilen ücret artışlarının ağırlıklı olarak Ocak ayına çekilmesi oldu. 2021 yılında ücret ve yan haklar uygulamaları ise hayatımıza giren yeni çalışma modelleriyle kendine özgü yeni dinamikler kazandı. Yeni çalışma modelleriyle birlikte artan enflasyon, kurdaki dalgalanmalar ve dijital rollerin genel uygulamadan ayrışan dinamikleri piyasaya yeni uygulamalar kazandırdı. Aynı zamanda değişimi verilerle yakından takip etmenin önemini artırdı” dedi.
Buket Çelebiöven: “Gelinen ortamda firmalar daha fazla referans bilgi arayışı içerisinde”
Peryön Türkiye İnsan Yönetimi Derneği olarak insan kaynakları yönetimine dair konuların araştırılması ve bilgi üretilmesinin önem verdikleri bir konu olduğuna dikkat çeken PERYÖN Yönetim Kurulu Başkanı Buket Çelebiöven, “Sektörde bilgi derinliğinin artırılması ve referans bilgi oluşturulmasının mesleki gelişim ve dayanışma açısından kritik olduğunu düşünüyoruz. Bu sene de Mercer Türkiye ile birlikte 2022 Ücret Artış Beklentilerine ve Uygulamalarına yönelik araştırmayı gerçekleştirdik. Pandemi sonrasında yaşanan ekonomik belirsizliklerle birlikte bu yıl yaşadığımız kur dalgalanmaları, asgari ücret zammı ve yüksek enflasyon, firmaların ücret bütçelerini sürekli revize etmelerine ve çalışan tarafında ücret artış beklentilerini yükseltmesine sebep oldu. Böyle bir ortamda firmaların daha fazla referans bilgi arayışı içerisinde olduğunu gördük. Açıklanan asgari ücret zammı, kur dalgalanmaları ve artan enflasyon beklentisiyle birlikte firmaların ücret artış oranlarını yükselteceğini ve ücret artış dönemlerini öne çekeceğini tahmin ediyorduk. Nitekim araştırma sonuçları da bunu bize gösterdi. 2022 yılında firmaların çalışanlarına yapması beklenen ücret oranı da Kasım ayına göre yüzde 25’ten yüzde 32’lere yükseldi” dedi.
