“Umut Pina Projesi”nin yürütücüsü ve Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, Erdek’te son günlerde karaya vuran PİNA kabuklarıyla ilgili bilgi verdi.
Sarı’nın, “Erdek Körfezi kıyılarında fırtına sonrası gözlenen Pina kabukları” başlıklı açıklaması şöyle:
“Bazı medya organlarında ‘Marmara’nın umudu Pinalar sahile vurdu’ başlığıyla verilen haber ve olayın araştırılması talebine teşekkür ediyoruz. ‘Umut Pina Projesi’nin kamuoyunda oluşturduğu hassasiyetle konunun derhal medyaya yansıması memnuniyet vericidir. 18-19 Kasım 2023 tarihlerinde yaşanan, bölgemizde ve ülkemizin çeşitli yerlerinde kayıplara neden olan fırtına, deniz ekosistemi açısından hayatidir. Şiddetli fırtına sonrası daha önceden ölmüş ve içi boşalmış Pina kabuklarıyla, kıyıya çok yakın ve deniz çayırları söküldüğü için açıkta kalmış canlı Pinalar, dalgaların şiddetine bağlı olarak kıyıya atılmaktadır. Bu ekosistemde her fırtına zamanında yaşanan doğal bir süreç olup, toplu Pina ölümü sayılabilecek tehlikeli bir durum değildir.
Pina(Bilimsel adıyla Pinna Nobilis) dünyada sadece Akdeniz havzasında yaşayan endemik bir çift kabuklu midye türüdür. Kıyının sıfır noktasından 60 metre derinliğe kadar dağılım gösteren Pinaların ömrü 50 yıla, boyları ise 120 santimetreye kadar çıkabilir. Bir saatte 6 litre deniz suyunu filtre ederek, bizim arıtmadığımız atıkları temizleyen Pinalar aslında deniz ekosistemin doğal filtresi sayılabilecek organizmalardan birisidir. Ancak son yıllarda küresel iklim değişimin tetiklediği düşünülen ve Pina’da toplu ölüme neden olan parazit bulaşmasıyla Marmara Denizi dışındaki bütün Pina stokları 2016-2019 yılları arasında ölmüştür.
Dünyada tek canlı Pina popülasyonu şimdilik sadece Marmara Denizi’ndedir. Ancak Marmara Denizi’ndeki Pina’lar, bütünleşik yaşadıkları deniz çayırlarının sökülmesi, kıyı dolgusu, yanlış balık avcılığı teknikleri, demirleme faaliyetleri, deniz kirliliği ve bilinçsizlik yüzünden tehdit altındadır.
‘Umut Pina Projesi’ bu gerekçelerle başlatılmış, özel sektör, kamu ve sivil toplum kuruluşlarının değerli destekleriyle ülke çapında bilinir duruma gelmiştir.
‘Umut Pina Projesi’ kapsamında Erdek ve Bandırma körfezleriyle birlikte Kapıdağ Yarımadası çevresindeki bütün Pina’lar sayılmış, maruz kaldıkları tehditler ve baskılar belirlenerek sağlık durumları ortaya konulmuştur.
Çalışma alanında gözlenen en önemli tehdit deniz kirliliği, özellikle turizm alanlarında deniz çayırlarının sökülmesi, demirleme ve balıkçılık faaliyetleri olarak öne çıkmıştır. Bunların üstesinden gelmek üzere bir stratejik çerçeve hazırlanarak ilgili kamu kurumlarıyla paylaşılmış ve Pina’ların korunması için yapılması gerekenler maddeler halinde sıralanmıştır. Fırtınalar yüzey ve dip sularının karışmasını sağlayarak ışıksız dip bölgelerdeki besinleri yüzeye çıkaran, deniz verimliliğini artıran meteorolojik bir olaydır. 20 milyon yıldır Akdeniz’de yaşayan Pina’lar, fırtınalar ve diğer doğal olaylarla baş ederek bugünlere gelmiştir. Ancak Pina’lar, bugün insan etkisiyle ortaya çıkan tehditlerle baş edebilecek durumda değildir. Konukların ayağına değmesin diye sökülen deniz çayırları, Pina’ların esas yaşam alanını oluşturur. 1 metre kare deniz çayırı, bir günde yaklaşık 20 litre kadar oksijen üreterek nefes almamız katkı sağlar. Dalgaların hızını azaltarak kıyı erozyonunu önler. Pina’lar başta olmak üzere birçok deniz canlısına üreme, beslenme ve barınma alanı yaratır. Deniz çayırları söküldüğünde tüm bu yararları kaybederiz.
18-19 Kasım 2023 tarihlerinde yaşanan fırtınada olduğu gibi deniz çayırlarının korumasından yoksun kalan Pina’lar, dalgalar tarafından sökülerek kıyıya atılır. Eğer her fırtına sonrasında kıyıda daha çok ölü Pina görmek istemiyorsak, deniz çayırları başta olmak üzere bütün kıyısal alanın korunarak kullanılması için çaba göstermeliyiz.
Pina, geleceğini bizim ellerimize emanet etmiş, sadece Marmara Denizi’nde canlı popülasyonu kalmış endemik bir türdür. Unutmayalım ki müsilajsız bir Marmara için biz de Pina’ların deniz suyunu temizlemesine muhtacız. ‘Umut Pina Projesi’yle oluşan ve yayılan Pina duyarlılığının devamı için Pina’ların korunmasına destek olmaya, bilgilenmeye ve www.umutpina.com.tr sayfasında yer alan doğru bilgileri en yakın çevremizden başlayarak yaymaya devam etmeliyiz.
Konuyu gündeme getiren medya kuruluşu ve çalışanlarına bu vesileyle teşekkür ederek, kıyıya vuran Pina kabuklarına ilişkin doğru bilgiyi kamuoyuyla saygıyla paylaşırız.”
