Geçen yıl, ülkemizdeki "arkeolojik aldatma`yı dile getiren yazım, büyük ilgi görmüştü.
Yazımda, ülkemizde yaz aylarında, tatile giren üniversitelerde görevli öğretim üyelerinin başkanlığında gerçekleşen arkeolojik kazıların bir aldatmacadan öteye geçemediğini, yetersiz ödenekler nedeniyle kazıların en fazla 30-45 gün sürdüğünü, hatta zaman zaman 20 günlere dek indiğini vurgularken, bu süreler içinde ciddî bir tarihi ve arkeolojik bulguya ulaşılamayacağını, buna paralel şekilde de, kazıların yerinde saydığını belirtmiştim. Bu arada, söz konusu kazıların, yalnızca kazı başkanlığını yürüten öğretim görevlilerine yurt içi ve yurt dışında kariyer kazandırdığını da eklerken, Bandırma sınırları içindeki Daskyleion ve Erdek sınırları içinde yer alan Kyzikos ören yerlerini örnek göstermiştim.
Biz, yine dönelim, Kyzikos`a.
Erdek`in "Düzler" mevkiinde yer alıp, bünyesinde "Dünyanın Sekizinci Hârikası" olarak bilinen Hadrianus Tapınağı`nı da barındıran Kyzikos`taki kazılar, sözüm ona yıllardır sürüyor. Bölgede ilk kazıların 1908 yılında başladığı biliniyor. Buna karşın, Efes ve Bergama`da yer alan tarihi kentlerden çok daha büyük bir yerleşim bölgesi olduğu antik kaynaklarda belirtilen Kyzikos`ta, 1996`lı yıllarda Prof. Dr. Abdullah Yaylalı kazılar yaptı. Ardından, ödenek yetersizliği nedeniyle kazılara ara verildi. Şimdi, bu kazıları, son 4-5 yıldır Erzurum Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi, Yrd. Doç. Dr. Nurettin Koçhan`ın başkanlığındaki ekip yürütüyor. Ama yine sembolik sayılacak ödeneklerle? Bu yıl için, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kyzikos kazılarına yalnızca 50 bin lira ödenek ayırdı. Yani, yine boşa geçecek 20-30 gün? Zaten, kazı çalışmalarının ilk haftası çevre düzenlemesi, son haftası da geri dönüş hazırlığı içinde geçiyor.
Aslında, ören yerlerindeki kazılarda görevli herkes, bu aldatmacanın farkında. Ancak, başta kazı ekibi başkanlarının sesi çıkmıyor. Çünkü , bu kazıların başında bulunmalarının kendilerine sağladığı kariyerden kopmak istemiyorlar. Buna bağlı olarak da, her yılki kazılarında, ufak-tefek bulguları, önemliymiş gibi gün ışığına çıkardıklarını vurguluyorlar. Geçen yılki Kyzikos kazılarında, Hadrianus Tapınağı`nın uzun kenarının 106 metreyi bulduğunu söylemişlerdi. Bakalım, bu yılki 20-30 günlük kazıda, hangi önemli bulguyu(!) ortaya koyacaklar? Bu ortam ve koşullarda Kyzikos`taki antik kentin gün ışığına çıkabilmesi için geçecek zamanı siz tahmin edin!
Her yıl, ülkemizde yaklaşık 300 yerde arkeolojik kazı çalışmaları gerçekleştiriliyormuş! Bu ödeneklerle hepsi hikâye!
