Erdek sınırları içinde yer alan Kyzikos kitabı, Yunan Parlamentosu Kütüphanesi’nin “Değerli Kod Koleksiyonu”nda (No:50) saklanan, imzasız bir hatıra olan Kyzikos Yazıtı’nın günümüze ulaşan tek el yazmasının ilk baskısı olarak biliniyor.
Kyzikos antik kentini ve Kuzey Anadolu’da, Kyzikos Yarımadası’nın daha geniş alanını konu alan, yazarın deyimiyle Kyzikos’taki önde gelen şahsiyetlere atıfta bulunarak edebi eserlerle serpiştirilmiş yerel tarih yazım metni konumunda bulunuyor.
Kyzikos Yazıtı’nın yazarı, antik Kyzikos’u ve Kyzikos yarımadasının tüm kasaba ve köylerini isimlendirerek coğrafi olarak tanımlayıp, yerin fizyolojisini anlatıyor, ilk sakinlerinin antik Yunan, Roma, Bizans ve Yunan’a dayanan tarih olaylarına atıfta bulunması ile dikkati çekiyor. Kitaptaki bilgiler arasında, Roma sonrası kaynaklar, bölgenin arkeolojik buluntuları hakkında da bilgiler aktarıyor.
Metnin en sistematik araştırması, yazarın doğum yeri olan Artaki’ye (Türkçe-Erdek) odaklanıyor. 19. yüzyılın başlarında, Artaki’de ilk Rum okulu kurma girişimleri, eski surları ve şehrin diğer antik kalıntıları, etrafındaki rotalar, şapeller ve kiliseler hakkında bilgi verilirken, bir Rum okulu da anlatılıyor. Kitapta evlerin sayısı ve nüfusunun genel ve belgelenmiş görüntüsü de yer alıyor.
Kitabın arkasındaki sunumda, el yazmasının bu baskısında, orijinalin modern Yunanca bir girişi ve el yazmasının haritaları ve fotoğraflarının da bulunduğu belirtiliyor.
