İrfan AYDINOĞLU -SİSMİK KALEM
Tarih: 26.11.2012 18:24
MUĞLA` DAKİ DEPREM FIRTINASININ ASIL NEDENİ SANTORİNİ VOLKANININ UYANMASI MI?
Muğla` Bozburun` da halen deprem fırtınası formatında sürmekte olansismik aktivite 6 magnitüdlün üzerinde bir ana şok ile sonuçlanabilir.Ege Denizi` nde Muğla`nın Marmaris İlçesi Bozburun açıklarında birsüredir devam etmekte olan sismik aktivite dün sabahtan itibarenhızlanıp deprem fırtınasına dönüştü, 24 saat içinde aralarında 4,3büyüklüğüne ulaşan 120 adetin üzerinde deprem üretti. Bu durumudoğurup besleyen neden ise Ege Denizii` nin güneyindeki aktif volkanikyayı üzerinde özellikle Santorini Volkanı` nı besleyen mağmaodasındaki altındaki ısıl etkinlik artışı olabilir. Bana göre 19 Mayıs2011 tarihli 5,9 büyüklüğündeki Simav Depremi de bu fenomeninsonuçlarından birisidir. Aslında Ege Denizi ve Batı Anadolu kabuğununaltında dönemsel olarak genel bir ısıl etkinlik artışı yaşanıyor.Bu ısıl etkinlik artışının sürücü mekanizması ise Japon dalma-batmazonunda 11 Mart 2011 tarihinde meydana gelen 9,4 magnitüdlü megadalma-batma zonu depreminin göreceli olarak durağan ( sabit ) olan veDünya` nın en büyük plakası olan Asya Kıtası` na yaptığı darbenineninde sonunda gelip Helen yayı ( Rodos-Girit dalma-batma zonu ) nabaskı yapmasıdır. Japon dalma-batma zonui Asya kıtasının en doğuucunda, Rodos-Girit dalma batma zonui ise en batı ucuna bağlantılı biryitim kuşağındadır.Anadolu Mini Plakası, güney batıya doğru yıldayaklaşık olarak 3 cm. hareket ediyor. Bu 3 cm`lik hareket te buradabazı gerilmeleri biriktiriyor ve yer kabuğunda kırılmalar oluyor.Afrika levhasının kuzeye doğru ittirmesiyle nedeniyle ,Girit adasınıngüneyinden geçip Rodos adasının güneyinden ve Fethiye açıklarına kadaruzanan Helen Yayı bir dalma-batma zonu yani bir ritim zonu. Afrikalevhasının yukarıya doğru ittirmesiyle Ege Deniz tabanı Helen Yayınınaltına doğru dalıp yok oluyor.Akdeniz Sismotektonik Sistemi` nin normal işleyişinde Helen Yayıolarak bilinen bu yitim kuşağı, Afrika ve Arap Plaka` larının Avrasya`ya yaptığı baskı sonucunda Rodos-Girit dalma-batma zonu boyuncaAvrasya` nın altına dalıp batması ve yerkürenin merkezine doğruyaklaştıkça ergiyip yok olması süreci şeklinde çalışır.Ancak nadiren de olsa, arada sırada 11 Mart 2011 tarihinde meydanagelen 9,4 büyüklüğündeki Japonya Mega Depremi gibi küresel boyuttakiolağanüstü olaylar nedeniyle bu işleyişe dışarıdan müdahaleedildiğinden, bu büyük darbenin sonucunda oluşan fiziksel ve kimyasalbirtakım değişimler yüzünden bu dalma-batma süreci düzensiz olarakhızlanır. Bölgedeki kabuğun altında ısıl etkinlik artışı meydanagelir. Bu ısıl etkinlik artışı volkanik faaliyetleri hızlandırır.Volkanik depremler, deprem fırtınaları meydana gelir. Çok uzunyıllardır uykuda olan bazı volkanlar uyanır. Ege Denizi` nde bulunanSantorini Volkanı bu konuda oldukça sabıkalı olduğu bilinmektedir. Ya1950 yılındaki gibi birkaç ay süre ile lav püskürten hafif bir patlamayapar, bir müddet sonra püf diye söner ya da M.Ö 1627 yılında Girit`teki Miken uygarlığını yeryüzünden silecek kadar şiddetli bir patlamaile külleri kuzey kutbuna kadar ulaşan katastrofik ( küresel) birfelakete sebebiyet verebilir.Bodrum`a 250 km. mesafede bulunan turistik Santorini Adası` nda sonyıllarda karmaşık bir takım jeolojik fenomenin gelişmekte olduğu birsüredir dikkatimi çekiyordu. Bunu yazılarımda belirtiyordum. (okuyanlar bilir..) Bölgede son dönemde artan sismik faaliyetlerin yerkabuğunda gözle görülmeyen ancak, GPS ile tespit edilebilendeğişikliklere yol açtığını, bunun da Santoroni Yanardağı`nınfaaliyetlerini etkilediği, Santorini Yanardağının tıpkı fırındapişmekte olan kek gibi kabarmaya başladığı son zamanlarda bazı bilimadamlarının da dikkatini çekmiş durumda. Bu konuda yapılmış veya halendevam etmekte olan çeşitli bilimsel çalışmalar mevcut ve bu konudaarada sırada ilginç iddalar, spekülasyonlar basına yansıyor.
Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —