Emevîler...
?Tarih kitaplarında Emevilerin İslam´ı benimsememelerine rağmen, öyle göründükleri yazmaktadır. Mekke´nin fethine kadar Hz. Peygamberin (s.a.v.) en büyük düşmanı olan Ebu Süfyan, Mekke´nin fethi ile İslâm ile şereflenmiştir. Ancak Hz. Peygamber (s.a.v.) her zaman Emevî soyuna karşı temkinli olmuş ve onların önemli devlet kademelerinde söz sahibi olmalarına izin vermemiştir.
Halife Ömer´in, döneminde Ebu Süfyan´ın oğlu Yezidi´i Şam´a vali olarak ataması önemlidir. Yezid´den sonra Ebu Süfyan´ın diğer oğlu Muaviye Şam valiliğine getirildi. Yirmi yıla yakın bir zaman Şam valisi olarak kaldı.
Hz. Osman da Emevî sülalesindendi. Ancak diğerleri gibi İslâm´a uzak değildi. Ama zayıf karakterli olması ve yönetimdeki başarısızlıkları EMEVÎ SOYUNUN İDAREYİ, EKONOMİYİ ELE GEÇİRMELERİNE NEDEN OLDU.
Mervan b. Hakem, Resûlullah (s.a.v.)´in Medine´den kovduğu ve sürdüğü biriydi. Mervan, Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer zamanında Medine´ye geri çağrılmadığı halde, Hz. Osman zamanında Medine´ye getirildi. Resûlullah (sa.v.)´in kovduğu insan Hz. Osman tarafından, sadece akrabalık bağına hürmeten geri çağrılmıştır.
Hz. Osman döneminde İslâm çizgisinden çok uzak Ben-i Ümeyye soyunun devletin en kritik noktalarını ele geçirdiğini görüyoruz. Bunlardan biri de Halife Hz. Osman tarafından Kûfe şehrine vali atanan Velid b. Utbe´dir.
?Velid, Kûfe´de valiyken, bir gece sabaha kadar eğlendi, sabah ezanın sesi yükselince, sarhoş bir hâlde camiye gelerek mihraba geçip sabah namazını dört rekât kıldırdı ve daha sonra halka, ?İSTERSENİZ DAHA DA ARTTIRABİLİRİM´ dedi.? (İbn´ül-Esir, Usdü´l-Gabe, c.5, s.91; Beyhakî, Sünen, c.8, s.318).
Halife Hz. Osman´ın, kendisine verilen yanlış ve yönlendirici haberler sebebiyle, Resûlullah (s.a.v.)´in en değer verdiği sahabilerine maalesef büyük eziyetlerde bulunmuştur.
Hz. Peygamber (s.a.v.)´in vahiy katiplerinden olan İbn-i Mes´ud´un, Ammar b. Yâsir´in dövdürülmesi ve Resûlullah (s.a.v.)´in çok sevdiği Ebuzer Gifari´yi Rebeze´ye sürgün etmesi bunlardandır.
Ebu Süfyan, Halife Hz. Osman´ın cenazesinde diğer Ümeyyeoğulları´na halifeliği elden bırakmamaları için şöyle nasihatte bulunmuştur:
?Ey Ümeyyeoğulları! Hilafeti bir top gibi birbirinize atın. Ebu Süfyan´ın yemin ettiği şeye and olsun ki, sizin için hep bunu istiyordum. BUNU ÇOCUKLARINIZA MİRAS OLARAK BIRAKMALISINIZ!?
Nitekim Ebu Süfyan´ın bu vasiyeti Muaviye´nin, oğlu Yezid´i yerine halife bırakmasında etkili olmuştur. İlk dört halife arasında yalnızca Hz. Ali (a.s.) döneminde Emevîlere karşı Resûlullah (s.a.v.) zamanındaki şekilde muamele edilmiştir.
Ümeyyeoğulları ile ilgili olarak, Hz. Ali´nin ikazları vardır: ?Bilin ki, bana göre sizin için fitnelerin en korkuncu, Ümeyyeoğulları´nın FİTNESİDİR. O FİTNE KÖR VE KARANLIK BİR FİTNEDİR.
Bu fitneye karşı tedbir yolu görünmez, belası herkesi kaplar.? (Nehcü´l-Belaga, 92. Hutbe, S. 273).
Bir başka hutbesinde ise şöyle buyurmuştur: ?Allah´a yemin olsun ki, Ümeyyeoğulları Allah´ın haram kıldıklarından helal etmedikleri bir şey, çözmedikleri bir akit, zulümlerinin girmediği, himayelerinin uğrayıp ayrılmadığı köylerde inşa edilmiş bir ev ve çöllerde bir çadır bırakmayıncaya kadar devam edeceklerdir.? (Hz. Ali (a.s.), Nehcü´l-Belaga, s. 106).
Ümeyyeoğulları´ndan Velid b. Utbe, Hakem b. As, Ukbe b. Ebu Muayt, Said b. As dönemlerinde İslâm devletine büyük darbeler indirmişlerdir. (Tarih´ul Yâkubî, c.2, s.41).
Emevîler´de, devlet düzeninin işleyişi Resûlullah (s.a.v.) zamanında var olan, İslâm´ın yücelmesi ve Müslümanların korunması fikrinden uzaklaşmıştır.
HALİFELİK MAKAMI KUR´ÂN ÇİZGİSİNDEN VE SÜNNET´TEN AYRILMIŞ, KABİLECİLİK ANLAYIŞINA DÖNMÜŞTÜR.
Cahiliye adetleri, ŞÖHRET ve NAM peşinde koşma, halkın arasında üstünlük sağlama devlet adamlarının en dikkat ettikleri konular hâline gelmiştir!
?Emevîler döneminde uzun süreden beri Havşeb ve İkrime isimli iki kabile arasında, kimin evinde daha çok yemek yapılıyor, yeniliyor ve daha çok misafir geliyor diye yarış vardı. Bu varış çizgisinde çok kere Havşeb´in kefesi daha ağır basıyordu. Bir süre sonra İkrime rakibini yenmek için şöyle bir hileye başvurdu: Yüzlerce çuval un alarak, yoğurup hamur yapsınlar diye kabilesinin adamlarına dağıttı. Bu yoğrulmuş hamuru büyük bir çukura doldurttu, üzerini de otlarla örttürdü. Havşeb´in atının bu çukara düşmesi için her tedbiri aldı, plan kurdu. Nitekim öyle de oldu, At gelip, çukurda gizlenmiş hamur içine düştü. Tamamen hamurun içine gömülen Havşeb ve atının her tarafı hamur oldu. Bunun arkasından bir kıyamet koptu. İkrime de içine at düşecek kadar un ve hamur varmış diye bir vaveyla ve şayia her tarafa yayıldı. Halk manzarayı seyretmek için toplanınca gördüler ki, atın arkası ve boynu dışarıda kalmış, vücudu hamurun içine gömülmüştür. İplerle ve halatlarla zorlukla dışarı çıkardılar. Bu olay her tarafa yayıldı. Şairler şiirler yazdı. Böylece de İkrime rakibini yenmiş, üstünlüğünü kabul ettirmiş oldu.? (Ezrennat es-Salis, c. 1, s. 139-140).
EMEVÎ DÖNEMİNDE PEK ÇOK KONUDA HELAL TERK EDİLMİŞTİ. Beytülmal´de toplanan paralar HALK İÇİN DEĞİL, HALİFELİK MAKAMININ İHTİYAÇLARINA, halifenin gözüne giren seçtiği kişilere aktarılıyordu!
Toplumda değer yargılarının değiştiği bir dönemdir.
EMEVÎLER DEVRİ. Şairler, şarkıcılar, kahinler, ahlakı bozuk insanlar halkın arasında hatırı sayılır makamlara ulaşmıştır. Yezid´in en yakın arkadaşı ve şair olan sarhoş AHTAL veya şarkıcı HANİN bu payda hak sahibi idiler.?
