Bandırma Belediyesi, Bandırma Rotary Kulübü, Bandırma Ticaret Borsası, Bandırma Ziraat Odası ve Trakya Birlik tarafından ortaklaşa düzenlenen “10. Tarım Paneli” Aksakal’da yapıldı.
Köy Konağı’nda gerçekleşen panelden önce açış konuşmaları gerçekleşti. Bu konuşmalardan birinde de Bandırma Ticaret Borsası Meclis Başkanı İsmail Tunçbilek, Borsanın üreticiye yönelik yeni hizmetleri hakkında bilgiler verdi.
Konuşmasına, “Rotary Kulübü üyelerinin, birçok farklı sektörlerde iştigal etmelerine rağmen tarım sektörüne özellikle ilgi duyarak katkı vermek amacıyla çaba içinde olmalarını takdirle karşılıyorum” diyerek başlayan Tunçbilek, şunları söyledi:
“Son dönemlerde gıdanın önemini daha iyi kavradığımızı düşünüyorum. İki yıl önce başlayan pandemi sürecinde yaşadığımız çeşitli kısıtlamalar nedeniyle üretim ve lojistik zincirinde meydana gelen aksaklıklar, gıda sıkıntısı yaşanabileceği endişeleriyle ülkemizde olduğu gibi dünyanın çeşitli bölgelerinde market rafları boşalırken, yer yer gıda kuyrukları oluşmuştur. Geçtiğimiz yıl, özellikle Güneydoğu ve İç Anadolu bölgelerinde yaşanan kuraklık, üretim kayıplarına neden olmuş ve fiyat artışlarını tetiklemiştir. Devam eden Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle hububat ve yağlı tohumlardaki tedarikin aksama endişeleri, gıdaya erişimin stratejik önemini ve tarımsal üretimin ne kadar önemli olduğunu bizlere bir kez daha hatırlattı. Bu iki ülkenin savaşı, gıda açısından bakıldığında bizi çok yakından ilgilendirdiği gibi, dünya gıda ticaretini de etkileyecek potansiyeldedir. Buğday üretimi açısından bakarsak, 776 milyon ton olan dünya buğday üretiminin 109 milyon tonu, yani yüzde 14’ü bu iki ülke tarafından gerçekleştirilmektedir. Bunun 76 milyon tonunu Rusya, 33 milyon tonunu Ukrayna üretiyor. Aynı şekilde, ihracat olarak baktığımızda, 207 milyon tonluk dünya buğday dış ticaretinin 59 milyon tonu, yani yüzde 29’luk kısmı, bu iki ülke tarafından yapılmaktadır. Bunun 35 milyon tonunu Rusya, 24 milyon tonunu Ukrayna üretiyor. Dünya mısır üretiminde, Ukrayna 42 milyon ton ve Rusya 15 milyon ton ile yüzde 5’lik paya sahiptir. Ancak, her iki ülkenin dünya mısır ihracatındaki payı yüzde 19’dur. Ayçiçeği tohumunda Ukrayna’nın 17,5 milyon ton Rusya’nın 15,5 milyon ton üretimi vardır. Bu iki ülkenin dünya ayçiçeği ihracatındaki payı yüzde 32’dir. Kanola üretiminde, Ukrayna’nın 13 milyon ton üretimi vardır ve dünya kanola ihracatındaki payı yüzde 19’dur. Türkiye açısından baktığımızda, hububat olarak 2021 yılında2,95 milyon ton ile toplam ithalatımızın yüzde 22,84’ünü Ukrayna’dan, 7,65 milyon ton ile toplam ithalatımızın yüzde 58,77’lik kısmını Rusya’dan gerçekleştirmişiz. Yani toplam hububat ithalatımızın yüzde 81’lik kısmını bu iki ülkeden yapmışız. Yemeklik ayçiçeği ihtiyacımızın büyük bir kısmını da bu iki ülkeden tedarik etmekteyiz. Savaşın uzaması gıda tedarikinde sıkıntı yaşatacağı aşikardır. Savaş kısa vadede bitse bile, Ukrayna’nın altyapılarında ve ekonomisinde meydana gelen hasar nedeniyle mısır ve ayçiçeği gibi baharlık ürünlerde ekimlerin yapılamaması gibi olasılıkların, piyasalara yansımaları görülecektir. Genel olarak baktığımızda, bu kısa vadede yaşanan olumsuz süreçlerden ders çıkararak, ‘Paramız var ki ithal ediyoruz’ gibi, tarımı basite indirgeyen ve önemsizleştiren politika ve söylevleri terk edip, üretim öncelikli politikalar geliştirilmesi gerekir. Piyasa yapıcı kurumların, tüketiciyi koruyucu sübvansiyonların yanında, üreticiyi koruyucu desteklemelerin artırılarak, üretimin özendirilmesi ve üretim artışının sağlanması gerekir. Üretim artışı gerçekleştiğinde arz-talep dengelenecek ve spekülatif hareketler ortadan kalkacağı için fiyat stabilizasyonu sağlanacaktır. Üretim kadar, üretilen malın stok yönetimi ve planlaması da, finansa erişim de önemlidir.
2018 yılında kurulan, kısa adı TÜRİB olan Türkiye Ürün İhtisas Borsası, bu ihtiyaçlara cevap vermek için yaşama geçirilmiştir. Bandırma Ticaret Borsası da bu kuruluşun ortağıdır. Aynı zamanda TÜRİB acentesi olarak hizmet vermeyi sürdürüyoruz. Hububat, yağlı tohumlar, pamuk, kuru incir, kuru üzüm, depolama konusunda lisans almış, kısa adı LİDAŞ olan lisanslı depoların, depoladıkları ürünlere ait oluşturdukları ELÜS’lerin(elektronik ürün senetleri) elektronik ortamda, serbest rekabet koşullarında satışını sağlamaktadır. Şu anda lisans almış, lisanslı depo kapasitesi 7,5 milyon tona ulaşmıştır. Günümüzde piyasa fiyatlarının oluşumunda lisanslı depoların ve TÜRİB’de oluşan fiyatlamaların payı büyüktür ve bu pay her geçen yıl artmaktadır. Bandırma Ticaret Borsası olarak, bu gelişen piyasalardan payımızı almak, bölgemizdeki üreticilerimizin ve tüccarımızın bu sistemin desteklediği imkânlardan yararlanmasını sağlamak için gerekli yatırımlarımızı yaptık. 56 bin ton kapasiteli lisanslı depo projemizi gerçekleştirerek lisansımızı aldık ve hizmet vermeye başladık. Tesise entegre 50 ton/saat kapasiteli, kule tipi mısır kurutma tesisi de yapılmış olup, halen montaj çalışmaları sürüyor. Mısır sezonunda hizmete girecek. Bu projenin yakın çevremizde, mısır ekiminin artması yönünde katkı sağlayacağını umut ediyoruz. Sistemin, üreticilerimize getireceği avantajlar şunlardır: Sistem, yüzde 2’lik stopaj desteği sağlayacaktır. 25 TL/ton nakliye desteği getirecektir. Bu destek 30 tona kadar ulaşabilecektir. 25 TL analiz desteği, en fazla 6 aya uzanabilecek, 6 TL/ton kira desteği sağlayacaktır. ELÜS senetlerinin yüzde 75’i oranında kredi sağlanabilecektir. Bu kredilerde faiz desteği, 50 bin liraya kadar yüzde 100 olacaktır. 2.500.000 TL’ye kadar, resmi faizinin yüzde 50’si olup, şu an yüzde 7 civarındadır ve en fazla 9 ayı kapsamaktadır. 2.500.000 TL üzerindeki kredi tutarları destekleme kapsamı dışındadır ama kredi alınabilir. Gerekli finansman, Bakanlığın tarımsal destekleme bütçesinden karşılanacak, Ziraat Bankası aracılığıyla ödenecektir. Kira, nakliye ve analiz desteklemesine tabi ürün cinsi ve miktarı Çiftçi Kayıt Sistemi’ne(ÇKS) kayıtlı üretim bilgileri ile uyumlu olmak zorundadır.” ÖNDER BALIKÇI
