TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Balıkesir İl Temsilciliği tarafından “Çalışma yaşamı ve Kadın” konulu Söyleşi düzenlendi.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Balıkesir İl Temsilcisi Aysun AYKAN ve Balıkesir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevinç Uyangör konuşmacı olarak katıldı.
Jeoloji Mühendisi Aysun AYKAN: Kadınlara yönelik ayrımcılık son bulmalı! Kadının iş yaşamında bilim ve teknoloji ışığında, mesleki eğitim politikaları oluşturulmalı!
Aysun Aykan; İnsanların Çalışma hayatına başlaması, insanlık tarihinin başlangıcından beri vardır. Günümüzdekine benzer kadınların çalışma yaşamına girişi 18. Yüzyılda gerçekleşmiştir. Sanayi devrimi ile yeni bir üretim örgütünün oluşması kadınların çalışma yaşamına girmesinde büyük bir etken olmuştur. Sanayi devrimi ile birlikte kadınlar sadece tarım da değil, hizmet sektöründe de yer almaya başlamışlardır. Nitelikli işgücü ihtiyacı aramayan fabrikalarda çalışan kadın, artık ücretli çalışmaya başlamıştır. Bu olumlu gelişmeye rağmen, Fabrikalarda çalıştırılan kadınlar, kötü çalışma koşullarında istihdam edilmiş, düşük maaşlara maruz da bırakılmıştır.
Günümüzde gerek yasalarla gerek kadınların mücadeleleri ile çalışma yaşamında kadın ve erkek arasında ayrımcılık yapılmaması, fırsat eşitliği sağlanması çalışılmaktadır. Kadınların iş yaşamı ile aile yaşamının uyumlaştırılma çabaları hala devam etmektedir; Ancak, yeteri kadar sonuç alınamamaktadır,
Kadınların çalışma yaşamında karşılaştıkları sorunlar:1.Cinsiyet Ayrımcılığı 2.Eğitim ve Mesleki Eğitimde Eşitsizlik 3.İşyerinde Mobbing4.İş Bulma ve Yükselmede Eşitsizlik 5.Psikolojik Taciz 6. Kayıt dışı Çalıştırma 7.Sosyal Haklardan Yararlanmada Eşitsizlik 8.İş Güvencesizliği olarak ifade edebiliriz.
Çalışma yaşamında kadınların yaşadıkları sosyal ve ekonomik sorunların çoğunun temelinde cinsiyete dayalı ayrımcılık yatmaktadır. Çalışma hayatında kadınlara niteliklerine uygun ve kendilerini geliştirmeye yönelik vasıflı işlerin verilmemesi, erkeklerden daha düşük ücret almaları, ücret eşitsizliğine maruz kalmaları gibi çok çeşitli boyutlar ortaya çıkmaktadır. Her Dönem Kadınlar için zor; fakat geçtiğimiz şu süreçte kadın mücadelesi çok daha önemlidir. Bir kadının başına gelen bütün kadınların başına gelebilir. Günümüzde Kadına yönelik şiddet, taciz, mobbing vakalarında bir artış söz konusu. Dünya geneline baktığımızda ülkelerin gelişmişlik oranlarının değiştiğini ancak kadına yönelik şiddetin hiç değişmediğini görmekteyiz. Ülkemizde mühendis, mimar ve şehir plancısı kadınlar da çalışma hayatında ayrımcı uygulamalara maruz kalmaktadır. Özellikle jeoloji, inşaat, makine, maden mühendisliği gibi bölümlerde bu eşitsizliğin daha sık olduğunu görmekteyiz. Kadın mühendis, mimar ve şehir plancıları mesleklerinin genel sorunlarının yanı sıra birde cinsiyet ayrımcılığından kaynaklanan sorunlar ile uğraşmaktadır. Ülkemizde iş piyasasında cinsiyet ayrımcılığından kaynaklanan sorunlar oldukça yaygındır. Kadınlar çalışma ve toplumsal yaşamda erkeklere oranla cinsiyetlerinden dolayı olumsuz anlayış, davranış ve tutumla karşılaşmakta ve çalıştıkları işyerlerinde bir taraftan ayrımcılığa maruz kalırken, diğer taraftan mesleki uygulamalarda ve pratiklerde ise; psikolojik yıldırma, baskı, mobbinge uğramaktadırlar. Şantiye ve fabrikalarda kadın mühendislerin yönetici pozisyonlarına tercih edilmemesi işçi ve ustalar tarafından kabul görmemesi, kadınların geri planda tutulmasına ve gelir eşitsizliğine yol açmaktadır.
Toplumumuzda Eşitsizliğin ve Ayrımcılığın Sonuçları; Kadınların çoğu hayatlarını ilgilendiren kararları almada güç sahibi değildir. Kadınların çoğu para, sosyal çevre ve yasalar gibi güç kaynaklarına uzaktır.Bireyleri, aileleri ülkenin bir bütün olarak insani gelişmesini etkiler. En ağır sonuçlarından birisi kadına yönelik şiddet ve buna bağlı ölümlerdir. Bizler biliyoruz ki toplumda yer edinebilmek, iş hayatına erkek bireyler ile eşit katılımı sağlayabilmek yine biz kadınların mücadelesi ile olacaktır. Kadınların sağlık, gıda, eğitim, tarım olsun kısaca her alanda sesimizi duyurmamız gerekiyor. Kadınlar meslek hayatında yaşadıkları sorunları sorgulama ve araştırma, ait oldukları kurumda yönetimde söz sahibi olma gibi konularda yeterli mücadeleyi gösterememişlerdir. Kamu kurumlarında, Erkeklerin kadınlara her türlü baskı ve saldırılarına rağmen kadınlar birbirlerine yeterince destek vermemişlerdir, bunun sonucu kadınların mücadele içerisinde yeterince yer almamasını beraberinde getirmiştir. Özellikle yerel yöneticilerin, kamusal alanda çalışan kadın mühendislere, yönetmeliklere uygun olmayan hatalı raporları, etüt ve projeleri onaylamaları için baskı yapması, tehditleri vb. ile maalesef günümüzde daha fazla karşılaşılmaktadır. Bunun gibi kamusal alanda çalışan kadın mühendislere mesleki uygulama ve pratiklerde, her türlü baskı, psikolojik yıldırma, tehdit, vb. uygulayanlara soruşturma ve inceleme başlatılarak gerekli cezaların verilmesi gerekiyor. Mobbing Ülkemizin gündeminden çıkmalı! Her türlü Şiddet ve Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Şarttır. Sağlıklı kuşakların yetişmesi ve sonucunda çağdaş bir Türkiye’nin oluşumunda en önemli etkiyi kadınlarımız sağlamaktadır.
Bugün ülkemizde toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, aile içi ilişkilerden başlayarak kamusal alanda da her düzeyde yaşanmaya devam etmektedir. Cinsiyet farklılığı toplumsal konumumuzu pek çok konuda etkiliyor. Meslek seçimi ve iş yaşamında da bu yersiz konumlandırmanın doğurduğu sorunlara maruz bırakılmaktayız. Biz kadın mühendisler olarak iş arama sürecinde Çalışmak istediğimiz sektör ve birimlere tercih edilmiyoruz.
Ekonomik Krizin Kadına Etkisi Ülkenin içerisinde bulunduğu ekonomik krizin yaşandığı dönemlerde kadınların işsizlik oranlarında ya bir artış olur ya da kadınlar ucuz iş gücü olarak kullanılır. Bu konuda iş bulamayan, işinden çıkarılan yine kadınlar oluyor. Kriz koşullarında ilk işsiz kalanlar, kadınlar olmakta veya düşük maaş verilmesi ve uzun çalışma saatleri gibi uygulamalara maruz bırakılmaktadır. Ekonomilerde kalkınma ve büyümenin kuşkusuz en önemli faktörü kaynakların etkin kullanımıdır. Ancak bu faktörlerin başında gelen iş gücünün kullanımında dünyanın bütün ülkelerinde cinsiyet açısından erkeklerin lehine dengesiz bir dağılım söz konusudur. İstihdamdaki daralma, kadınlarla erkekler arasındaki işsizlik uçurumunu daha da derinleştirmekte, üniversiteden yeni mezun kadınlarımız çalışma yaşamına dâhil olamamaktadır. Kadınların çalışma yaşamına aktif katılımı, iş hayatında kadın-erkek eşitliği, kadınların üst yönetime dahil olması, önündeki engellerin belirlenmesi ve kaldırılması konularında toplumda farkındalık yaratılması gerekmektedir.
Kadının iş yaşamında bilim ve teknoloji ışığında mesleki eğitim politikaları oluşturulmalı! Günümüzde çalışan kadının iş yaşamında ve aile yaşamında karşılaştığı sorunlar çözülmeye çalışılmaktadır. Kadının çalışmasına yönelik mevzuatta birçok yasal düzenleme bulunmasına rağmen, uygulamadaki eksiklikler sebebiyle hala işe alımda ve yükselmede ayrımcı uygulamalarla karşılaşmakta, işyerinde baskıya ve iş güvencesizliğine maruz kalmaktadır. Devletin özel veya kamu sektörü çalışan ayrımı yapmadan, çalışan annelerin çocuklarına ücretsiz kreş imkânı sağlaması onun iş hayatına girmesini kolaylaştıracaktır. Geleneksel Cinsiyet farklılığından kaynaklı yaşadığımız sorunların ortadan kalkması için öncelikle kadınlardan başlayarak tüm toplumda farkındalığın arttırılması için ilkokuldan başlayarak tüm eğitim süreçlerinde toplumsal cinsiyet eşitliği derslerinin verilmesi gerekmektedir. Hatta tüm çalışma alanlarında, işyerlerimizde yaşam alanlarımızda bu eğitimlerin verilmesi gerekiyor. Bunların sağlanması halinde kadınlar daha güçlenecektir; Ülkemiz daha gelişecektir. Türkiye’ de kadının iş yaşamının her alanında kendini sürekli geliştirmesini sağlayacak, bilim ve teknoloji ışığında mesleki eğitim politikaları oluşturulmalı ve uygulanmalıdır. Aksi takdirde, geleceğimiz olan kadınların sorunları sürekli bir şekilde artacak ve toplumsal, ekonomik yapımız olumsuz etkilenecektir. Dedi.
