TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Balıkesir İl Temsilcisi Aysun Aykan: Marmara'nın unutulan fay hattı... Uzun yıllar Sessiz kaldı! Kentlerimizde deprem riskleri büyüyor!
"Balıkesir'in Deprem Tehlikesi Yüksek! Balıkesir-Gönen Depremini Uyarıcı Bir Deprem Olarak Algılamamız Gerekiyor!"
Türkiye’de 24 İlimiz, 80 ilçemiz, 502 mahallemiz doğrudan diri fay hatları üzerindedir. Bugün ülkemizde Kuzey Anadolu Fayı'nın kuzey kolu üzerindeki depremin İstanbul’a etkilerini konuşuyoruz; ama Güney Marmara’da, Kuzey Anadolu Fayı'nın Güney Kolu üzerinde unutulan, uzun yıllar sessiz ve tehlikeli fay hatları var! Kuzey Anadolu Fayı'nın Kuzey kolu kadar güney kolu da tehlikelidir!
Balıkesir İli deprem tehlikesi çok yüksek bir ilimiz; çünkü Türkiye’nin ve dünyanın en aktif fayı olan Kuzey Anadolu Fayı’nın güney kolu buradan geçmektedir. Antik çağlardan beri bölgede yerleşim alanları olması ve bu kentlerde yaşanan depremlerin kayıt altına alınarak arşivlenmesi de tarihsel deprem kataloglarının oluşturulmasına büyük ölçüde katkıda bulunmuştur. Balıkesir İlimizde gelecekte yıkıcı deprem üretecek 20 fay zonu bulunmaktadır. Yapılmış olan paleosismolojik ve jeolojik çalışmalara göre; Bu fayların çoğu Mw=7 ve Mw=7,2 büyüklükte deprem üretme potansiyeline sahiptir.
Balıkesir’de uzun zamandır bir deprem yoğunluğu var; özellikle 2019 yılında Balıkesir-Altıeylül'de Mw=5 büyüklüğünde deprem ile başlayarak Balıkesir, Karesi depremleri ile devam eden, Mw=4.2 büyüklükte Sındırgı, Mw=5 Büyüklüğündeki Dursunbey Depremi ve en son Mw=4.8 büyüklükte Gönen-Tahtalı Depremi ile devam eden bir deprem aktivitesi oldu. Uzun süredir deprem yoğunluğu olduğu için bölgedeki depremler halkımızı korku ve paniğe sevk ediyor. Bu büyüklükte depremler bu bölgede her zaman olabilir; çünkü deprem üretme potansiyeline sahip çok sayıda diri fay var. Gönen-Tahtalı'da meydana gelen deprem Sarıköy Fayının deformasyon alanında gerçekleşmiştir. Sarıköy Fayı yaklaşık 66 km uzunluğundadır, maksimum 7.2 büyüklüğünde deprem üretme potansiyeline sahiptir. Depremin olduğu Sarıköy Fayı'nın güneyindeki Yenice-Gönen Fayında 1953 yılında Mw=7.2 büyüklükte bir deprem olmuş ve yaklaşık 265 kişi yaşamını yitirmişti. Tarihsel dönemde Sarıköy Fayı üzerinde meydana gelen depremlerde can ve ekonomik kayıpların yaşandığı bilinmektedir. Bu fay üzerinde daha büyük depremler olabilir! Bu yüzden bu depremi uyarıcı bir deprem olarak algılamamız gerekiyor!
Yine Tam 1 yıl önce Balıkesir-Gönende; Jeoloji Mühendisleri Odası olarak düzenlediğimiz Gönen Sempozyumunda, Buralarda depremin her zaman olabileceğini çünkü deprem üretme potansiyeline sahip birçok diri fayların olduğunu ve gerekli önlemlerin alınması gerektiğini sempozyumda konuşmuştuk; Bugün Gönende meydana gelen depremde, deprem gerçeğini ve gerekli tedbirlerin acil alınması gerektiğini bir kez daha gördük; Çünkü en ufak bir depremde korkuyoruz ama maalesef depreme karşı gerekli önlemler alınmıyor.
BANDIRMA, GÖNEN, KARESİ VE EDREMİT RİSKLİ!
Balıkesir ‘de yerleşim birimlerinden geçen; Yenice-Gönen Fayı, Balıkesir-Gökçeyazı Fayı, Edremit Fayı ve Bandırma Faylarının sismik tehlikesi yüksektir! Bandırmanın yerleşim birimlerinden geçen, Edincik Fayı, Bandırma Fayı, Sinekçi Fayı üzerinde tarihsel ve aletsel dönemlerde meydana gelen depremlerde can ve ekonomik kayıplar yaşanmıştır. Sinekçi Fayı, Tarihsel Dönemde MS 155 yılında, bazı çalışmalara göre (Ambraseys&Finikel, 1991) Bölgede yıkıcı deprem üretmiştir; bu yüzden buralara çok dikkat edilmesi gerekiyor!
Kentlerimizde Deprem Riskleri Hergeçen Gün Büyüyor!
Her depremden sonra korkuyoruz; Fakat gerekli önlemleri almıyoruz!
Kentlerimizin içerisinden diri fay geçen yerleşim alanlarında; depreme hazırlıksız bir şekilde yaşamlarımızı sürdürüyoruz. Depremde Can ve ekonomik kayıpların yaşanmaması için, yapılacakların başında, deprem risk azaltma çalışmalarının bir an önce uygulanması gerekiyor. Diri fay zonları üzerinde kalan yapı stokunun belirlenmesi, yapıların gerekiyorsa güçlendirmesi veya yıkılması şeklindeki kentsel dönüşüm çalışmalarına hız verilmesi gerekiyor.