Bandırma belediyesi çalışanlarının bağlı bulunduğu genel İş sendikası ile yıllık ücretlendirme sözleşmesinin imzalanma törenine katılan Disk Genel Başkanı Kani Beko, Başkanlık sisteminin işçi´nin lehine olmadığını açıkladı.
Barış Manço Kültür Merkezindeki sözleşme törenine Disk genel Başkanı Kani Beko´nun yanı sıra Genel sekreter, eğitim sekreteri, Genel iş Balıkesir şube başkanı yanı sıra, Bandırma Belediyesi adına Başkan Dursun Mirza, Başkan yardımcıları Mehmet Sert, Ozan Onur ve bazı meclis üyeleri yanı sıra sendika temsilcileri ve belediye çalışanları katıldı.
Sendika ile Belediye çalışanlarının 2017 yılı haklarını içeren sözleşme protokolünün imza altına alınması ardından yapılan konuşmalarda gündemdeki konu referandum hakkında fikir açıklamasında bulunuldu.
İlk söz alan Başkan Dursun Mirza, Büyükşehir oluşumu ile birlikte Belediye bütçesinin nedenli küçüldüğünü anlatarak tüm bu olumsuzluklara rağmen çalışan kesimin mutluluğunu sağlamak adına ellerinden gelen çabayı gösterdiklerini kaydetti.
Başkan Mirza´nın ardından söz alan Disk Genel başkanı Kani Beko, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu´nun (DİSK) hazırladığı rapora göre, başkanlık sisteminde işçi hakları ve sendikal haklar daha çok ihlal ediliyor, çalışma süreleri daha uzun, ölümlü iş kazaları iki kat fazla, insani gelişme düzeyi daha düşük, ekonomik ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği daha fazla olduğunu açıkladı.
´BU KADAR TESADÜF OLAMAZ´
Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), OECD ve Birleşmiş Milletler verilerine dayanılarak hazırlanan raporda, dünyada başkanlık, yarı başkanlık ve parlamenter sistemle yönetilen ülkelerdeki işçi hakları arasında karşılaştırma yapılıyor. Raporun sunumunu yapan DİSK Koordinatörü Hakan Koçak, başkanlık rejimlerinin işçi hakları, sendikal haklar ve insani gelişme açısından net bir biçimde parlamenter rejimlerin gerisinde kaldığını belirterek, ?Bu kadar tesadüf olamaz!? dedi.
İŞÇİ HAKLARI İÇİN ?HAYIR´
Koçak, başkanlık sisteminin Türkiye´de zaten kötü olan işçi hakları ve sendikal hakları daha da geri götüreceği uyarısında bulunarak, referandumda ?hayır? deme çağrısı yaptı: ?Ülkemizde parlamenter rejimde dahi ciddi sınırlamalar ve ihlallerle karşılaşan işçi hakları tek adama ve güçler birliğine dayalı başkanlık sisteminde çok daha ciddi ihlallerle yüz yüze gelecektir. Dünya örnekleri bize başkanlık sisteminin işçi haklarına, sendikal haklara, insani gelişmeye zararlı olduğunu gösteriyor. İşçi hakları için, sendikal haklar için, insani gelişme için başkanlığa hayır!
SENDİKAL HAKLAR YA VAHİM YA ÇOK VAHİM!
Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC)´un 141 ülkeyi ele alan 2016 Yılı Küresel Sendikal Hak İhlalleri Raporu´na göre sendikal hakların en az ihlal edildiği 1. grupta yer alan 13 ülkenin 11´inde parlamenter sistem, diğer iki ülkenin birinde başkanlık ve diğerinde ise yarı başkanlık sistemi uygulanıyor. Yarı başkanlık ve başkanlık rejimleri ?sendikal hakların güvence altında olduğu ülkeler´ grubunda sadece yüzde 8´er paya sahip.
Başkanlık ve yarı başkanlık rejimine sahip ülkeler ?sendikal hakların en ağır biçimde ihlal edildiği ülkeler´in yüzde 71´ini kapsıyor. Sendikal hakların ihlali açısından 18 ?vahim´ ülkenin 12´sinde, ?en vahim´ durumda olan 10 ülkenin ise 8´inde başkanlık ve yarı başkanlık var.
SENDİKALAŞMA VE TİS ORANLARI DAHA DÜŞÜK
ILO ve OECD veri tabanlarından sendikalaşmaya ilişkin veri elde edilebilen 41 ülkenin karşılaştırması şöyle: Parlamenter rejime sahip ülkelerde ortalama sendikalaşma oranı yüzde 28,6 iken, başkanlık rejimi olan ülkelerde bu oran yüzde 11,9´a geriliyor. Başkanlık rejimlerinde görülen en düşük sendikalaşma oranı yüzde 1,1 ile Uganda ve yüzde 2,5 ile Guatemala. Başkanlık rejimine sahip ülkelerde en yüksek sendikalaşma oranına sahip ülke yüzde 37,7 ile Arjantin. Parlamenter rejimle yönetilen ülkelerde ise en yüksek sendikalaşma oranları yüzde 86 ile İzlanda ve yüzde 69 ile Finlandiya´da. Parlamenter rejimlerde en düşük sendikalaşma oranları yüzde 5,7 ile Estonya ve yüzde 6,3 ile Türkiye´de.
Toplu iş sözleşmesi kapsamı açısından ise 56 ülkenin ortalaması yüzde 43,1. Parlamenter rejimlere sahip ülkelerde toplu iş sözleşmelerinin kapsamı yüzde 48´e ulaşırken, başkanlıkla yönetilen ülkelerde yüzde 27 civarında kalıyor.
BAŞKANLIKTA İŞÇİLER DAHA ÇOK ÇALIŞIYOR
50 ülkede ortalama haftalık çalışma süresi 39,1 saat. Parlamenter rejime sahip ülkelerde haftalık ortalama çalışma süresi 37,6 saatken, başkanlık rejiminde haftalık çalışma süresi ortalama 42,5 saat. Haftada 48 saatten fazla çalışanların oranı açısından da önemli farklar bulunuyor. Başkanlık rejimine sahip ülkelerde çalışanların yüzde 26´sı haftada 48 saatten fazla çalışırken parlamenter sistemlerde bu oran yüzde 8´e düşüyor.
İŞÇİ ÖLÜMLERİ DAHA YÜKSEK
ILO veri tabanına göre 2014-15 yıllarında ölümlü iş kazaları konusunda veri toplanabilen ülke sayısı 37. ILO´nun 100 bin işçi başına ölümlü iş kazası istatistiklerine göre bu 37 ülkenin ortalaması yüzde 3,3. Başkanlıkla yönetilen ülkelerde 100 bin işçi başına 5,2 ölümlü iş cinayeti yaşanırken, parlamenter rejimlerde bu oran yüzde 2.4. Yani aradaki fark iki kattan fazla.
BAŞKANLIKTA İNSANİ GELİŞME ZAYIF
BİRLEŞMİŞ Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hazırlanan İnsani Gelişme Endeksi´ne göre ?çok yüksek´ insanı gelişme düzeyine sahip 39 ülkenin 32´sinde parlamenter rejim, 4´ünde başkanlık, 3´ünde ise yarı başkanlık var. İnsani gelişmişliğin ?orta´ düzeyde olduğu 27 ülkenin 18´inde başkanlık rejimi, 9´unda parlamenter sistem yürürlükte. ?Düşük´ insani gelişme seviyesindeki 34 ülkenin 22´sinde başkanlık rejimi, 8´inde ise yarı başkanlık var.
Aynı endekse göre ortalama ömür beklentisi de siyasal rejimlere göre önemli farklılık gösteriyor. Başkanlık ve yarı başkanlık rejimine sahip ülkelerde ortalama ömür beklentisi 67 iken, parlamenter rejimlere sahip ülkelerde ortalama ömür beklentisi 76.
BAŞKANLIK REJİMİ DAHA EŞİTSİZ!
Gelir eşitsizliği göstergelerinden biri olan Gini katsayısı açısından başkanlık rejimine sahip ülkeler daha kötü durumda. Başkanlıkla yönetilen ülkelerde Gini katsayısı 0,43 ile yüksek bir düzeyde iken, parlamenter rejimlerde 0,35 seviyesine gerilemekte.
Ayrıca başkanlıkla yönetilen ülkelerde en yoksul yüzde 20 ile en zengin yüzde 20 arasında 10 kat fark var. Diğer ülkelerde bu fark 6,7.
TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTİSİZLİĞİ DAHA YÜKSEK
UNDP İnsani Gelişme Endeksi´nin ölçümlerine göre ülkelerdeki toplumsal cinsiyet eşitsizliği 0´a yaklaştıkça azalmakta, 1´e yaklaştıkça artmaktadır. Parlamenter rejimle yönetilen ülkelerde toplumsal cinsiyet eşitsizliği göstergesi 0,218 iken, başkanlık rejimlerinde 0,441´e yükseliyor.
Disk genel Başkanı Kani Beko konuşması ardından Belediye çalışanlarının referansı ile Başkan Dursun Mirza´ya sendikanın plaketini verdi.
