Balıkesir'in Büyükşehir olmasına karşı değiliz ama Bütün Şehir olmasını doğru bulmuyoruz
Uygulama, Bursa örneği göz önüne alınarak gerçekleştirilmeli
Bandırma Ticaret Odası ile Bandırma Ticaret Borsası tarafından organize edilen, Balıkesir'in Büyükşehir olmasının bölgeye getirebileceği yararlar ve zararların tartışıldığı toplantı, Bandırma'da gerçekleşti.
Oda Restaurant'ta yapılan toplantıya Balıkesir'in ilçelerindeki Oda ve Borsaların başkanları ile Bandırma'daki işadamlarının kurdukları derneklerin başkanları da katıldı. Toplantıda, Balıkesir merkezindeki Oda, Borsa ve Sanayi Odası başkanları hazır bulunmadı.
Toplantıda ilk konuşmayı yapan Bandırma Ticaret Odası Başkanı Osman Kocaman, Balıkesir ilinin çok geniş bir coğrafyaya dayanması nedeniyle bu kadar önemli bir merkezi, Büyükşehir organizasyonu ile yönetmenin, yerel yönetim anlayışına uymadığına dikkati çekerken, Balıkesir'in, Büyükşehir olmasına karşı değiliz ama bu yapılanmanın, bütünleşik bir şekilde olmasına itirazımız var. Yanı başımızdaki Bursa'nın örnek alınmasının, çözüme en kolay katkıyı sağlayacağına inanıyoruz dedi.
Kocaman, ayrıca 2004 yılında, tüm il merkezleri ve ilçeler arasında yapılan bir sıralamaya göre Bandırma'nın, Türkiye'nin en gelişmiş 23. ilçesi konumunda bulunduğunu vurgularken, İlçemiz, bu özelliği ile 33. sırada yer alan Balıkesir'in kent merkezinden 10 basamak öndedir. Daha çarpıcı olanı ise 1996 yılında yapılan aynı çeşit bir çalışmada Bandırma, gelişmişlik sıralamasında 30. sıradayken, Balıkesir merkez ilçe yine33. sırada yer almıştır. Ayrıca, 1996 yılından, 2004 yılına dek gelişmişlik sıralamasında seviye atlayan tek ilçe Bandırma'dır diye konuştu.
Kocaman, aynı durumların, Edremit, Burhaniye ve Ayvalık için de geçerli olduğuna işaret ederken, Böyle bir durumda, bütün şehir mantığı, bu ilçeler adına da olumsuz sonuçlar doğuracaktır. Nüfusu az, sanayisi bulunmayan, küçük yerleşim yerlerinin bile il olduğu ülkemizde nüfus, sanayi, dış ticaret, eğitim açısından illeri aratmayacak nitelikteki en gelişmiş ilçeler arasında sayılan Bandırma ve Balıkesir'in, bu özelliklere benzer diğer ilçelerinin bütünleşik mantığı kapsamında çok dikkatli değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum dedi.
Bandırma Ticaret Borsası Başkanı Halit Sezgin de konuşmasında, şu değerlendirmede bulundu:
Bugünkü Büyükşehir Yasası'na göre Balıkesir ili, Büyükşehir olduğunda genel bütçeden alacağı pay, 2,5 kat artacaktır. Asıl sorun şudur: Günümüzde, devletten aktarılan kaynakları bile düzgün paylaşamayan bizler, Büyükşehir kaynaklarını paylaşırken, daha büyük sorunlarla karşılaşacağız. Bugün yaşadığımız sorunlar daha büyük boyutlara ulaşacaktır. Büyükşehir, bizleri bütünleştireceğine, kaynakları düzgün paylaşamayan il ve ilçeleri daha da ayrıştıracaktır. Büyükşehir Belediyesi taslağı düzenlenirken, sadece nüfus kriteri ile değerlendirme yapılmaktadır. 750.000 rakamı, kriter olarak alınmaktadır. Eğer kriter olarak sadece nüfus göz önüne alınacaksa, sayı daha da aşağılara, örneğin 400.000'e çekilmelidir. Ayrıca, Büyükşehir, belediye yönetimine alınmalı, istemeyen ilçeler ise alınmayarak, bir zorlama getirilmemelidir.
Toplantıda konuşan diğer yöneticiler de, Kocaman ve Sezgin ile aynı görüşleri paylaştıklar4ını dile getirdiler.
Bu arada söz alan Müstakil Sanayiciler ve İşadamları Derneği(MÜSİAD) Bandırma Şube Başkanı İhsan Turgut ise Bandırma'nın il olması için Bakanlar ve Başbakanlık düzeyinde girişimlerde bulunduklarını vurgularken, Bandırma'ya bağlanacak ilçeler olarak da Karacabey, Susurluk, Gönen, Manyas ve adaları önerdiklerini belirtti.
Bandırma Ticaret Odası Başkanı Osman Kocaman, bundan sonraki toplantıların, siyasilerin de katılımını sağlayarak, daha geniş bir platformda gerçekleşmesini sağlamak istediklerini sözlerine ekledi.
Bandırma Ticaret Odası Başkanı Osman Kocaman`ın toplantı konuşması Balıkesir İli ilçelerinin Oda, Borsa ve Bandırma İşadamları Derneklerinin Saygıdeğer Başkanları, çok değerli basın mensupları, hepiniz toplantımıza hoş geldiniz.
Gündemimiz, sizlere de davet yazılarımızda belirttiğimiz gibi Balıkesir'in Büyükşehir Olması. Bu konu çeşitli platformlarda çok kez dile getirildi, tartışıldı. Bizim bugün burada sizlerle toplanmak istememizdeki amaç, siyasetten uzak olarak, bu konunun gerçek anlamda ne getirir ve ne götürür tarafını konuşmak ve ortak akıl neticesinde mümkünse hep birlikte en doğru sesi yükseltmek. Biz Bandırma Ticaret Odası, Borsası, Bansiad, Müsiad, Baniad ve Bangiad yani Bandırma İş aleminin temsilcileri olarak bu konuda epey zamandır kendi aramızda toplantılar yapıyorduk. Sonuçta hem birazdan sizlere arz edeceğim ortak görüşlerimiz hem de bu istişare toplantısını düzenleme fikri oluştu.
Biliyorsunuz Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan, seçimden sonra nüfusu 750 binin üzerinde olan illerin büyükşehir olması için kanun tasarısı hazırladıklarını belirterek, 13 ilin bu hakkı kazandığını bildirmişti. Balıkesir de bu iller arasında sayılıyor. Büyükşehir olması Balıkesir'e tabi ki artılar getirecektir. Büyükşehir belediyeleri bütçeden daha fazla pay aldıkları için büyüme hızlanacak, kalkınma ve yapılanma daha hızlı gerçekleşecek, kent görünümüne, imajına daha çok önem verilecek, artan bütçe ile daha çok proje hayata geçirilecek, daha çok yatırımcıyı çekecek. Bu yatırım, kalkınma hareketleri istihdamı dolayısı ile şehre olan ilgiyi arttıracak. Bunların olmasını hepimiz isteriz ama; Balıkesir bir İstanbul bir Kocaeli değil. İstanbul artık bütün ilçeleriyle iç içe geçmiş bir bütün olmuş durumda. Sınırları bile belli değil. Kocaeli de aynı şekilde. Ama Balıkesir'in ilçeleriyle mesafesi çok uzak. İçerisinde 3 ayrı iklimi ve coğrafyayı ve hatta kültürü barındıran çok geniş bir vilayet.Balıkesir - Bandırma arası 100 km., Balıkesir Edremit arası 86 km., Havran ile 78 km., Gönen ile 104 km., Marmara ve Avşa Adaları çok çok daha uzak. Yani sadece mesafeler bakımından bile bakıldığında Balıkesir bütünleşik şehir yapılanmasıyla büyükşehir belediyesi olmaya uygun değil.
Sizlere bu durumu biraz da rakamlarla açıklamak istiyorum;
Balıkesir 14.299 km² yüzölçümü ile Türkiye'nin 12. büyük ili durumunda. Nüfus sıralamasında 17´nci sırada. Şehir nüfusunun toplam nüfus içindeki oranına bakıldığında Balıkesir´in şehir merkezinin il toplam nüfusuna oranı yüzde 28,74 olarak görünüyor.
Balıkesir'in toplam nüfusu 1.154.314, bunun 263.000 kişisi merkez nüfusu oluşturuyor. Merkeze bağlı belde ve köylerle birlikte bu rakam 331.788 oluyor. Uzak olarak bahsettiğimiz ilçeler yani Bandırma, Erdek, Gönen, Manyas ve Marmara adasının toplam nüfusu da 303.147 kişi. Yani toplam nüfusun yaklaşık %27'lik kısmını sadece bu 5 ilçe oluşturuyor. Diğer tüm ilçelerin nüfus toplamı il genel toplamının yüzde 71,26'sını oluşturuyor. Buna bir örnek verecek olursak; Konya'nın yüzölçümü 38.873 km² olup toplam nüfusu 2.038.555 kişidir. Bunun 1.527.937'si şehir merkezinde yaşamaktadır. Şehir merkez nüfusunun toplam il nüfusuna oranı yüzde 74,93'tür. Balıkesir'i büyükşehir olarak değerlendireceksek oranlar ortada. Balıkesir'de şehir nüfus oranı yüzde 28,74 iken Konya'da aynı oran yüzde 74,93'tür.
Tabi sadece nüfus olarak düşünmemek gerekiyor. Bunun yatırım boyutu, vergi boyutu ve istihdam boyutu da var. Balıkesir Vergi Dairesi Başkanlığı'nda toplamda 80.143 mükellef bulunuyor. Bunun 10.498'i sadece Bandırma'da, 10.513'ü Edremit'te bulunuyor. Merkezde 24.675 mükellef kayıtlıyken ilçelerde 55.468 mükellef bulunuyor. Tabi mükellef sayıları bu durumdayken vergi kısmı da buna paralel oluyor. 2011 yılı kurumlar vergisindeki ilk on firmadan dördünün ve gelir vergisindeki ilk on firmadan beşinin Bandırma'dan olması ve SGK Balıkesir İl Müdürlüğü'nün en çok istihdam ve prim ödeyen ilk 10 firma listesindeki 5 firmanın da Bandırma firması olmasına da dikkat çekmek isterim.
Sanayileşme açısından bakacak olursak; Bandırma Organize Sanayi Bölgesi hızla gelişimini tamamlıyor. Şuan ki durumda boş parsel bulunmuyor ve 2. Etap çalışmaları devam ediyor. Organize Sanayi Bölgesinin yanı sıra Bandırma sanayi yatırımları açısından cazibe merkezi durumunda. Bandırma ve çevresinde son yıllarda hızla artan sanayi tesisleri Balıkesir'de kayıtlı sanayinin %22'sini oluşturuyor. Güney Marmara Kalkınma Ajansının Bölge Planında Bandırma, ilin en önemli sanayi merkezi olarak seçilirken, Balıkesir merkez ve körfez bölgesinin ise hizmetler ve özellikle de turizm sektörüne ilişkin avantajlara sahip olduğuna işaret edilmektedir.
Bandırma Limanı Türkiye'nin 5. büyük limanı ve özelleştirilmesiyle birlikte hacmi artan bir liman. Liman ve gümrük etkeniyle birlikte Balıkesir İl ihracatının %90'nı Bandırma'dan yapılıyor.
Bandırma, 2004 yılında yapılan tüm il merkezleri ve ilçeler arasında yapılan bir sıralamaya göre, Türkiye`nin en gelişmiş 23. ilçesidir. İlçe bu özelliği ile 33. sırada yer alan Balıkesir kent merkezinden 10 basamak öndedir. Daha çarpıcı olanı 1996 yılında yapılan aynı tür çalışmada Bandırma gelişmişlik sıralamasında 30. sırada iken Balıkesir merkez ilçe yine 33. sırada bulunmaktadır. Ayrıca 1996 yılından 2004 yılına kadar gelişmişlik sıralamasında seviye atlayan tek ilçe Bandırma olmaktadır.
Bu kadar önemli bir merkezi büyükşehir organizasyonu ile yönetmek yerel yönetim anlayışına da uymamaktadır.
Ben bu açıklamaları genelde Bandırma ve çevresi olarak veriyorum fakat bunun gibi durumlar eminim ki Edremit, Burhaniye, Ayvalık için de geçerlidir. İlçeler büyük, gelişme potansiyelleri yüksek. Böyle bir durumda bütün şehir mantığı bu ilçelere olumsuz yönde sonuçlar doğuracaktır. Nüfusu az, sanayisi olmayan, küçük yerleşim yerlerinin bile il olduğu ülkemizde nüfus, sanayi, dış ticaret, eğitim açısından illeri aratmayacak nitelikteki en gelişmiş ilçeler arasında sayılan Bandırma ve Balıkesir'in bu özelliklere benzer diğer ilçelerinin bütünleşik şehir mantığı çerçevesinde çok dikkati değerlendirilmesinin gerektiğini düşünüyorum.
Sonuçta bizim Bandırma İş aleminin temsilcileri olarak ortak düşüncemiz şudur:
Balıkesir'in Büyükşehir Belediyesi olmasına karşı değiliz ama bu yapılanmanın bütünleşik şehir şeklinde olmasına itirazımız var. Yanı başımızdaki Bursa'nın örnek alınması çözüme en kolay katkıyı sağlayacaktır.
Sizlerden de temsil ettiğiniz şehirler adına bu konudaki görüşlerinizi bizlerle paylaşmanızı rica ediyorum. Burada yapacağımız bu paylaşımların sürece önemli katkılar sağlayacağına inanıyorum.
Sözlerime burada son verirken Bandırma'ya teşriflerinizden ve ortak bir platformda samimiyetle doğruyu arama yolunda hepimizin birlikte hareket edebilmemizden duyduğumuz memnuniyeti Bandırma Ticaret Odası, Bandırma Ticaret Borsası, BANSİAD, MUSİAD, BANİAD ve BANGİAD dernekleri adına ifade ederek tekrar hoş geldiniz diyor sevgi ve saygılarımı sunuyorum.
