TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesi YK Üyesi ve Balıkesir İl Sorumlusu Aysun AYKAN; Marmara Depremi, 28 Milyon Kişiyi Etkileyecek!! Marmara Denizine Kıyısı Olan Tüm İller Etkilenecek…
17 Ağustos 1999`da meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki depremin yıl dönümünde konuşan TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesi YK Üyesi ve Balıkesir İl Sorumlusu Aysun Aykan ciddi uyarılarda bulundu.Aykan, Yaklaşık 20 Bin kişinin yaşamını yitirdiği ve ülke olarak çok büyük ekonomik kayıplaryaşandığı Kocaeli Depremi’nin ardından 22 yıl geçti.Bu depremi unutmadık! 17 Ağustos depreminin yıldönümünde Doğa Olayı Olan Depremin Afete Dönüşmemesinin Mümkün Olduğunu Bir Kez Daha Hatırlatıyoruz.
2020 yılında ülkemizde meydana gelen depremlerde; İzmir, Elazığ, Bingöl, Van’daki depremlerde 167 kişi yaşamını yitirmiş, 80.000'ne yakın bağımsız bina zarar görmüş; can kaybı sıralamasında ise Dünyada birinci olmuşuz!!Bu kötü sonuç; Ülkemizin depremlere yeterince hazırlıklı olmadığını gösteriyor; Bu yüzden hiç vakit kaybetmeden afet zararlarının azaltılması çalışmalarına başlamamız gerekiyor.
Depreme Dayanıklı Bina Tasarlanması Mümkün!
Ülkemizin birçok yerinde depremler oluyor; Elazığ, Malatya, Manisa, Ege'de, Marmaris'te, Muğla'da depremler oluyor. Bunlar birbirinden çok bağımsız depremler.Bu depremler bize, Zeminlerin jeolojik yapılarına uygun binalar yapmamız gerektiğini gösteriyor.
Ülkemizdeen son olan depremler göstermektedir ki ençok can kayıpları ve binaların hasar görebilirliği;taşıyıcı sistem yapısının yetersizliği, yapının oturduğu zeminlerin Jeolojik- Jeoteknik özellikleri, yapı denetim yetersizliği ve binaların diri fay üzerine oturması gibi nedenlerden kaynaklanıyor.Zeminin jeolojik durumunu, zemin parametrelerini çok iyi belirlediğiniz taktirde yapının statik proje tasarımı ile her türlü zeminde, zemin kötü olsa dahi depreme dayanıklı bina tasarlanması mümkündür.Günümüz teknolojisi ile depreme dayanıklı bina yapabiliyoruz, eskiye göre şanslıyız; Deprem yönetmeliklerimiz iyi, kötü zeminleri iyileştirebiliyoruz. Türkiye'de 99 yılı öncesi binalar problemli! Çünkü eskiden bir yeri imara açarken Jeolojik Etüt zorunluluğu yoktu! Zemin Etütleri yapılmıyordu.Bu yüzden eski yapılar riskli. Yönetmeliklerin uygulanması önemli;2018 tarihli bina deprem yönetmeliği başarılı fakat; Yapı denetimini yapmadığımız zaman bunun da bir önemi yok. Depremde 2 önemli unsur var. Yapı-Zemin etkileşimi ve Yapı-fay etkileşimi. Yapı ile zemin arasındaki ilişkiyi deprem olmadan önce zemine göre bina yapıldığında zemin-yapı arasındaki problem çözülüyor. Geriye tek bir sorun kalıyor, Yapı- fay arasındaki sorun;yani Aktif fay Zonlarının sakınım bandı içinde kalan alanlara bina ve bina türü yapılaşmaya sınırlama getirilerek vatandaşımızın can ve mal güvenliği sağlanmalı; buda fay yasası kapsamında değerlendirilmelidir.
“Deprem, İstanbul, Bursa, Balıkesir, Kocaeli, Yalova, Çanakkale ve Tekirdağ'da 28 Milyon Kişiyi Etkileyecek”
Marmara Denizinde beklediğimiz deprem, sadece İstanbul’u etkilemeyecek; İstanbul çok fazla konuşuluyor ama bu deprem; Marmara Denizine kıyısı olan tüm illeri; İstanbul, Balıkesir, Bursa, Yalova, Çanakkale, Kocaeli, Tekirdağ ağır bir şekilde etkileyecektir. Bu deprem 28 milyonu etkileyecektir ve Türkiye’nin ekonomisine bir hayli zarar verecektir; Ulusal ve uluslararası bilimsel çalışmalara göre; Marmara Denizinde 7’nin üzerinde maksimum 7.6 Büyüklüğünde deprem olabilir. Bu yüzden bu depremin hem maliyeti hem kayıpları Gölcük Depreminden fazla olacaktır.Bu depremi çok fazla önemsememiz gerekiyor. Balıkesir özeline baktığımız zaman özellikle kuzey ilçelerimiz başta olmak üzere, Balıkesir İlimiz, Marmara Denizi'ndeki büyük bir depremden etkilenecektir. Ege Denizi'nde meydana gelen depremden 80 km mesafedeki İzmir-Bayraklı ilçesinde yıkılan binalar ve 1999 Gölcük depreminde yaklaşık 150 km mesafedeki Avcılar'da yıkılan, hasar alan binalar, kötü zemin üzerindeki mühendislik hizmeti almayan binaların riskli olduğunun açıkça bir göstergesidir. Marmara Denizi'nde deprem üretebilecek fay segmentine Bandırma, Gönen, Marmara, Erdek ilçelerimiz yaklaşık 50 km mesafededir. Balıkesir merkez ilçelerimiz ise yaklaşık 120 km mesafededir. Bu yüzden Balıkesirilçelerinde birçok binaların Marmara Denizi'nde meydana gelecek büyük bir depremde yıkılma olasılığı yüksek! Özellikle kötü zemin üzerinde mühendislik hizmeti almayan yapılar olumsuz yönde etkilenecektir
Balıkesir’de 7.2 Büyüklüğünde Deprem Üretebilecek Birçok Diri Fay Var!
Balıkesir il ve ilçelerinin dünyanın sismik yönden en aktif faylarından biri olan Kuzey Anadolu Fayı’nın güney koluna ait fay segmentleri üzerinde konumlanmıştır.Bu nedenle tarihsel/aletsel dönemlerde kentin birçok depremde yıkıldığı can ve mal kayıplarının yaşandığı bilinmektedir. Balıkesir, merkez, ilçe ve mahallelerinden geçen birçok diri fayların olduğu ve bu fayların büyük bir bölümünün 7 ve 7.2 büyüklükte deprem üretme potansiyeline sahip olduğunu göz önünde bulundurduğumuz zaman Balıkesir’in deprem tehlikesinin yüksek olduğunu rahatlıkla ifade edebilirim.
ÖNÜMÜZDEKİ YAKIN SÜREÇTE YAPILMASI GEREKENLER..
Dirençli Bir Toplum Oluşturmamız Gerekiyor!!Ülkemizde öncelikli risk grubunda yeralan yapıları belirleyerek, bu yapıların güçlendirilmesi veya kentsel dönüşüme tabi tutulması gerekiyor. Fay Yasası bir an önce çıkartılmalıdır. Zemin ve temel etüt raporları mevzuata uygun yapılmalı, riskli alanlar imara açılmamalı, Bilimsel normlara dayalı yer seçimleri yapılmalıdır. Toplumumuzu bilinçlendirerek depreme karşı dirençli bir toplum oluşturmamız gerekiyor. Bilinçli bireyler yetiştirmek adına okullarda, ilkokul seviyesinden itibaren Deprem ve Doğa kaynaklı afetlere ilişkin bilgiler verilmelidir.
