Türkiye Gazeteciler Cemiyeti(TGC) Genel Sekreteri Sibel Güneş, İYİ Parti’nin daveti üzerine 6 Nisan 2022 Çarşamba günü, TBMM’deki haftalık grup olağan toplantısına katılarak, yerel ve yaygın medyada çalışan gazetecilerin temel sorunları ve çözüm yollarını anlattı.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in, “Şimdi kürsüye kalemini satmayan, mesleğini onurla yapmaya çalışan, fikir pazarlamacılığı yapmayan bir gazeteciyi, Sibel Güneş’i davet ediyorum” sözlerinin ardından kürsüye gelen Güneş, konuşmasına öldürülen gazetecileri anarak başladı.
İlk basın şehidi Hasan Fehmi Efendi’den bu yana Türk medyasında 67 gazetecinin öldürüldüğüne dikkati çeken Güneş, “Bu cinayetlerin faillerinin bazıları yakalandı, bazıları ise fail-i meçhul oldu. Ancak gazeteci cinayeti dosyaları her zaman sahipsiz kaldı” dedi.
Gazeteciliğin, “Gazetecilik zor zamanlardan geçiyor” sözünün gölgesinden hiç kurtulamadığının altını çizen Güneş, “Gazetecilerin, muhabirlerin, foto muhabirlerinin, kameramanların, editörlerin, yöneticilerin, gazete sahiplerinin can güvenliği bulunmuyor” diye ekledi.
Adalet ve Kalkınma Partisi(AKP) iktidarı döneminde yüzlerce yayın organının kapatıldığını belirten Güneş, 12 bini aşkın gazetecinin işsiz kaldığını, basın sektöründeki işsizliğin yüzde 30’u geçtiğini açıkladı.
Gazetecilerin işsiz kalmasının tüm yurttaşları ilgilendirdiğini aktaran Güneş, “Gazetecilerin yaşadıkları ülkenin hafızasıdır” diye konuştu.
Yayın organlarının kapatılarak binlerce gazetecinin işsiz bırakılmasının ülkenin hafızasının silinmesi anlamına geldiğine işaret eden Güneş, şu değerlendirmede bulundu:
“Yayın organları kapatılıp binlerce gazeteci işsiz bırakılarak ülkenin hafızası siliniyor. Gazeteciler, Basın İş Yasası’yla çalıştırılmıyor. Güvencesiz kalıyor. İktidar sözcüleri, içinde bulunduğumuz durumu ‘basın özgürlüğü açısından kıskanılacak bir durum’ diye tanımlasalar da, ne yazık ki kıskanılacak bir durumda değiliz. İktidarın, basın sektörünün yüzde 90’ına egemen olduğu günümüzde hâlâ gazetecilik damarına sahip yürekli meslektaşlarımız görevlerini yapma uğraşındalar. Bunu yaparken de bedel ödüyorlar. Yayın yasakları, sansür ve oto sansürün hızla sürdüğü bir ortamda halkın haber alma, bilgilendirme hakkını sağlamaya çalışan, yoksulluk sınırında maaş alan meslektaşlarımız özveriyle görev yapıyor.”
12 BİN GAZETECİ YARGILANDI
Şu an için Türkiye’deki cezaevlerinde 28 gazeteci bulunduğunu belirten Güneş, AKP döneminde en az 808 gazetecinin tutuklandığını, 12 bin gazetecinin de yargılandığını açıkladı.
Güneş, “Basın ve düşünceyi ifade özgürlüğünü yok sayan, gazeteciliği terör faaliyeti, haberi suç kabul eden bir anlayışla görev yapan iktidar, sadece kendi istediği soruları soran gazetecileri toplantılara alıyor, sormayanlara akreditasyon uyguluyor” dedi.
GAZETECİLERİN BASIN KARTLARI VERİLMİYOR
Binlerce gazetecinin basın kartının, iktidarın istediği gibi gazetecilik yapılmadığı için iptal edildiğine dikkati çeken Güneş, şu değerlendirmede bulundu:
“İletişim Başkanlığı, yüzlerce basın kartını ‘incelemede’ diyerek vermiyor. Gazetecilerin yıpranma hakkından yararlanmaları, basın kartı koşuluna bağlandı. Basın İş Kanunu ile çalışmalarına karşın İletişim Başkanlığı’nın basın kartı vermediği gazetecilerin yıpranma hakkından yararlanmaları engellendi. İktidar medyasındaki gazetecilerin de derneklere ve sendikalara üye olmalarına engel getirildi. Ülke genelinde yüzde 13,66 olan sendikalaşma oranı basın sektöründe yüzde 7 civarında. Basın İlan Kurumu’na(BİK) ve RTÜK, iktidarın sansür aygıtı olarak çalışıyor. BİK, resmi ilan kesintisiyle, RTÜK ise verdiği yayın durdurma ve para cezalarıyla bağımsız yayın organlarını ekonomik açıdan zora sokacak bir işlev üstlendi.
BAĞIMSIZ GAZETELERİN REKLÂM ALMASI ENGELLENİYOR
TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş, bağımsız gazetelerin reklâm almalarının da engellendiğini vurgulayarak şöyle konuştu:
“İnternet sitelerine, sosyal medyaya sansür uygulanıyor. Her yıl binlerce haber ve paylaşıma erişim engeli getiriliyor. İktidar, ana akım medyayı ve devlet ajansı olması gereken TRT’yi kendine bağladı. Özellikle iktidar dışında kalan bağımsız yayın organlarının ilan ve reklâm almaları engellendi. Ekonomik açıdan zora giren bu yayın organlarında gazeteciler, yoksulluk sınırında ücret alıyor.”
SÖZLEŞMELER GAZETECİLERİN HAKLARINI KORUMUYOR
Gazetecilere, medya kuruluşlarında, Basın Kanunu dışında üç tip sözleşme imzalatıldığına dikkati çeken Güneş, “Telif sözleşmesiyle çalışan bir gazeteci sigortasız çalışıyor ve emekli olamıyor. Maaş+telif uygulamasıyla maaş bölünüyor. Bu da gazetecilerin haklarını kısıtlıyor. Normal iş yasasıyla çalıştıklarında ise basın kartı alamıyor ve fiili hizmet zammından yoksun kalıyor. Bazı medya kuruluşlarında gazetecinin aldığı maaşın bir kısmı fazla mesai ücreti olarak ücret bordrolarına yansıtılıyor. Bu durum, gazetecinin kıdem ve ihbar tazminatlarının eksik hesaplanmasına yol açıyor” diye konuştu.
