Türk tiyatrosunun ve sinemasının ilkeli, saygın isimlerinden Genco Erkal da aramızdan ayrıldı.
Yüz akı sanatçılarımızdan biri olan Genco Erkal’ın yeri kolay kolay dolmayacaktır.
Genco Erkal ile güzel bir dostluğumuz vardır, yıllardır. Zaman zaman yüz yüze, kimi zaman da telefonla görüşürdük.
ERDEK, GENCO ERKAL VE “GENÇ OYUNCULAR”
Adeta “tiyatro için yaratılmış” kişiliğiyle Türk tiyatrosunda yıllardan beri bir “marka” durumuna gelen Genco Erkal’ın sanat yaşamında Erdek’in çok önemli bir yeri vardır.
Erkal’ın ilk tiyatro serüveni, 1958 yılında, Erdek’te başladı demek yanlış olmaz. Genco Erkal, kendisi gibi çoğu üniversite öğrencisi olan arkadaşlarıyla, 1958 yılında, Erdek’te, “Genç Oyuncular” ismiyle Türkiye’nin ilk tiyatro ve kültür şenliğini başlattılar. Yaz aylarındaki bu şenlikler, 1962 yılına dek sürdü.
Benim de çocuk olduğum 1958 yılının yaz aylarında kendi halinde bir sahil kasabası olan Erdek’te, “Genç Oyuncular” ismiyle bir araya gelen bir avuç üniversiteli genç, tiyatro, sinema, müzik, edebiyat ve görsel sanatları kapsayan, ülkemizin ilk dört dörtlük tiyatro, kültür ve sanat şenliğini başlattılar. 5 yıl süren bu şenlikler, ülke düzeyinde büyük ses getirdi. İstanbullu sanatseverler, etkinlikleri izlemek için Erdek’e koştular. Basın, büyük ilgi gösterdi, şenliklere…
Bu şirin kasabanın bugünkü görkemli turizm merkezi konumuna gelmesinde, “Genç Oyuncular”ın yarattığı sinerjinin ve Erdek Şenlikleri’nin de büyük etkisi tartışılmaz.
“GENÇ OYUNCULAR”DA KİMLER VARDI
Erdek’te, 1958-1962 yılları arasında gerçekleşip, çok sayıda sanatçıyı da ilçeye çeşitli etkinlikler sunması için getiren “Genç Oyuncular”ın bünyesinde yer alan bazı sanatçılar şunlardı:
Genco Erkal, Mehmet Akan, Sevil Akdoğan, Atila Alpöge, Ayla Alpöge Ödekan, Aysel Ataman, Aytaç Aydoğan Edwards, Arto Berberyan, Manfred Bormann, Zeynep Bulak, Gülçin Caner Alpöge, Özcan Dalkır, Arif Erkin, İlhan Gencel Gümüşyan, Aram Gümüşyan, Mardik Hekimoğlu, Bengi Işıklı Veziroğlu, Minu İnkaya, Çetin İpekkaya, Oya Kaynar Başak, Üstün Kırdar, Esen Kolku, Philcox, Ergun Köknar, Hasan Kuruyazıcı, Birkan Özdemir, Çiğdem Selışık Onat, Ani Şahnazar İpekkaya, Yücel Tanyeri, Zeynep Tarımer, Beyhan Türer, Erol Ünal, Ahmet Kutsi Tecer
ERDEK’TEKİ SOKAĞA İSMİ VERİLDİ
2016 yılıydı.
Mimar Hüseyin Sarı’nın belediye başkanlığı dönemiydi.
Belediye Başkanlığına yazılı başvuruda bulunup, Genco Erkal’ın Erdek’e bu katkılarını dile getirerek, bir vefa örneği gösterilip, isminin Erdek’teki bir sokağa verilmesini önerdim.
Yazılı başvurum, Erdek Belediye Meclisi toplantısında görüşülüp, oybirliğiyle kabul edildi ve Erdek’teki bir sokağa Genco Erkal’ın ismi verildi.
GENCO ERKAL YILLAR SONRA ERDEK’TE SAHNEDE
Yine Belediye Başkanı Hüseyin Sarı’ydı.
Erdek’te yeni bir kültür-sanat şenliği düzenlendi.
Başkan Sarı ile görüşerek, Genco Erkal’ı bir oyun için Erdek’e getirebileceğimi belirttim. Memnuniyetle kabul etti. Genco Erkal’la görüşerek, Erdek’e davet ettim.
Erdek için tarihi bir gündü. Çünkü Erdek’in tarihinde bir profesyonel tiyatro oyunu ilk kez açık havada oynanacaktı.
Ve Genco Erkal, Nazım Hikmet’in ölümsüz oyunu “Yaşamaya Dair”i, Cumhuriyet alanında, yüzlerce kişiye sahneledi. Açık havada oyun oynamak da, izlemek de zordur. Ama oyun sırasında alanda çıt çıkmadı. Oyunun sonunda yüzlerce kişi, müthiş bir performans sunan Genco Erkal’ı ayakta alkışladı.
Aynı şenlik kapsamında, benim moderatörlüğümde, yine Cumhuriyet alanında düzenlenen söyleşide Genco Erkal, 1958-1962 yılları arasında, “Genç Oyuncular”ın Erdek’te gerçekleştirdiği Tiyatro ve Kültür Şenlikleri’ni anılarıyla anlatırken, tiyatro hakkında düşüncelerini de dile getirdi.
Bandırma’da da unutulmaz oyunları sahneye koydu, Genco Erkal.
Erkal, gerek Bandırma ve gerekse Erdek’e geldiğinde kendisiyle görüşme olanağı bulurdum.
Genco Erkal ile birçok söyleşim, çeşitli yayın organlarında yer aldı.
Yabancı şair ve yazarlardan Bertolt Brecht’in tutkunuydu. Türk şair ve yazarlardan ise Nazım Hikmet ve Aziz Nesin’in hayranıydı. Nazım Hikmet’in birçok eserini tiyatroya uyarlayarak sahneye koymuştu.
Tiyatro onun için yaşam biçimiydi.
Söyleşilerimizin birinde, tiyatronun Türk toplumuna sevdirilmesi için okullarımıza tiyatro dersi konulmasını önermişti.
Son yıllarda sürekli gerici bir eğitim-öğretime yönelen, cemaat ve tarikatların güdümüne giren Türk Millî Eğitimi, onun dediğini yapacak değildi ya! Onlara göre tiyatro da neydi ki!
Genco Erkal, Ankara Sanat Tiyatrosu(AST) gibi “Genç Oyuncular”la ülkemize “politik tiyatro”yu getirmişti.
Erkal, ilke ve prensiplerinden hiç ödün vermedi. Para karşılığında hiçbir reklâmda yer almadı ve sanatını satmadı.
Türk tiyatrosu ve sineması Genco Erkal’ı çok özleyecek!
Işıklar içinde uyusun!
