Ciddi misin... Bu başından zaten bozuk olan "düzen" de, bir şeyleri değiştirmeye ve düzeltmeye çalışmak ne kadar etkili? Yani sadece hastalığı kronikleştirmez mi? Ama o kadar kanıksamışız ki, kapitalist sistem içimize işlemiş. Bununla doğuyor, bununla yaşıyor, bu sistemde hayat mücadelesi veriyor ve bizden sonraki nesillere de, "çalış senin de olur" sözünü bırakıyoruz. Çok mu anlamlı bu söz? Ne kadar bencilce, her harfinden kapitalizm akan bir söz... her şeyin nasıl da bizi köleleştirdiğini, uygulanan manipülasyon politikaları yüzünden göremiyoruz... bir sistemin içinde, nereye doğru yönlendirilirsek gidiyoruz ve bunu değiştirmek isteyenler sert şekilde bir tepkiye maruz kalıyorlar. Özgürlüğün ne olduğunu bile tanımlayabiliyor muyuz? Ya da adaletin? Vefanın... İnsan olmanın...
Kavramların içi çoktan boşaltılmış, olması gerekenler hiç olmamış. İnsanların bazıları neyi savunduklarını veya içinde oldukları ideolojileri bile tanımlayacak birikime sahip değiller.
Kapitalist mantık yalnızca şirketlerin kârını artırmakla kalmıyor bireylerin yaratıcılıklarını ve duygusal dünyalarını da sömürüyor. Tek bir sonucu da yok. Bunlarla da kalmıyor, çevreyi, dünyayı, canlıların doğal yaşamını bozuyor, kirletiyor, bitiriyor. Her şeyin para ve rant üstüne işlediği bir sistemde, duyarlılığı kimden bekleyebiliriz? Şirketlerden ve zenginlerden mi? Devletlerden mi? Hayır...
Fidel Castro 1991 yılında Guadalajara'da verdiği röportajda göç, çevrecilik ve bunların kapitalizmle olan ilişkisi hakkında önemli şeylerden bahsetmiş. Ve bu röportajın bir kısmını okumak ve anlamak pek çok şeyi fark etme sürecinde bize elbette yardımcı olacak.
Fidel Castro, Guadalajara (1991):
"Kapitalizm neyi çözdü?
Hiçbir sorunu çözmedi. Dünyayı yağmaladı. Bizi bu yoksullukla baş başa bıraktı. Gerçeklikle uyumsuz yaşam tarzları ve tüketim modelleri yarattı. Su yollarını, okyanusları - yani nehirleri, gölleri, denizleri- atmosferi ve toprağı zehirledi.
İnanılmaz bir kaynak israfına neden oldu.
Her zaman bir örnek veririm: Çin'deki her insanın bir arabası olduğunu veya bir araba sahibi olmayı arzuladığını hayal edin, 1,1 milyar insanın tamamının. Ya da Hindistan'daki 800 milyon insanın her biri bir araba sahibi olmak isteseydi — bu yöntem, bu yaşam tarzı — ve Afrika da aynı şeyi yapsaydı, yaklaşık 450 milyon Latin Amerikalı da aynı şeyi yapsaydı.
Petrol ne kadar dayanırdı? Doğal gaz ne kadar dayanırdı? Doğal kaynaklar ne kadar dayanırdı? Ozon tabakasından geriye ne kalırdı? Yeryüzünde oksijenden ne kalırdı?
Karbondioksit ne olurdu?
Ve dünyamızın ekolojisini değiştiren tüm bu olaylar, yeryüzünü değiştiriyor, gezegenimizde yaşamı her geçen gün daha zor hale getiriyor. Kapitalizm dünyaya takip edilecek bir model mi verdi? Toplumların örnek alması gereken bir model mi sundu?
Daha mantıklı şeylere odaklanmamız gerekmez mi? Mesela tüm halkın eğitimi gibi?
Beslenme, sağlık, saygın bir barınma, yüksek bir kültür. Kapitalizmin, kör yasalarıyla ve temel ilke olarak bencilliğiyle, bize örnek alınacak bir şey verdiğini söyler misiniz? Bize ilerleyecek bir yol gösterdi mi? İnsanlık şu ana kadar çizilen rotayı mı takip edecek?
Sosyalizmin bir kriz içinde olduğundan bahsediliyor olabilir, ancak bugün kapitalizmde daha büyük bir kriz var ve bu krizin sonu görünmüyor.
İnsanlığın büyük sorunlarına hiçbir alanda çözüm sunamıyor.
Ne insani sorunlara, ne sosyal sorunlara, ne de çevresel sorunlara çözüm getirebiliyor. Kör yasalarına göre yaşamaya devam edemeyiz.
İnsanın kendi rotasını çizme, kendi hayatını planlama, insan kaynaklarını ve doğal kaynakları akılcı bir şekilde kullanma imkânı olmalı. Bizi hiçbir yere götürmeyen ve götürmeyecek bu çılgın yarış yerine. Bu yüzden sosyalizmin "kuğu şarkısı" hakkında neden konuşulduğunu anlayamıyorum.
Sosyalizmi yeni fikirlerle, ilerlemeyle, gelişmeyle, insanın hayatını tasarlama, toplumunu tasarlama ve kendini geleceğe yansıtma kapasitesiyle özdeşleştiriyorum.
Kapitalizm bunların hiçbirini vaat etmiyor.
Bu nedenle, devrimci hareketin yaşadığı bu aksiliklere rağmen, tam tersine bir sonuca varıyorum. Kapitalizmin, insanlığın sorunlarına çözüm sunamayan, geri dönüşü olmayan bir kriz içinde olduğu sonucuna varıyorum."
----------------12 OCAK 2025
