Daha önce Nace kodu tanımını duydunuz mu?
Nace kodu yani “tehlike kodlama sistemi” tanımı 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun yürürlüğe girmesiyle, iş hayatında önem kazanmıştır.
İş Sağlığı ve Güvenliği açısından yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanları, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortamı ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak belirlenen “çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli” olarak üç tehlike grubu belirlenmiştir.
Nace kodu, İş yerlerinin faaliyet alanlarına göre tehlike sınıflarının belirlendiği kodlama sistemi ve listesidir.
İş yerinin ticari sicil numarası içinde dört ve/veya altı rakamla tanımlanır. Nace kodu ile belirlenen tehlike sınıfına göre iş güvenliği ve sağlığı açısından yükümlülüklerinizin süresi ve içeriği ilgili kanunla belirlenmiştir.
Ülkemizde ne yazık ki bu yükümlülükleri yerine getirme konusunda kolaylık olması açısından, Çalışma Bakanlığına iş yeri bildirimlerinde uygunsuzluklar olabilmektedir.
Gelelim yazımızın başlığına konu olan Bolu Kartalkaya Grand Kartal Otel’ deki yangına. Oteller her ne kadar 6331 sayılı kanun kapsamın da az tehlikeli sınıfta yer alan işletmeler içinde yer alsa da, içerisinde psikolojik, fiziksel, kimyasal, biyolojik bir çok risk faktörünü barındırmaktadır.
Otellerde müşteriyle yüz yüze iletişim, kesintisiz hizmet, uyku da ortaya çıkan sorunlar, stres, müşteriden veya çalışma arkadaşlarından kaynaklanan şiddet, kayma düşme, yangın ve patlama riski, sürekli ayakta çalışmaya bağlı ergonomik problemler çok fazla sayıda görülmektedir. Tüm bu unsurların risk olarak şiddet değeri ele alındığında az tehlikeli kavramının az olduğu net olarak anlaşılır.
Otellerde yangın ve yangınla mücadele konusunda çalışanların ve müşterilerin güvenliğini tehlikeye düşüren basınçlı kaplar bulunmaktadır.
Otel mutfaklarında, çamaşırhanelerinde sıvılaştırılmış petrol gazı kullanılmaktadır.
Otel mutfakların da kullanılan ateş, yağ parlamaya neden olabilmektedir. Bu durumlar otellerde yangına ve patlamaya neden olabilmektedir. Aynı zamanda elektrik nedeniyle ortaya çıkabilecek yangınlar otellerde büyük risk oluşturmaktadır.
Yangına karşı alınacak tedbirler, yükümlülükler Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında belirlenen kurallara uygun olarak uygulanması ve denetimi yapılmaktadır.
Az tehlikeli iş yerlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında altı yılda bir risk değerlendirmesi yapılması, çalışan personelin altı yılda bir iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin yenilenmesi, beş yılda bir işe uygunluk sağlık kontrollerinin yapılması, her ay çalışan personel sayısına göre çalışan başına on dakika iş güvenliği hizmeti ve beş dakika iş hekimliği hizmetinin verilmesi, her yıl acil durum ve yangın tatbikatının yapılması kanunla belirlenen en önemli unsurlardır.
Anlaşılacağı üzere Kanun, Yönetmelik yükümlülük ve zorunlu halleriyle değerlendirme yapıldığında, uygulandığında bile altı yıllık süreç otellerin çalışma hayatı içinde iyileştirme yapmaya bile uygun değildir.
Oteller gerçekten az tehlikeli midir?
Nace kodu sisteminde 55 nolu sırayla konaklama faaliyetleri alt başlığıyla, 55.1 Otel ve benzeri konaklama yerlerini 55.02 Tatil ve diğer kısa süreli konaklama yerlerini “Az Tehlikeli” olarak belirlerken otel hizmetlerinin soyut olduğunu, depolanmasının mümkün olmadığını, nakledilemeyeceğini, hizmetlerin çıktısının standart olmadığını, otel hizmetlerinin ertelenmesinin zor olduğunu hesaba katmışlar mıdır ?
Bu sorumluluğu ülke genelinde değerlendirirken, yaşadığımız şehir Bandırma’da da aynı hassasiyetin ortaya konması gerekmektedir.
Nasıl 1999 depremi inşaat konusunda bir milat olmuş ise 20 Ocak 2025 Bolu Kartalkaya Grand Kartal Otel yangını sonrası 79 yurttaşımızın acı bir şekilde hayatını kaybetmesi bu konuda milat olmalıdır.
İnsan hayatı bu kadar ucuz olmamalıdır.
O nedenle; denetim, eğitim, planlama ne kadar önemliyse bunları denetleyecek olanların kararlılığı da çok önemlidir.
1 Ocak 2025 itibariyle az tehlikeli iş yerlerinde zorunluluk haline gelen 6331 sayılı İş Güvenliği ve İş Sağlığı yükümlülüklerinin yerine getirilmesine önem verilmesi gerekmektedir.
Kanun koyucu, Az Tehlikeli sınıf kapsamındaki konaklama tesislerinin sınıflandırılmasını yeniden değerlendirmelidir. Bu gün yaşanılan acılar sonunda, bu sınıflandırma mecbur hale gelmiştir. Aynı zamanda kanun kapsamında az tehlikeli risk değerlendirme süresi olan altı yıllık periyot yeniden ele alınıp düzenlenmelidir.
İhmaller sonucu yaşanan yangın faciasında yaşamını yitiren tüm vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet ailelerine sabır, yaralı vatandaşlarımıza acil şifalar diliyorum.
22 Ocak 2025
Fazilet KIRTAY
Su Ürünleri mühendisi/ İş Güvenliği Uzmanı
