Bandırma ve yöresine emek verenler
REŞİT MAZHAR ERTÜZÜN(1917-2010)
Eski Erdek Kaymakamı
Erdek’in eski kaymakamlarından olan Reşit Mazhar Ertüzün,
aynı zamanda öykücü, şair, araştırmacı ve heykeltıraştı. Ayrıca klasik gitar da çalıyordu.
1918 yılında, İstanbul’un Üsküdar ilçesinde doğan Ertüzün, 1 Ağustos 2010’da, Ankara’da yaşama veda etti.
Reşit Mazhar Ertüzün, 1938 yılında, Siyasal Bilgiler Okulu’nu bitirdikten sonra çeşitli ilçelerde kaymakam vekilliği ve kaymakamlık yaptı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde(TOBB), Ticaret Bakanlığı gibi kurum ve kuruluşlarda görev aldı.
Ertüzün, 1946 yılının mayıs ayında, Eceabat Kaymakamlığı’ndan Erdek Kaymakamlığı’na atanarak, 1949 yılına dek bu görevini sürdürdü.
Erdek Kaymakamlığı görevine başladığı dönemde henüz 28 yaşında bulunan Ertüzün, ilçede Kapıdağ Yarımadası’nın tarihi ve arkeolojisinin tanıtılıp, bu mirasın korunması amacıyla önemli çabalar harcadı.
KİREÇ OCAKLARI DRAMI
Erdek’te görevine başlar başlamaz Ertüzün için önemli bir dönüm noktası gerçekleşti. Ertüzün, Hadrianus Tapınağı’nın mermer sütunlarından, tanrı ve tanrıça heykellerinin mıcır ve kireç yapıldığını fark etti. Bu kireç ocaklarında çalışanlardan biri, Ertüzün’e bir gün “Günün birinde, bir kaymakamın, bu taşları toplamaya kalkışacağını nereden bilecektim? Ocakta öyle heykeller yaktım ki, çıplak kadınlar, kireç olunca bile hâlâ bana güler, dururlardı” demişti.
İşte bu itiraf, genç kaymakam Ertüzün için bir milat oldu. Bu olayın ardından idari görevlerinden artan zamanını, Kapıdağı’nda değeri bilinmeyen buluntuları toplamak ve kendisinin girişimleriyle kurulan açık hava müzesine taşımak için çaba harcadı.
Ertüzün, sadece eski eserleri korumaya çalışmakla yetinmedi. Osmanlıca, Yunanca ve Fransızca kaynaklardan yararlanarak, Kapıdağı ve Kyzikos tarihi hakkında da ayrıntılı notlar da tuttu. Daha sonra bu notları, “Kapıdağı ve Çevresindeki Adalar” adıyla bir kitaba dönüştürerek yayınladı.
İngiliz Eskiçağ tarihçisi S. F. F Price’nin “Kyzikos ve Çevresinin Arkeolojisi” hakkında yazılan bu kitabın, alanındaki en ciddi çalışma olduğuna dikkati çekti. Ertüzün’ün kişisel çabasının en somut göstergelerinden birini oluşturup, 1953 ve 1964 yıllarında iki kez basılan bu kitap, yörenin tarihi için de bir baş yapıt olarak kabul edilir.
Reşit Mazhar Ertüzün, 1977 yılında emekli olmasının ardından 1978’de Erdek’e yerleşti. 30 yıla yakın süre Erdek’teki evinde oturdu.
Erdek’te görev yaptığı dönemde eski eserlerin ortaya çıkarılması, korunması, halka tarih ve arkeoloji bilincinin aşılanması konularında büyük emekleri geçen Reşit Mazhar Ertüzün’ün ismi, Erdek’teki bir caddeye ve bir anaokuluna verildi.
YAPITLARI
Şiir: Bir Şeyler Yazmıştın Ben De(1956), Balkondan Esintiler(1992)
Öykü: Taşraya Doğru(1966)
Araştırma: Kapıdağ Yarımadası ve Çevresindeki Adaların Tarihi ve Arkeolojisi Üzerinde Araştırmalar(1953)
Roman: Bir Mülkiyelinin Kavak Yelleri(1997), Uygarlığın Geçmişi ve Geleceği(1997)
