Cumhurbaşkanlığı Strateji Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanıp Resmî Gazete ’de yayımlanan 2025 yılı Yatırım Programının başta Balıkesir’imiz olmak üzere ülkemize hayırlar getirmesini temenni ediyor, programın hazırlanmasına katkı sunan tüm bürokratlarımıza verdikleri emeklerden ötürü teşekkürlerimi sunuyorum. 2025 Yılı Yatırım Programımız; On İkinci Kalkınma Planı, 2025-2027 Orta Vadeli Programı ve 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı kapsamında öngörülen hedefler doğrultusunda hazırlanmış olup, her detayıyla vatandaşlarımızı Türkiye Yüzyılı ülküsüne bir adım daha yaklaştıracağına inanıyorum.
ÜLKE GENELİNDE YATIRIM PROGRAMI DETAYLARI
Ülke genelinde 2025 yılı Yatırım Programında kamu kurumları tarafından yürütülecek projelerin toplam tutarı yaklaşık 10,6 trilyon TL civarında olup, söz konusu projelere tahsis edilen toplam ödenek miktarı 1,5 trilyon TL’dir. Bunun; %70,7’sinin merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, %28,1’inin KİT ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar ve %1,2’sinin ise döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşları tarafından gerçekleştirilmesi planlanmıştır.
Program kapsamında 2025 yılında 3.783 adedi ana proje olmak üzere toplam 14.238 adet proje yürütülmesi öngörülmektedir. 2024 yılında 5.296 adet proje tamamlanmış olup 2025 Yılı Yatırım Programına 5.061 adet yeni proje dâhil edilmiştir. 2025 Yılı Yatırım Programı kapsamındaki 1,5 trilyon TL’lik yatırım ödeneğinden;
• En büyük payı %30,5 ile ulaştırma-haberleşme sektörü yatırımları almış olup, 2025 yılı için bir önceki yıla göre %38 artışla 440 milyar TL,
• En büyük ikinci payı %15,1 ile eğitim sektörü almış olup, 2025 yılı için bir önceki yıla göre %44,5 artışla 217,9 milyar TL,
• En büyük üçüncü payı ise %11,4 ile tarım sektörü almış olup, 2025 yılı için bir önceki yıla göre %62,5 artışla toplam 164,1 milyar TL ödenek tahsis edilmiştir.
BALIKESİR GENELİNDE KAMU YATIRIMLARININ DURUMU
AK Parti hükümetlerinin icraatta olduğu 2002 yılından bu yana Balıkesir özelinde gerçekleşen tüm kamu yatırımlarının güncel tutarı 572 milyar TL civarındadır. Hali hazırda devam eden kamu yatırımı toplamı da yaklaşık 50 milyar TL seviyesindedir. 2024 yılı içerisinde ilimiz genelinde kamu yatırımlarımız tüm hızıyla devam etmiştir.
• Eğitim alanında; 30 adet okul yapım işi tamamlanmış olup, başta okul binaları olmak üzere termal uygulama oteli, atölye, pansiyon, spor salonu, bilim sanat merkezini içeren 28 adet yatırımın inşaatı ve 3 adet okulun proje çalışmaları devam etmektedir.
• Sağlık alanında; 12 adet kamu yatırımı devam etmektedir. Sındırgı ve Susurluk Devlet Hastanelerimizin fiziki gerçekleşmeleri neredeyse tamamlanmış olup, Balıkesir Merkez, Edremit, Kepsut Devlet Hastaneleri ile birlikte ilçe sağlık müdürlükleri, aile sağlığı merkezleri ve acil servis binaları da 2025 yılındaki tahsis ile yapımına devam edilecektir. Bandırma Devlet Hastanesi’nin arsa çalışmaları tamamlanmış olup, proje aşamasına geçilecektir.
• Tarım alanında; devam eden 34, ihale aşamasında 35 ve yapımı tamamlanan 17 adet proje olmak üzere toplam 86 adet yatırım projesi bulunmaktadır. Bunların içerisinde, 14 büyük su işi projesi, 10 adet gölet projesi, 17 adet gölet sulaması projesi ve 40 adet taşkın koruma projeleri bulunmaktadır.
• Ulaştırma alanında; devam eden toplam 18 proje çalışması içerisinde; 7 adet yol yapımı, 3 adet BSK kaplama yenileme, 2 adet köprü ve kavşak yapım işi, 1 adet yol bakım onarım ve asfalt sathi kaplama projesi, 1 adet trafik güvenliği hizmetleri yapım işi bulunmaktadır. Ek olarak, Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli yüksek standartlı demiryolu projesi kapsamında Bandırma-Karacabey arasındaki 84 km'lik 3. kısım çalışması da başlamıştır.
• Gençlik ve Spor alanında; 37 adet tamamlanan, 8 adet yapımı devam eden ve 30 adet ise proje aşamasında olup öğrenci yurdu, engelsiz gençlik merkezi, yüzme havuzu, halı saha, tenis kordu ve basketbol sahası vb. yapılması planlanan yatırımları bulunmaktadır.
2025 KAMU YATIRIM PRGRAMINDA BALIKESİR ÖZELİNDE ÖNE ÇIKAN PROJELER
2025 Yılı Yatırım Programında ilimize ait proje bedeli 267 Milyar TL olan 100 projeye 52,9 Milyar TL sene başı ödeneği tahsis edilmiştir. Önceki yıllarda yaklaşık %48’i tamamlanan projelerin 2025 yılında sağlanması programlanan ödenek ile yaklaşık %70’inin tamamlanması beklenmektedir. Yatırım programı proje sayısı bakımından incelendiğinde eğitim sektörü 20, ulaştırma sektörü 19 ve tarım sektörü 17 proje ile en çok desteklenen alanlar olarak öne çıktığı görülmektedir. Hem proje tutarı hem de ödenek açısından bakıldığında ise ulaştırma projelerinin öne çıkmaktadır.
Proje tutarı ile Balıkesir tarihinin en önemli kamu yatırımlarından biri olan Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Yüksek Standartlı Demiryolu Projesi için 2025 yılı kamu yatırım programından altyapı ve üstyapı için yaklaşık 37 milyar TL kaynak aktarılmıştır. Diğer yandan, il genelinde yapımı devam eden ve ilimiz sanayi/ticaret altyapısına doğrudan olumlu katkı sağlayacak projelere de önemli ölçüde kaynak aktarımı sağlanmıştır. Balıkesir Altıeylül Ağaç İşleri Küçük Sanayi Sitesi inşaatı için 6,5 milyar TL, Manyas 2. Merhale Sulama projesi için 700 milyon TL, Edremit Devlet Hastanesi için 600 milyon TL, Bandırma Eti Maden İşletmeleri adına II. Öğütme Tesisi için 448 milyon TL ve Reşitköy Barajı için 160 milyon TL bunlardan bazıları olarak sıralanabilir.
2025 yılında kamu yatırım programına alınan ve ilimiz ihtiyaçlarını önemli ölçüde giderecek çok önemli projeler bulunmaktadır. Gönen Sera OTB, Balıkesir Erişkin ve Çocuk-Ergen Arındırma Merkezi ile Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ek Binası, Balıkesir Burhaniye Ticaret Odası Karma KSS ve Balıkesir İl Jandarma Komutanlığı proje tutarı olarak her biri 1 Milyar TL üzerinde değere sahiptir. 2028 yılında bitirilmesi planlanan bu yatırımlar ile ilimiz kamu yatırım stokunun da önemli ölçüde artması beklenmektedir. Diğer yandan, Bandırma İlçe Emniyet Müdürlüğü, Balıkesir Karesi Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, Balıkesir Karesi 2 Nolu SHM, Balıkesir Sosyal Hizmet Merkezi ve İl Müdürlüğü Hizmet Binası, Nihat Tansoy İlkokulu (Yık-Yap), Ayvalık Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürlüğü İdari Hizmet Binası ile Balıkesir Üniversitesi Kampüs Altyapısı ve Makine/Teçhizat Desteği gibi projeleri de 2025 yılında kamu yatırım programına alınan başlıca önemli projeler arasında sayılabilir.
DEĞERLENDİRME
Balıkesir ilimiz, Marmara Bölgesini Ege Bölgesine bağlayan konumu başta olmak üzere 21. Yüzyılın ikinci çeyreğinde çekim merkezi olma konusunda iddiasını sürdürüyor. Geleceğin marka şehri olacak şehrimiz, İzmit ve Yalova’yı bağlayan Osmangazi Köprüsü ve Çanakkale’nin iki yakasını birbirine bağlayan 1915 Çanakkale Köprüsü kamu yatırımları ile sanayi ve ticaretin yeni gözdesi konumuna gelmeye başlamıştır. Bunlara mütemmim cüz olarak değerlendirilebilecek Balıkesir Kuzey Anadolu Çevreyolu, Balıkesir Lojistik Merkezi ve Bandırma Limanı projeleri ile ilimiz altyapısı bu manada güçlendirilmiştir. Diğer yandan, İlimizde bulunan Balıkesir OSB, Bandırma OSB, Gönen Deri ve Karma OSB, Burhaniye Zeytin ve Karma OSB, Dursunbey OSB, Ayvalık Gıda OSB, Marmara OSB, Gönen Sera OSB, Edremit Sera OSB ve Bigadiç Sera OSB olmak üzere 3.435 hektar alanda, 10 adet OSB bulunmaktadır. 6'sı faal olan OSB'lerde sanayicimize tahsis edilen 1011 parselde 303 işletme ve 25.814 çalışan ile üretim yapılmaktadır. Diğer 4 OSB’nin de aktif hale gelmesi ve mevcut OSB’lerin genişlemesi ile bu rakamların hızla artacağı öngörülmektedir. Halihazırda mevcut vaziyette aktif durumda olan ve Balıkesir ile çevresine katkı sağlayan bu yatırımların 2025 yılı kamu yatırım programı ile etkisini daha da artıracağı beklenmektedir.
Türkiye’yi yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla kaliteli büyütme stratejimizi uygulamaya devam edeceğiz. Balıkesir’imizi de bu bağlamda marka şehir yapma konusundaki irademizi sürdüreceğiz. Hem önemli kamu yatırımlarının şehrimize kazandırılması için kamu bürokrasisi alanında elimizden gelen gayreti göstereceğiz, hem de özel sektör yatırımlarının da şehrimize kazandırılması için gerekli temasları kurmaya ısrar edeceğiz.
