Zosimos, Historia Nova II. 31. 2; konuya ilişkin olarak ayrıca bk. Dagron 1984, 373 vdd.; Mango 1985, 34 vdd.; Cameron-Hall 1999, 298.) Tanrıların anası bakire Dindymene adına yapılan tapınağın kalıntıları kullanılarak Dindymon’da aynı yere, Doğu Roma İmparatoru Flavius Zeno (M.S. 474-491) zamanında, üçlemedeki oğulun bakire annesi Meryem Ana’ya adanan Panagia Theotokos Manastırı yapıldı.
Panagia; Meryem Ana'nın en yüce sıfatıdır. Tüm kutsanmışların bütününden büyük veya hepsini içinde barındıran anlamındadır. Theotokos; Yunanca tanrı anlamına gelen theos ile doğurmak anlamına gelen tikto kelimelerinin birleşmesiyle türemiş olup "Tanrı'yı doğuran", "Tanrı'nın anası" anlamlarına gelmektedir.
Panagia Theotokos (Tanrı’yı doğuran Meryem) Manastırı’nın özel bir kısmında korunan Panagia ikonası kucağındaki Hz.İsa’yı yol gösterici olarak işaret eden Meryem Ana’yı (Hodegetria) tasvir ediyordu. Rumlar İkona’nın Üçüncü İncil’in yazarı ve aynı zamanda hekim ve ressam olan Aziz Luka’nın eseri olduğuna ve mucizeler yarattığına inanıyorlardı.
Meryem ve İsa’nın ikonalarını yapan Aziz Luka’nın kanatlı öküz ve incil işaretli rölikleri, 4.yy’da II. Konstantius döneminde Aziz Artemios tarafından İstanbul’a getirilmişti. Doğu Roma İmparatoru III. Leon zamanında başlayan ikona kırıcılık hareketi, V. Konstantinos zamanında daha da güçlenmişti.
754’te İstanbul/Fenerbahçe yakınlarındaki Hieria Sarayı’nda toplanan konsil ikona kültünü mahkum etti. İkona taraftarlarının da aforoz edilmesine karar verildi. İkonalar parçalanmaya başlayınca, Panagia Theotokos Manastırı’ndaki ikona bir keşiş tarafından kaçırılıp saklandı. Sonraları bir oduncu tarafından bulunduğu söyleniyordu. Yüzeyde bulunan ve Panagia Theotokos Manastırı’na ait 400 yıl önceki fermanda keşişlerin tüm vergilerden muaf olduğu yazılıydı.
Buna göre manastır 16. Yüzyılda yeniden yapılmış olmalıydı. Manastırdaki ikonanın mucizeleri Kapıdağı’ndan çok uzaklara kadar yayılmıştı. “16.yy’da küçük bir kilise olarak yapılan yapının yerine 1846’da Papa Papadimitriou yeni bir kilise ve manastır inşa ettirdi.” (*) (*) Erdek Yukarıyapıcı Mahallesi Yenileme Projesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları 852 Erdek Yukarıyapıcı Köy Tasarım Rehberi sahife:29 (devamı var)
