Dünyanın en çok konuştuğu ve tartıştığı bir konu olan dijital para, üniversitemizde ?Tüm Yönleriyle Dijital Para? paneli ile ele alındı. Panelde, Bitcoin ve diğer Kripto Paralar alanında uzman akademisyenler tarafından masaya yatırıldı.
Rektörümüz Prof. Dr. Süleyman Özdemir´in de takip ettiği panelin moderatörlüğünü Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Alpaslan Serel yaptı. Prof. Dr. Ahmet Faruk Aysan (İstanbul Şehir Üniversitesi Öğretim Üyesi), Doç. Dr. Süleyman Kaya (Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi) ve Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Baysan (İstanbul Şehir Üniversitesi Öğretim Üyesi)´ın panelist olarak katıldığı panele öğrencilerimiz büyük bir ilgi gösterdi.
Rektör Yardımcımız Serel, kripto paraların kriz sonrası ortaya çıktığını ve çok tartışıldığını belirterek paneli başlattı. İlk olarak sözü İstanbul Şehir Üniversitesi´nden Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Baysan aldı. ?Sanal Devrim ve Blockchain? isimli bir sunum yapan Baysan, dijital devrimin ne olduğundan bahsederek söze başladı. Baysan, 2010 sonrası işlemci hızlarının çok büyüdüğünü, bilgisayarların da veri depolama kapasitelerinin hızlıca yükseldiğini ve haberleşmenin artık daha kolay bir hale geldiğini söyledi. Baysan: ?Bu üç temel gelişmenin sonucunda ise siber dünya ortaya çıkıyor. Artık normal satışlar online satışlara dönüşüm sağlıyor. Yüz yüze alışveriş gün geçtikçe azalmaktadır.? dedi.
Veri analizi üzerine çalışan insanların arttığından bahseden Baysan, dünyada bu konuya yoğunlaşan insanların muhasebe ve finans alanındaki çalışanların olduğunu söyledi. Baysan: ?Kripto paranın ortaya çıkması siber dünyanın insanlara sunduğu bir imkandır. Doğruluğu ispatlanabilir birbiriyle bağlantılı değer bloklarına blokzincir (blockhain) denmektedir. Kripto paralar da bu değer blokları ile çalışmaktadır. Blokzincir teknolojisiyle ortaya çıkan ilk uygulama sanal para olurken, bu teknolojiyle başka bir uygulama geliştirebiliriz miyiz sorusu ortaya çıktı. Bunun devamında blokzincir teknolojisi kullanarak yeni uygulamalar geliştirilmeye başlandı. ?
İkinci olarak sözü alan Prof. Dr. Ahmet Faruk Aysan ?Djitalleşme, hayatın her yerine girecek gibi görünüyor. İnsanlar daha önceden word, excel gibi programlar öğrenirken şimdi onlar yeterli olmuyor. Daha farklı programlar öğrenmeleri gerekiyor.? diyerek başladı. Aysan: ?Dijital para konusunun önemli olduğunu bazı ülkelerin Merkez Bankaları Başkanları konuştuğunda farkettik. Zamanın ruhunu yansıtan bir konu. Bu konuyu sadece finansçı, iktisatçı ve mühendis olarak anlamak mümkün değil.? dedi.
Konuşmasına devam eden Aysan, ?Paranın güçlü olduğuna inanırsak o para değer kazanır, inanmazsak değer kaybeder. Bitcoin de elde tutulan bir kağıt para değil. Bitcoin´i anlamak paranın önemini anlamak açısından da önemli. Bitcoin merkezi olmayan bir para.
Bitcoin´i çıkaran Satoshi Nakamoto ancak bu adam hakkında birşey bilmiyoruz. Belki arkasındaki kişinin bilinmemesi, Bitcoin için önemli bir olgudur. Bitcoin´in merkezi olmadığı için güvenmek zor ve ortaya çıkışı da ?Biz kendi paramızı güvenilir bir şekilde üretebiliriz?? algısından geliyor. Ekonomi açısından Merkez Bankaları´na ihtiyaç var ancak Bitcoin´i insanlar üretiyor. İnsanlar tarafından, tıpkı altın çıkarmak gibi madencilik yaparak Bitcoin basılıyor.? diyerek sözlerine devam etti. Blokzincir teknolojisinden de bahseden Aysan, bankacılığın zamanla kaybolabileceğini ve yeni mesleklerin ortaya çıkabileceğini belirterek sözlerini tamamladı.
Son olarak sözü Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Süleyman Kaya aldı. ?İlk olarak kripto paralara karşı olumsuz baktık ancak daha sonra ilgilenmek zorunda kaldık. Ülke olarak bu dönüşümü yakalamak gerekmektedir. Kişiden kişiye ekonomik bir değeri kolayca ve düşük maliyetle transfer edebilmek bizim için büyük bir fırsat. Kripto paraların olumlu yönlerinden ayrı olarak olumsuz eleştrileri de bulunmaktadır. İlk problemlerden bir tanesi, merkezinin olmaması, kaçakçılığa ve terör örgütü faaliyetlerine de yol açabilir. Aşırı dalgalanması da diğer olumsuz olarak değerlendirilebilecek bir unsur ve manipülasyonlardan da etkilenmesi çok kolay görünüyor. Olumsuz eleştirilerden bir tanesi de devletin herhangi bir elinin ve devlet teminatının olmaması. Denetimin olmaması hileye yol açabilir. Ancak bu sistemin denetimsiz olduğundan da bahsedemeyiz. Bütün çarkların birbirini denetlediği bir kripto para sistemi var ve denetleyenler de bütün bloklar olarak görünüyor. Teknolojinin sağladığı bir denetim bulunuyor. Yasal düzenlemenin bulunmaması da dikkate alınan yönlerden. Devletin hiç bulaşmaması gerektiğini söyleyenler ve kontrol altında olması gerektiğini söyleyenler var. Yeterince düzenleme yapılmaması da bu paranın meşru olmadığı anlamına gelmemektedir.? dedi. Sözlerine devam eden Kaya, ?Haksız kazanç elde edildiğine dair olumsuz eleştiriler var. Ancak madenciler açısından elde edilen gelir bir haksız kazanç değil. Zinciri oluşturarak muhafaza ediyorlar ve sistemin işleyişini sağlayarak karşılıklarını alıyorlar. Sistemi sürdüren emeğin karşılığı olarak bu kazancı elde ediyorlar. Değer ürettiğiniz için bir enerji israfı da söz konusu değil. Altın üretiminde de benzer bir durum söz konusu. Enerji israfı üretilen değerin fazla olması nedeniyle söz konusu değil.? dedi.
Öğrencilerimizin yoğun ilgi gösterdiği panel, soru cevap kısmının ardından Rektörümüz Prof. Dr. Süleyman Özdemir´in panelistlere plaket takdim etmesiyle sona erdi.
