İnsanı hayvandan ayıran özellikler konusunda herkes bir şey söyler ya, bence en önemli ayrım İNSANIN UTANMASI'dır. Yani utancından yüzü kızaran insan...
X X X
Eğer insan hak etmediği, yani başka insanın emeği ile elde ettiği değeri karşılıksız, emeksiz alırsa, utanır. İnsan ancak emeği ile elde ettiği değerle övünç duyar.
İnsanın yaşamsal bir değeri yoksa-olur olmaz yalan söylemez, yalan, çıkar için söyleniyorsa ahlaksızlıktır. Yalanla kazanılan her değerin, başka insanların üzeceğini, yaralayacağını bilir insan. Bencil çıkarının boyutu da insanı utandırmalıdır. Aşırı bencillik insanı diğer insanlar arasında alçaltır, sevimsiz, kılar. Bencillik başka insanları horlamak, ezmek, sömürmek boyutuna vardı mı, utanılacak bir duygu oluverir.
Hele ki güç ve erk (iktidar) kullanarak, insanları korkutarak emeklerine el koymak, emeksiz kazanmak, rüşvet almak, toplumun değer yargılarını, ahlaksal anlayışını ayaklar altına almak utanılacak bir davranış, bir eylemdir. İnsan olan için tabii...
Hırsızlık, yolsuzluk yapan, rüşvet alan, halkın parasını çalan, kendi iktidarı için kullanan insanın yüzü kızarmıyorsa, o insan çoktan insan olmaktan çıkmıştır, ondan uzak durunuz.
X X X
Her toplum, tarihsel gelişiminden getirdiği, geleneksel töre, ahlak anlayışı, yaşam şekli değerleri vardır. Toplumu bu değerler ayakta tutar, yaratır. Bu değerlere ters düşen toplumun ahlaksızlık olarak gördüğü davranışlardan insan utanç duymalıdır... İnsan olan...
Toplumun kutsal değerleri vardır. Kişi haklarından, toplum haklarına kadar her şey saygı ve sevgi ile karşılanmalıdır. İnsana ve topluma sevgi ve saygının olmadığı bir yerde utanç da olmaz. Utanma duygusunun yitirildiği bir toplum zavallı, zayıf, bitik bir toplumdur.
X X X
Eğer bir insanın yüzü kızarmıyorsa, utanma duygusunu yitirmişse, o insandan başka bir şeye evrilmiştir, demektir. Başka bir şeye... Ondan uzak durunuz.
