CHP Balıkesir Milletvekili Namık Havutça’nın Marmara Denizi Kirliliği için TBMM araştırma komisyonu kurulması önerisi AKP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edilmedi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Gündeminin, "Genel Görüşme ve Meclis Araştırması Yapılmasına Dair Öngörüşmeler" kısmında yer alan, CHP Balıkesir Milletvekili Namık Havutça ve 21 Milletvekilinin, Marmara Denizi`nde kirlilikten kaynaklanan sorunların ve kirliliğin çevre ve insan sağlığına etkilerinin araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla verilen Meclis Araştırma Önergesi görüşüldü. Marmara kirliliğinin TBMM tarafından araştırılması için komisyon kurulmasına MHP ve HDP destek verirken AKP’li milletvekillerinin oylarıyla araştırma komisyonu kurulması önerisi reddedildi.
Cumhuriyet Halk Partisi Grubu önerisi üzerine ilk sözü alan Balıkesir Milletvekili Namık Havutça önergesini 9 Eylül 2011 tarihinde verdiğini anımsattı. Türkiye sanayisinin yüzde 60`ının yatırımlarının Marmara Denizi kıyılarında bulunduğunu, yaklaşık 21 milyon nüfusun bu bölgede yaşadığını vurgulayan Havutça, “Ama gelin görün ki, etrafındaki böylesine önemli sanayi bölgesi, turizm bölgesi, böylesine Türkiye`ye damgasını vuran, sanayisiyle, turizmiyle, kültürel dokusuyla bu bölge giderek artık kirlilik sebebiyle SOS vermeye başladı” dedi.
CHP Milletvekili Havutça, İstanbul`da Haliç, Kocaeli Körfezi’nde yaşanan kirliliğin benzerinin Mudanya Körfezi`nde, Gemlik Körfezi`nde, Bandırma Körfezi`nde ve Erdek Körfezi`nde yaşanmaya başladığını işaret etti. Havutça şunları söyledi:
“Bugün, eğer gerekli önlemler alınmazsa, Erdek Karşıyaka, Bandırma bölgesinde Edincik`te Mudanya`da Çanakkale Gelibolu`da, Marmara Bölgesi`yle ilgili gerekli önlemler alınmazsa, yakında, bu sanayileşmeyi çevreye duyarlı bir şekilde planlamazsa Marmara Denizi`nde tüm canlıların yaşamı tehdit altında. Deniz salyası diye bir bir şey üremiş Erdek Körfezi`nde. Yani oksijen eksikliği sebebiyle canlıların, balıkların ölümüne yol açan bir salya ve zehirli denizanaları kirlilik sebebiyle oluşmaya başlamış. Şimdi, balıkçılar eskiden o güzelim mavi sularında Erdek Körfezi`nde, Bandırma`da balık tutarken, şimdi deniz salyası tutmaya başlamışlar. Şimdi, eğer bu manzara daha fazla görmezden gelinirse, eğer bu kirlilik noktaları belirlenmezse, kirliliğe yol açan şeyler tedbir alınmazsa ciddi anlamda, sadece balıkçıların değil, sadece Marmara Denizi`nin değil, Türkiye`nin önemli bir mirası yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.”
Güney Marmara`da sanayileşmenin hızla devam ettiğini belirten Havutça, İzmit-İstanbul hattındaki sanayileşmenin doyduğunu, yerlerin dolduğunu, sıranın Balıkesir’in bakir topraklarına geldiğini söyledi. “Eğer biz engel olmasaydık sizlerle birlikte, oraya, Şirinçavuş`a dışarıdan kömür getirerek bir termik santral yapılacaktı” diyen Havutça, termik santralin durdurulduğunu ama projeden vazgeçilmediğini söyledi. Havutça konuşmasına şöyle devam etti:
“Bakın, orada 1/100.000`lik plan henüz onaylanmadı. Yani Bandırma`dan Çanakkale sınırına kadar olan, şu anda bakir olan ve giderek sanayileşen ve sanayileşmenin birtakım şeyleri yapılan o bölgede ciddi bir önlem, ciddi bir planlama yapılmazsa Marmara Denizi`ne buradan Fatiha okumamız gerekecek. Bakın, ciddi bir şekilde uyarıyorum. Güney Marmara`da Bandırma Körfezini zaten bir fabrikayla -şu anda BAGFAŞ Gübre Fabrikası var- artık sanayiye tahsis ettik yani orayı turizmden çıkardık. Erdek Körfezi`nde de bir termik santral var, doğal gaz termik santrali; ikincisinin yapılmasıyla ilgili izin verilmiş ve o da yetmedi, bir de Şirinçavuş`a termik santral, hem de dışarıdan kömür getirilerek yapılacak bir termik santral; o da yapılırsa aynen nasıl İzmit`ten İstanbul`a kadar bittiyse Marmara, Güney Marmara da bitti sayılır. Bugün Çanakkale`den, Yalova`dan, Balıkesir`den, Bursa`dan tüm çiftçilerimiz, balıkçılarımız: ‘Evet, biz bölgemize sanayinin gelmesini istiyoruz. Biz bölgemize iş ve istihdam sağlayacak, insana zarar vermeyen, çevreye zarar vermeyen sanayileşmenin… Gidelim o sanayicilerimiz için bakanlıkların kapısında yatalım, onlara izin verilmesiyle ilgili ama orada bizim çevremizi, insanımızın sağlığını tehdit edecek, oradaki, Körfez`deki canlılık yaşamını bitirecek, balıkçımızı bitirecek, zeytinciliğimizi bitirecek sanayi planlamasına da hep birlikte dur dememiz gerekiyor."
Bugün Bandırma Körfezi`nden Gönen Çayı`na kadar bütün bölgede, sanayileşmeyle ilgili, büyük sanayi şirketlerinin yerler aldığı, binlerce dönüm arazilerin büyük şirketler tarafından alındığını ifade eden Havutça, “Gönen Çayı`nın denizle buluştuğu, Güney Marmara`yla buluştuğu Misakça köyüne kadar araziler satın alındı. Bizim köylülerimiz tarımı terk etti. Şirinçavuş köyünde arazinin dönümü 50 bin liradan 100 bin liraya kadar çıktı ve köylüler tarlalarını satıyor. Eğer orada o yatırımlarda insana ve çevreye duyarlı, dediğimiz hassasiyetleri koruyacak, insan sağlığını, çevre sağlığını, doğa sağlığını koruyacak tedbirler alınmazsa aynen geçmişte Haliç Körfezi`nde olduğu gibi, Gemlik Körfezi`nde olduğu gibi Bandırma Körfezi`nde ve Gönen`de de benzer şeyler yaşanacaktır” diye konuştu.
CHP Balıkesir Milletvekili Havutça, Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak Marmara Denizi’ni ve kıyılarını bürokratların insafına ve sanayicilerin kâr hırsına terk edemeyeceğini söyledi. Havutça, “Türkiye Büyük Millet Meclisi geleceğin Türkiye`sinde yaşanabilir Türkiye`yi, temiz enerjiyi, temiz sanayiyi desteklemek adına bu araştırma komisyonunu kurarak, partilerden temsilcilerle bölgemizin insanının, çevresinin, sağlığının, balıkçımızın, o, burada dile getirilemeyen, ölen balıklarımızın sesi olmalıyız, o zehirli salyaları, Marmara Denizi`ndeki kirliliği burada dile getirmeliyiz” dedi.
Havutça’dan sonra söz alan HDP Van Milletvekili Nazmi Gür, MHP İstanbul Milletvekili Durmuş Ali Torlak CHP’nin grup önerisini desteklediklerini ve TBMM Meclis Araştırma Komisyonu kurulması için Havutça’nın önergesine parti grupları olarak destek vereceklerini ifade ettiler. AKP Grubu adına konuşan İstanbul Milletvekili Ünal Kaya da AKP döneminde İstanbul ve Kocaeli’de yapılan çalışmaları anlatarak CHP’nin Marmara Denizi kirliliği ile ilgili araştırma önergesine destek vermeyeceklerini dile getirdi. Kaya, hükümet ve büyükşehir belediyesinin önlemleriyle Marmara`nın her gün bir önceki günden daha temiz ve daha fazla canlının yaşadığı denize dönüştüğünü belirtti.
CHP’li Havutça AKP’li Kaya’nın doğru bilgi vermediği iddiasıyla Meclis Başkanı Meral Akşener’den tekrar söz alarak yaptığı konuşmasında, Marmara Denizi kirliliği için sorumlu aramadıklarını belirtti. Havutça, “Marmara Denizi SOS veriyor. Şimdi, bu ortadayken, kalkıp da işte, buradan "İstanbul`u biz yönetiyoruz. Haliç şöyle oldu, böyle oldu." demek, gerçekten bugünkü tabloyu görmemektir. O yüzden biz sorumlu aramıyoruz, var olan bir sorunun çözümüyle ilgili bir tespitte bulunuyoruz ve bununla ilgili sorumluluk alarak, ‘Gelin, bu konuyu tespit edelim.’ diyoruz. ‘Bugün Marmara Denizi`ni kirleten, Gönen Çayı`nı, Biga Çayı`nı, Kara Dere`yi, Tuna Nehri`ni neresi kirletiyorsa tedbirler alalım, fabrikaların atıklarını, mutlaka atık suları arıtarak Marmara Denizi`ne salmalarını sağlayalım, bu tedbirleri alalım.’ diyoruz. Yoksa ‘Sorumlu şudur.’ demek yerine, sorunu çözmek için somut tedbirler almamız ve üzerine gitmemiz gerekiyor.”diye konuştu.
Konuşmaların ardından CHP`nin grup önerisi AKP’li milletvekillerinin red oylarıyla kabul edilmedi.
