Tarih: 09.08.2011 19:33
Hafriyat, tahribat ve arkeoloji
3 Ağustos 2011 tarihli Sabah Gazetesi`nde, Haşmet Babaoğlu`nun, "Türkiye`de arkeoloji?Bir devir kapanıyor?" başlıklı yazısından bir bölüm:
"Kültür ve Turizm Bakanlığı, arkeolojik kazılara sadece desteğini değil, iradesini de göstermelidir. Örneğin, kazı yapan ekibe, `Bu kadar yılda ne taş üstüne taş koydunuz, ne de düzgün bilimsel yayın yaptınız?` diye sormalıdır.
Arkeolojik kazılar netamelidir. Tam, çok bilimsel bir iş yaptığını sandığın anda bir bakmışsın, bütün taptığın hafriyat ve tahribat! Yalan mı?(Sevgili arkeolog dostlar?Buna cevap vermeniz gerekmez; her zamanki gibi kendi aranızda fısıldaşabilirsiniz!)"
Haşmet Babaoğlu`na katılmamak mümkün değil!
Bandırma`ya bağlı Daskyleion ören yerindeki kazılar, 1988 yılından bu yana kesintisiz olarak sürdürülüyor. Son üç yıldır kazı ekibi başkanlığını yapan Doç. Dr. Kaan İren`i ziyaret ettik, geçtiğimiz günlerde. Bu yıl 4 Temmuz`da başlattıkları kazı dönemi için Kültür Bakanlığı`nın verdiği 50 bin liralık ödeneğin çoktan bittiğini, en geç, içinde bulunduğumuz Ağustos ayının ortalarına doğru kazıyı sonlandıracaklarını açıkladı. Önemli bir noktanın daha altını çizdi, kazı ekibi başkanı:
"Bu ödeneklerle biz, yılda bir ay, kaçakçılar ise 11 ay kazı yapıyor. Yani, bizim bulunmadığımız sürelerde, bölgede, kaçakçılar sürekli çalışıyor."
Daskyleion`da, yaklaşık 24 yıllık kazı dönemi içinde gün ışığına çıkarılan yapıtlar, bu koşullarda elbette ki yeterli değil! Zaten bölge de, turizme hâlen açılamadı. Tabii ki, son derece yetersiz ödenekler nedeniyle bunun suçunu kazı ekiplerinde arayamayız.
Gelelim, Erdek ilçesi sınırları içinde yer alan ve içinde "Dünyanın Sekizinci Hârikası" olarak bilinen Hadrianus Tapınağı`nı da barındıran Kyzikos`a?Yıllarca kaçakçıların cenneti olan bu bölgede 1989-1997 yılları arasında Prof. Dr. Abdullah Yaylalı`nın ekibi kazı yaptı. Ödenek yetersizliği nedeniyle kazılara 1997-2006 yılları arasında ara verildi. Kyzikos kazıları, 2006 yılında, Yrd. Doç. Dr. Nurettin Koçhan tarafından yeniden başlatıldı. Tabii ki, yine yetersiz ödeneklerle?Böyle olunca da, kazı ekibi başkanının bol bol lâf üretmesine karşın ortaya çıkan hiçbir şey yok. Kyzikos da turizme açılmış değil! Bu koşullarda açılmasına da olanak yok!
Ülkemizde her yıl 250`ye yakın arkeolojik kazı yapıldığı biliniyor. Bakanlığın bütçesinin, bu kadar çok kazıya ödenek ayırmaya yetmemesi nedeniyle birçok kazıya sembolik ödenekler ayırdığı gerçeği ortada. Böyle olunca da elbette ki birçok kazı, "göstermelik" olarak sürerken, sadece kazı ekibi başkanlarına "akademik kariyer" kazandırıyor. Yani yalnız onlar kazançlı çıkıyor. Hiç unutmuyorum, bilim insanlığına her zaman saygı duyduğum, 1988-2008 yılları arasında, Daskyleion kazıları ekibinin başında bulunan Prof. Dr. Tomris Bakır, "Bu ödeneklerle Daskyleion kazılarının bittiğini ben görmem. Kazılar, en az 150-200 yıl sürer" demişti.
Aslında uygulama şöyle olmalı. Bakanlık, ülkemizdeki arkeolojik kazıları, önemine göre derecelendirerek, bazı kazılara gerçekçi ödenekler sağlayıp, bu ören yerlerinin bir an önce turizme kazandırılmasının önünü açmalı.
Arkeolojik yapıtların toprak altında bulunduğu bir ülkenin çağdaşlıktan söz etmesi beklenemez.
Orjinal Habere Git
— HABER SONU —
