MARMARA` DA 3,8 BÜYÜKLÜĞÜNDEKİ PULL-APART DEPREMİ..
Haber / İrfan AYDINOĞLU 3,8 büyüklüğündeki depremin lokasyonu, Marmara Denizi' ni baştan sona kateden Ana Marmara Fayı üzerinde değil, Marmara' yı oluşturan üç büyük çukurluğun ortasındaki, Orta Marmara Çukurluğu' nda gelişmiş Pull- Apart ( çek ayır) yapı üzerinde ve yerkabuğunun 3,6 km. derinlikte meydana geldi.
Bir zamanlar, Marmara Denizi için, diri fay modellerinden en yaygın olarak öne sürülen model Pull- Apart (çek-ayır ) modeliydi.. Bu model Marmara Denizi çukurluğunun Kuzey Anadolu Fayı` nın kolları arasında çökmeler ile oluştuğu şeklindeki bir temel yaklaşımdan yola çıkmakta ve sonuçta da, bu çukurlukları sınırlayan büyük fayların büyük depremler üretebilecek özellikler taşıdığını, dolayısıyla, İstanbul için deprem tehlikesinin bu faylardan kaynaklandığını savunmaktaydı. Bu modelin savunucuları arasında, bazılarının kuzey, diğerlerinin güney sınır faylarına özel önem vermekte olmalarından kaynaklanan görüş ayrılıkları da yaşanmaktaydı.
Bana göre Marmara' da Pull-Apart bir yapı, Kuzey Anadolu Fayı` nın kuzeyden geçen kolunun bu lokasyonunda yan ürün olarak mevcut, fakat bu yapının mevcudiyeti olası İstanbul Depremi üzerinde belirleyici değil. Pull-Apart yapı günümüzde yıkıcı depremler üretmekten değil, Marmara Denizi' nin derinleşmesi işlevinden sorumlu..
Orta Marmara Çukurluğu, Marmara' da iki sırtın ayırdığı üç çukurluğun ortasındaki çukurluktur. Geometrik alarak yaklaşık 25 km. uzunluğunda eşkenar dörtgen şeklinde bir yapıdır. Kuzey yamacı dik, güney yamacı ise daha eğimli bir yapıdadır. Marmara Denizi` ndeki en büyük sualtı topografik yükselimini oluşturan Orta Marmara sırtı bu sıkışmalı büklümde gelişmiş olup Orta Marmara Çukurluğu' nun hemen yanıbaşında bulunur. Orta marmara Çukurluğunu oluşturan normal ve ters fay segmentleri mevcuttur. 3,8 büyüklüğündeki deprem işte Pull-Apart yapıyı oluşturan fay segmentlerinden biri üzerinde oluşmuştur.
3,8 lik depremin bize anlattığı : Marmara Denizi' nin batı kısmında dayanılmaz boyutlarda artan stresin Pull-Apart yapı üzerinde de etkili olmaya başladığı ve bu yapıyı bile harekete geçirdiğidir.
Marmara' nın bu kısmı çok önemlidir. Bana göre Kuzey Anadolu Fayı' nın Marmara' dan geçen kuzey kolu üzerinde; Orta Marmara Sırtı ile Tekirdağ Çukuru arasındaki fay üzerindeki bir lokasyon, olası İstanbul Depremi' nin odak merkezi olacaktır..
