Mübadelenin 99. yılı nedeniyle; Ayvalık’ta çeşitli noktalarda etkinlikler düzenlendi. Ayvalık Belediyesi tarafından mübadelenin 99. yıldönümünü anmak için düzenlenen etkinlikler Cunda (Alibey) Adası'nda mübadillerin Cunda'ya ilk çıktığı noktada başladı. Çelenk bırakma ve anma töreni ardından Vural Sineması Nejat Uygur Sahnesi'nde mübadil yiyeceklerin sunumu yapıldı.
Ardından sempozyum kapsamında Ayvalık’ta yaşayan mübadil çocuklarının ve torunlarının “sandıktan dökülen hikayeleri” anlattığı belgesel film gösterimi Vural Sineması Nejat Uygur Sahnesi’ni dolduran yüzlerce katılımcıya duygusal anlar yaşattı.
Ayvalık Belediyesi sosyal medya hesaplarından canlı olarak yayınlanan Mübadelenin 99. Yıldönümü sempozyumunda Prof. Dr. Kemal Arı, Prof. Dr. Özkul Çobanoğlu, Prof. Dr. Ayhan Gökdeniz ve eğitimci Kemal Girgin’in anlatımları büyük ilgi topladı. CHP Balıkesir Milletvekili Ensar Aytekin, CHP Balıkesir İl Başkanı Serkan Sarı ve il yönetimi, Ayvalık CHP İlçe Başkanı Hüseyin Şalmanlı ve ilçe yönetiminin de katıldığı etkinliklerle mübadele anıldı.
Ayvalık Belediyesi, Ayvalık Kent Konseyi, Giritliler Derneği,Türk Ocağı Ayvalık Şubesi ve Cunda Güzelleştirme Derneği ile birlikte gerçekleştirilen etkinlikte, mübadillerin Cunda'ya çıktığı noktada buluşarak önce İstiklal Marşı ve saygı duruşunun ardından, Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin günün anlam ve önemini anlatan konuşması ve Ayvalık Sanat Derneğinin tiyatro oyuncuları tarafından mübadillerin karaya ilk çıkışı sembolik olarak canlandırıldı.
Daha sonra Giritliler Derneği Başkanı Coşkun Tunçmen tarafından mübadil derneklerinin ortak bildirisi okunarak, dernek temsilcileri, CHP İl Başkanı Serkan Sarı ve Belediye Başkanı Mesut Ergin tarafından denize çelenk bırakıldı.
Daha sonra Vural Sineması Nejat Uygur Sahnesi'nde önce mübadil lezzetleri tadıldı, mübadil 2.ve 3.kuşaklarla hazırlanan belgesel film izlendi ve sempozyuma geçildi. Sempozyumun moderatörlüğünü Prof. Dr. Ayhan Gökdeniz üstlenirken, mübadelenin tarihsel sürecini Prof.Dr.Kemal Arı, kar sebebiyle yol durumundan fiziksel olarak katılamayan fakat zoom bağlantısıyla Ankara'dan sempozyuma online olarak katılan Prof. Dr.Özkul Çobanoğlu,mübadelenin kültürel sürecini ve son olarak eğitimci Kemal Girgin mübadele sonrası Ayvalık sürecini anlattı.Sempozyuma katılan CHP Balıkesir Milletvekili Ensar Aytekin, CHP İl Başkanı Serkan Sarı, Balkan Dernekleri Masası temsilcisi, Balkan Dernekleri Başkanları, Ayvalık ve çevre ilçelerden sivil toplum örgüt temsilcileri, siyasi parti temsilcileri ve katılım gösteren halkımız ilgiyle izledi.
Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin tüm katılımcılara ve destek veren derneklere teşekkür ederek Mübadele antlaşmasının 99.yılı vesilesiyle yapılan etkinlikte şunları söyledi; “Yunan ve Türk halklarının mübadelesine ilişkin sözleşme ve protokol, Lozan Antlaşması’na ek olarak 30 Ocak 1923 tarihinde imzalanmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti ile Yunan Hükümeti arasında 12 fasıl ve 34 madde ile belirlenmiş antlaşma gereğince mübadele gerçekleşmiştir. Birçoğumuz mübadelenin getirdiği acıların hikâyeleriyle büyüdük. 1.200.000 nüfus Türkiye’den Yunanistan’a geçerken 400 bin nüfus üzerinde Müslüman Türk toplumu Türkiye’ye yerleştirilmiştir. Doğup büyüdüğün topraklardan başka yurda gidip alışmanın zorluğunu tahmin etmemiz zor olsa da en azından bugün varlığımızın temelini oluşturan mübadil her kişiye saygı duyuyoruz. Ayvalık coğrafyasının kültür zenginliğinin temelinde farklı toplumlara, dinlere kucak açması olmuştur. Hem buradan gidenlere, hem gelenlere, çocuğu kucağında yeni hayatlara yelken açanlara, sırtında yaşlı annesini alıp yola çıkanlara, bu yolda cefa çekenlere saygımız sevgimiz hiçbir zaman bitmeyecektir. Mübadelenin 100. yılına bir sene kala nerdeyse bir asır önce yaşanmış bu değişimin tüm ayrıntılarının inceleneceği, tüm detaylarıyla konuşulacağı büyük çaplı 3-4 gün sürecek çalıştayı 100. Yılda anma törenleri ile birlikte yapacağımızı da bildirmek isterim. Mübadele ile tüm zorluklara katlanmış köklerimizi tekrar saygı ile anıyorum.”
