9 Ağustos´ta Isparta´da meydana gelen ve otomobil sürücüsünün kaldırıma çıkarak kendisi dahil 5 kişinin ölümüne neden olduğu trafik kazası, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları´nın iptali istemiyle Danıştay´da açılan davayı da tekrar gündeme getirdi. Konuyla ilgili olarak görüşüne başvurduğumuz Şenel Hukuk Bürosu avukatlarından Necip Şenel, ölümlü ve yaralanmalı kazalarda birçok zararın teminat miktarı ve kapsamı dışında kalmakta olduğunu, dolayısıyla mağdurların zararlarının karşılanmadığını ifade etti.
?Ölümlü ve Yaralanmalı Kazaların Azalması İçin Hapis Cezası Şart?
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından 14.05.2015 tarihi 29335 sayılı Resmi Gazete´de yayımlanan ve T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanarak 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Zorunlu Trafik Sigortası Genel Şartları´nın düzenlendiği tebliğ, dava konusu oldu. Türkiye Barolar Birliği ve Ankara Barosu Başkanlığı Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan ve 1 Haziran 2015 tarihinde yürürlüğe giren yeni ?Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları´nın iptali istemiyle Danıştay´da dava açtı.
Geçtiğimiz yıl Trafik kazalarında 3 bin 524 kişi hayatını kaybederken 285 bin 59 kişi yaralandığı, 168 bin 512 adet ölümlü yaralanmalı trafik kazası sonucunda 3 bin 524 kişi hayatını kaybederken 285 bin 59 kişi ise yaralandığı düşünüldüğünde, bu genel şartların ne kadar çok kişiyi yakından ilgilendirdiği ortaya çıkıyor.
Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz Avukat Necip Şenel, Barolar Birliği ve Ankara Barosu tarafından açılan davaların, sivil toplum örgütü olan kuruluşlarca kamu yararı ve meslek kuralları kapsamında açılmış davalar olduğunu belirtti. ?Zorunlu sigortaların amacının kamu yararı olduğu aşikârdır. Zorunlu sigortalar ülkede genel risklerin ortadan kaldırılması maksatlı belli alan veya kapsamda, Bakanlar Kurulunca ihdas edilmektedir.? diyen Şenel, zorunlu trafik sigortasında maksat, özellikle kusursuz olan kişilerin oluşan zararlarının tamamının teminat kapsamı altına alınmasıdır. Bu nedenle trafikteki istisnasız her araç için trafik sigortası zaruridir ve prim tahsil edilir.? diye konuştu.
Günümüzde bir kaza neticesinde felç olmuş ortalama gelire sahip bir kimsenin reel zararlarının ortalama olarak sadece altıda birinin karşılanmakta olduğunu ifade eden Avukat Necip Şenel, ?Avrupa ülkelerinde ve ABD´de bu oran çok daha fazladır. Ölümlü kazalarda üçüncü kişiler içinde benzer bir durum söz konusudur. Birçok zarar teminat miktarı ve kapsamı dışında kalmakta dolayısıyla mağdurların zararları karşılanmamaktadır.? dedi.
?Vatandaşın Hak Arama Hürriyeti Elinden Alınmıştır?
?Bu aykırılıklar yetmez gibi son düzenlemeler ile teminatlar daha azaltılmış vatandaşın hak arama hürriyeti elinden alınmıştır. Sistemin zararı, kazalarda kusursuz vatandaşların üzerine yıkılmaya çalışılmıştır. Güçlü sigorta şirketleri mevzuat değişikliklerini lehlerine yaptırmış, sert ve acımasız rekabetlerinin bedelini trafik mağdurlarının üzerine yüklemişlerdir.? diyen Necip Şenel sözlerini şu şekilde sürdürdü: ?Düzenlemelerde değer kaybı gibi klozlar, eklenmiş gibi gösterilerek birçok hasar kapsam dışına itilmiştir. Bağımsız avukatlara yüklenilmiş, kanuna aykırı olmasına rağmen avukatların ancak gösterecekleri avukatlar olabileceği koşulunu getirmişlerdir. Bu şekilde bir düzenleme ancak ilkel toplumlarda yapılabilir. Savunma özgürlüğü kimsenin elinden alınamaz. İşte bu genel şartlara karşı açılan dava da bu hukuka aykırılıkların giderilmesi amacıyla açılmıştır.?
?Hapis Cezalarının Getirilmesi Caydırıcı Olacak ve Kazaların Azalmasını Sağlayacaktır?
Sistemin iyileşmesi için önerilerini de sıralayan Avukat Necip Şenel, çözüm için modern ve gelişmiş sigorta sistemleri üzerinde bilimsel analizler ve kıyaslamalar gerektiğini belirterek özellikle bir kaç konuya yoğunlaşmak gerektiğini belirtti.
a- Araçlar kusurlu değildir, hatalı sürücüler kusurludur.
Araç üzerinden sigorta yerine T.C. kimlik numarası üzerinden sigortalama gereklidir.(Hasarsızlık ve indirim durumlarının değerlendirilmesi açısından önemlidir, ülkemizde kısmen de olsa uygulanmaya başlanmıştır.)
b- Primlerin kar-zarar dengesi gözetilerek hesaplanması, haksız rekabetin ortadan kaldırılması, zararına sigortalamanın önüne geçilmesi, şirketlerin rekabeti yüzünden kusursuz 3. kişilerin mağdur olmaması gereklidir.
c- Sürücü eğitimi ve denetimin artırılması gereklidir.
d- Kanunlarda trafik suçları için hapis cezası öngören düzenlemeler getirilmelidir.
?Özellikle ölümlü-yaralamalı kazalarda ABD, Avrupa ve diğer modern devletlerdeki hapis cezalarının getirilmesi caydırıcı olacak ve kazaların azalmasını sağlayacaktır.? diyen Şenel, günü ve hâlihazır durumu kurtarmak için yapılan düzenlemelerin yargı yoluyla iptali söz konusu olmasa dahi, toplumsal patlama ve tepkilerle er ya da geç düzeltileceğini umduğunu ifade etti.
